Konwencja dzierżoniowska[1] (także konwencja z Reichenbach) – układ podpisany 27 lipca 1790 roku w Dzierżoniowie (niem. Reichenbach) między Austrią a Prusami[2]
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Dzierżoniów (niem. Reichenbach) |
| Data |
27 lipca 1790 |
| Uczestnicy |
Królestwo Prus, |
Tło historyczne
Odwołanie jeszcze przez cesarza Józefa II zbioru przywilejów Joyeuse Entrée w Niderlandach Austriackich (Belgii) w 1789 roku spowodowało wybuch powstania antyhabsburskiego. Jego następca, Leopold II (będąc współregentem jeszcze za życia Józefa II) za punkt honoru stawiał sobie odzyskanie panowania nad tymi ziemiami. Wraz z przejęciem władzy w 1790 roku nie tylko udało mu się złagodzić opozycję, ale również zapewnić sobie jej przychylność.
Nie wystarczało to jednak do rozpoczęcia rewindykacji Niderlandów. Od lutego 1788 roku[3] Cesarstwo prowadziło wojnę z Turcją, co wiązało jego siły militarne[4]. Ponadto podpisany w marcu 1790 roku między Polską a Prusami sojusz stwarzał możliwość konfrontacji pomiędzy Austrią i Prusami[4]. Wymagało to więc utrzymywania wojsk w Czechach i na Morawach[4].
Negocjacje
W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem dla monarchii Habsburgów okazał się sojusz z Prusami[4]. Rozwiązaniu takiemu sprzeciwiał się austriacki dyplomata, który kierował austriacką polityką zagraniczną, Wenzel Anton von Kaunitz. Uważał, że układ z monarchią Hohenzollernów będzie równoznaczny z obowiązkiem podziału stref wpływów w Rzeszy[4].
Wobec opozycyjnej postawy kanclerza, Leopold II zmuszony był do szukania nowych współpracowników, odpowiedzialnych za politykę zagraniczną. Zostali nimi baron Anton von Spielmann i hrabia Johann Ludwig von Cobenzl. Rozmowami z sąsiednim mocarstwem, które odbywały się w Dzierżoniowie, kierował ten pierwszy[4].
Na negocjacje ze stron Prus przybył król Fryderyk Wilhelm II, wraz z generałami, książętami i zaproszonymi gośćmi. Wśród nich był m.in. Karol August, z przyjacielem poetą Johannem von Goethe. W rozmowy zaangażowała się m.in. Holandia, której zależało, by uchronić się przed wypłatą Prusom subsydiów, zgodnie z umową należących się w razie wojny. Do negocjacji włączyła się też Wielka Brytania, której przewodził premier William Pitt[4].
Układ i jego postanowienia
Układ w Dzierżoniowie ratyfikowany został 2 sierpnia w Wiedniu i 5 sierpnia w Berlinie. Traktat zagwarantowany został przez Jerzego III, króla Wielkiej Brytanii i Stany Generalne Holandii[4].
Traktat zakładał, że między Austrią a Turcją nastąpi zawieszenie broni w wojnie austriacko-tureckiej oraz pokojowe rozwiązanie konfliktu[4]. Ponadto Austria miała wstrzymać pomoc militarną dla Rosji w przypadku dalszego prowadzenia wojny rosyjsko-tureckiej. W zamian za to Leopold II miał otrzymać pomoc przy restauracji władzy w Belgii[4].
Skutki
Podpisany układ sukcesem był przede wszystkim dla Austrii, która miała pretekst do zakończenia nieekonomicznej wojny z Turcją[5], a Leopold II mógł liczyć na poparcie Prus w wyborze na cesarza. Nie bez znaczenia dla monarchii Habsburgów były też rozpoczęte rozmowy z Wielką Brytanią. Ponadto zbuntowana Belgia nie mogła już liczyć na pomoc Anglii, Holandii i Prus[4]. Na traktacie zyskała również Wielka Brytania, której udało skłonić się dwa rywalizujące państwa do wspólnego wystąpienia przeciwko Francji[4].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
