Kurki (powiat olsztyński)
wieś w województwie warmińsko-mazurskim, powiecie olsztyńskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kurki (niem. Kurken) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek.
| wieś | |
 Widok na Kurki z sąsiedniego Ząbia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
84[1] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
11-015[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NOL |
| SIMC |
0484357 |
Położenie na mapie gminy Olsztynek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
 53°32′12″N 20°28′37″E[3] | |
.jpg)
.jpg)
W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kurki, po jej zniesieniu w gromadzie Waplewo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Wieś położona wśród lasów, przy dawnej granicy Warmii z Mazurami, przy ujściu rzeki Łyny z jeziora Kiernoz Wielki. Jest to wieś letniskowa, w okresie wakacji licznie odwiedzana przez turystów. W sąsiedztwie wsi liczne domki letniskowe i pola namiotowe. We wsi znajduje się kościół katolicki (fila parafii Orzechowo).
We wsi znajduje się siedziba leśnictwa Kurki (Nadleśnictwo Nidzica).
W kierunku Ząbia, tuż za granicą wsi znajdują się kancelarie Leśnictwa Orzechowo i Dzierzguny (Nadleśnictwo Nowe Ramuki) podległe administracyjnie pod wieś Swaderki.
Wieś powstała na dawnym obszarze Galindii i prawdopodobnie w miejscu kultu pruskiej bogini urodzaju Kurko (Curche). W 1341 r. w Kurkach odbyło się spotkanie wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Dietricha von Altenburga z wójtem krajowym biskupstwa warmińskiego celem ustalenia południowej granicy Warmii (ziem należących do diecezji warmińskiej). W czasach krzyżackich wieś pojawia się w dokumentach w roku 1411, podlegała pod komturię w Olsztynku, były to dobra krzyżackie[4]. W 1538 r. była to wieś czynszowa na 60 łanach, sołtysem był niejaki Jan a osadnicy byli polskiego pochodzenia (najpewniej z Mazowsza). W XVIII w. wybudowano barokowy kościół. Erygowany 14 września 1753 r. Do 1855 roku kościół w Kurkach był filią parafii w Żelaźnie. Szkoła wiejska powstała na początku XIX w. W 1906 roku przeprowadzono remont tutejszego kościoła. W 1939 r. we wsi było 120 mieszkańców (sami Mazurzy). W tym czasie we wsi była szkoła, sklep, leśniczówka, karczma, kościół ewangelicki, posterunek żandarmerii. W 1945 r. szkoła została spalona.
W 1958 r., w Kurkach, przebywający na spływie kajakowym ks. Karol Wojtyła, na wezwanie kardynała Stefana Wyszyńskiego, na samochodzie wiozącym bańki z mlekiem i worki, rozpoczął podróż do Warszawy. Za kilka dni, już jako biskup pomocniczy w Krakowie, wrócił aby kontynuować spływ kajakowy rzeką Marózką wraz z młodzieżą. W 1944 roku parafia ewangelicka w Kurkach liczyła 1500 osób. W 1997 roku mieszkało we wsi 70 osób. W 2005 r. we wsi było 70 mieszkańców, sklep, poczta, kościół, dwie leśniczówki, mała stadnina koni. W 2012 r. w miejscowość miała 78 mieszkańców[5]
- cmentarz ewangelicki, założony w XVIII wieku.
- kościół, dawniej ewangelicki, obecnie katolicki (wykupiony od gminy ewangelickiej), pw. św. Maksymiliana Kolbe, wybudowany w połowie XVIII w. Budowla jednonawowa z rozbudowanym chórem (typowe dla kościołów ewangelickich). Wysoka wieża zwieńczona dachem w kształcie hełmu. W wyposażeniu wnętrza witraże prawdopodobnie z końca XVIII w. lub z początków XIX w[6]. Z małych organów pozostał portyk organowy oraz pojedyncze piszczałki. We wnętrzu kościoła jest epitafium (w języku niemieckim) poświęcone poległym mieszkańcom parafii w czasie pierwszej wojny światowej, z nazwami miejscowości: Dąb, Marózek, Lipowo Kurkowskie, Kurki, Maróz, Swaderki.
Tutaj w 1831 urodził się Herman Pełka.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
