Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościoły ewangelicko-unijne – Kościoły protestanckie powstałe na mocy unii kościelnych. Tworzone są z połączenia Kościołów wywodzących się z pokrewnych lub różnych tradycji protestanckich. Początkowo zjawisko unii dotyczyło głównie zjednoczenia Kościoła ewangelicko-augsburskiego (luterańskiego) i Kościoła ewangelicko-reformowanego (kalwińskiego) w jeden Kościół krajowy.
Pierwszym protestanckim aktem zjednoczeniowym na świecie była zgoda sandomierska, zawarta w 1570 roku. Dotyczyła ona Kościołów luterańskiego, kalwińskiego i czeskobraterskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Unia ta nie przetrwała długo, ale stała się wzorem do naśladowania dla innych wspólnot.
W XVIII wieku idee Kościoła unijnego głosił Nikolaus von Zinzendorf i wspierana przez niego Ewangelicka Jednota Braterska. Za właściwy początek rozwoju Kościołów ewangelicko-unijnych przyjmuje się jednak 1817 rok, gdy król pruski Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern odgórnie zarządził zjednoczenie w Królestwie Prus wszystkich zborów ewangelickich pod jedną administracją (Ewangelicki Kościół Unii Staropruskiej) i wprowadził ujednolicony dla kalwinistów i luteran porządek nabożeństw.
Największy rozkwit protestanckich unii kościelnych nastąpił w XX wieku, a zwłaszcza po zakończeniu II wojny światowej. Najczęściej były to zjednoczenia w ramach jednej wspólnoty Kościołów tradycji ewangelicko-reformowanej. Prym wiodły tutaj wspólnoty prezbiteriańskie, metodystyczne i kongregacjonaliści.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.