Kumaczowo

Kumaczowo (ros. Кумачёво) – osiedle typu wiejskiego w obwodzie królewieckim Federacji Rosyjskiej, w rejonie Swietłogorsk.

Kumaczowo

Кумачёво

Kumaczowo, kościół
Państwo	Rosja
Obwód	królewiecki
Wysokość	55 m n.p.m.
Populacja • liczba ludności	541 (2010)
Nr kierunkowy	40150
Kod pocztowy	238542
Tablice rejestracyjne	39, 91
Położenie na mapie obwodu królewieckiego Kumaczowo
Położenie na mapie Rosji Kumaczowo
54°49′12″N 20°12′40″E

Kumaczowo, kościół, ambona, ołtarz

Kumaczowo, kościół, ołtarz

Kumaczowo, kościół, ołtarz

Nazwa ros. Кумачево (Kumačevo, Kumachevo, Kumatschowo). Do 1945 r. nazwa niem. Cumehnen, Kumehnen. Położona 17 km na północny wschód od Rybaków. Wzmiankowana 1390 jako wieś biskupia. W okolicy znajdowało się gęste osadnictwo pruskie.

3 km od wsi znajduje się najwyższe wzniesienie Sambii – góra Galtgarben (ros. Гальтгарбен – Gal'tgarben, Galtgarbien), o wysokości 111 m n.p.m., z pruskim grodziskiem otoczonym wałami, na której powstał zamek należący do biskupów sambijskich. Zamek wzmiankowany w 1329 r., pod koniec stulecia już nie istniał. W 1818 r. radca wojenny (niem. Kriegsrat) Johann George Scheffner wzniósł na górze krzyż ku czci landwerzystów, walczących w obronie Prus z Napoleonem. Sam fundator również został w pobliżu pochowany. W 1906 r. w najwyższym punkcie góry wzniesiono widokową Wieżą Bismarcka, przy której studenci Albertiny obchodzili doroczne uroczystości. W okresie międzywojennym ze stoków góry korzystali narciarze. W 1945 r. toczyły się tutaj ciężkie walki, w wyniku których pomniki uległy zniszczeniu.

Kościół parafialny, pierwotnie filialny Medenau (obecnie Łogwino). Od 1390 r. samodzielny, od XVI w. ewangelicki, jest budowlą gotycką, ceglano-kamienną. Jest jednonawowy, pięcioprzęsłowy, z prostokątnym dwuprzęsłowym prezbiterium i wieżą od zachodu. Jego długość osiąga 41 m, szerokość korpusu 12,5 m. Najstarszą częścią jest prezbiterium, nawa powstała około 1400 r., zakrystia i kwadratowa wieża w ciągu XV w. Po sklepieniach w nawie, zarwanych około 1640 r. przetrwały jedynie konsole, wówczas założono strop z fasetami. W prezbiterium pozostało sklepienie gwiaździste. Z przedwojennego wyposażenia wymieniany jest późnogotycki tryptyk św. Anny, rzeźbiony, z malowanymi skrzydłami, oraz kilka figur świętych. Rzeźbiony ołtarz barokowy pochodził z 1676 r. (Johann Pfeffer) i był malowany w 1701 r, (Christoph Passsargius). Ambona pochodziła z 1690 r. Malowidła pokrywające strop wykonał Passargius w 1703 r. Wisiały 2 portrety zasłużonego pastora, ks. Gottfrieda Wilamoviusa (Wilamowskiego) (1663-1724). Organy z 1884 r. były dziełem firmy Terletzki z Królewca.

Po II wojnie światowej do 1994 r, kościół był użytkowany jako magazyn, obecnie jest opuszczony. Na ścianach zachowane pozostałości gotyckich malowideł ściennych. Z wieży w pełnej wysokości pozostała tylko tylna ściana, zakrystia nie istnieje. W 2000 r. powstało w Niemczech stowarzyszenie Förderverein Kumehnen/Kumatschjowo, mające na celu zdobycie funduszy na odbudowę świątyni.

Linki zewnętrzne

• Galtgarben, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 477.
• Förderverein Kumehnen. kumehnen-samland.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-21)]. (niem.).
• Kumehnen. kreis-fischhausen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-25)]. (niem.).
• Kościoły Sambii (niem. • ang.)
• Galtgarben (ros.)

Bibliografia

• Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
• Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
• Walter Dignath, Herbert Ziesmann, Die Kirchen des Samlandes. Eine Dokumentation, Leer, Rautenberg, 1987, ISBN 3-7921-0355-9
• AndrzejA. Rzempołuch AndrzejA., Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn: Remix, 1992, ISBN 83-900155-1-X, OCLC 833969011. Brak numerów stron w książce
• Anatolij Bachtin, Gerhard Doliesen, Vergessene Kultur. Kirchen in Nord-Ostpreussen. Eine Dokumentation, 2. Aufl., Husum, Husum, 1998, ISBN 3-88042-849-2