Klasztor w Alvastrze

Klasztor w Alvastrze – klasztor cysterski w Alvastrze w południowej Szwecji, w prowincji Östergötland, założony w XII w., zniesiony w XVI w., nekropolia królów szwedzkich. Obecnie w ruinie.

Klasztor w Alvastrze

Ruiny kościoła w Alvastrze
Państwo	Szwecja
Miejscowość	Alvastra
Kościół	rzymskokatolicki
Właściciel	cystersi
Fundator	Swerker I Starszy
Materiał budowlany	wapień
Data budowy	XII wiek
Data zamknięcia	XVI wiek
Położenie na mapie Östergötlandu Klasztor w Alvastrze
Położenie na mapie Szwecji Klasztor w Alvastrze
58°17′48″N 14°39′31″E

Klasztor w Alvastrze ma status zabytku sakralnego według rozdz. 4 Kulturminneslagen (pol. Prawo o pamiątkach kultury) ponieważ został wzniesiony do końca 1939 (3 §)^[1].

Historia

Klasztor w Alvastrze jako pierwszy w Szwecji klasztor cystersów został założony w 1143 (przybyli tutaj mnisi z Clairvaux). Jego fundatorem był Swerker I Starszy, pierwszy król Szwecji z dynastii Swerkerydów, i jego żona Ulfhilda (być może jeszcze przed fundacją klasztoru planowali tu budowę kościoła, czego dowodem mają być pozostałości wcześniejszej krypty pod ruinami klasztornego kościoła). Klasztor był związany z dynastią przez cały okres jej panowania w Szwecji. Zostali w nim pochowani jej członkowie (pochowana tutaj została też Piastówna, Ryksa, córka Bolesława Krzywoustego^[2]).

W okresie swojego istnienia klasztor stanowił ważne centrum kulturalne i religijne; już jeden z pierwszych przybyłych tu mnichów, Stefan, został w 1164 pierwszym arcybiskupem Uppsali. Z klasztorem związana była św. Brygida, której mąż Ulf zmarł w klasztorze w 1344, a ona sama mieszkała przy klasztorze od tego momentu aż do swego wyjazdu do Rzymu^[3].

Klasztor został rozwiązany w XVI w., gdy królowie szwedzcy przyjęli luteranizm, jego majątek został zsekularyzowany^[4]. Obecnie widoczne są jedynie ruiny zbudowanego z wapienia założenia klasztornego. Kościół ukończono w latach 80. XII w., został zbudowany w stylu romańskim, ale widoczne są już tu pierwsze ślady wpływów gotyku^[5].

Przypisy

1. Sveriges riksdag: Svensk författningssamling (SFS) Lag (1988:950) om kulturminnen m.m.. [dostęp 2012-02-25]. (szw.).
2. Philip Line: Kingship and State Formation in Sweden 1130-1290. Leiden: Koninklijke Brill NV, 2007, s. 599–600, seria: The Northern World. 27. ISBN 978-90-04-15578-7. [dostęp 2010-02-08]. (ang.).
3. Bridget Morris: Brigitta, St.. W: Medieval Scandinavia: An Encyclopedia. Philip Pulsiano i inni (redakcja). New York: Garland, 1993, s. 42. ISBN 0-8240-4787-7. [dostęp 2010-02-08]. (ang.).
4. Lars Anton Anjou: The History of the Reformation in Sweden. New York: General Protestant Episcopal Sunday School Union and Church Book Society, 1859, s. 472–473. [dostęp 2010-02-08]. (ang.).
5. Anna Nilsén: High and late medieval culture: Art and architecture. W: The Cambridge History of Scandinavia. Knut Helle (red.). T. 1: Prehistory to 1520. Cambridge: Cambridge University Press, 2003, s. 528. ISBN 0-521-47299-7. [dostęp 2010-02-08]. (ang.).

Bibliografia

• Nils Blomkvist, Stefan Brink, Thomas Lindkvist: The Kingdom of Sweden. W: Christianisation and the Rise of Christian Monarchy: Scandinavia, Central Europe and Rus’ c. 900–1200. Nora Berend (red.). Cambridge: Cambridge University Press, 2007, s. 197–200. ISBN 0-521-87616-8. [dostęp 2010-02-08]. (ang.).
• Philip Line: Kingship and State Formation in Sweden 1130-1290. Leiden: Koninklijke Brill NV, 2007, s. 83–84, seria: The Northern World. 27. ISBN 978-90-04-15578-7. [dostęp 2010-02-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Alvastra Monastery. Swedish National Heritage Board. [dostęp 2014-09-05]. (ang. • szw.).

Encyklopedie internetowe (monastery ruins):

• DSDE: Alvastra_Kloster