![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Mono_Crater_closeup-1000px.jpeg/640px-Mono_Crater_closeup-1000px.jpeg&w=640&q=50)
Kopuła wulkaniczna
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Kopuła lawowa (kopuła wulkaniczna) – jedna z form intruzji magmowych, związana ze zjawiskami wulkanicznymi, polegającym na wdzieraniu się magmy w komin wulkaniczny i nieprzedostaniem się jej na powierzchnię.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Novarupta.jpg/320px-Novarupta.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/MSH06_aerial_crater_from_north_high_angle_09-12-06.jpg/640px-MSH06_aerial_crater_from_north_high_angle_09-12-06.jpg)
Ten artykuł od 2012-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Mono_Crater_closeup-1000px.jpeg/640px-Mono_Crater_closeup-1000px.jpeg)
Kopuły powstają w wyniku spiętrzenia i szybkiego krzepnięcia wydostającej się magmy o dużej lepkości. Wysoką lepkość lawa może osiągnąć dzięki wysokiemu poziomowi krzemionki lub w wyniku odgazowania. Mieszczą się w kraterze wulkanicznym lub wychodzą poza jego obręb, tworząc się w kraterach pasożytniczych, występujących na stokach wulkanów. Mają kształt półkulistej sfery wypiętrzonej do góry. Tworzą charakterystyczne wzniesienia o stromych stokach i zaokrąglonym wierzchołku. Stoki kopuł składają się z niestabilnych, popękanych odłamków skalnych. Kopuły mogą osiągnąć wysokość kilkuset metrów i mogą rozwijać się powoli i równomiernie: przez miesiąc (np. Unzen, Kiusiu, Japonia), rok (np. Soufrière, Saint Vincent i Grenadyny, Małe Antyle), czy nawet setki lat (np. Merapi, Jawa, Indonezja). Są jedną z głównych cech strukturalnych wielu stratowulkanów.