Opatrzność
Chrześcijańska koncepcja teologiczna / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Opatrzność?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Opatrzność lub Opatrzność Boża (łac. providentia, gr. πρόνοια; pronoja) – w myśli teologicznej nieustanna opieka wszechwiedzącego i wszechmocnego Boga, której przejawem jest kierowanie dziejami świata i poszczególnych ludzi do ich doczesnego spełnienia oraz ostatecznego celu; poprzez to działanie Bóg okazuje mądrość, dobroć i miłość.
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Opatrzność |
Ten artykuł dotyczy pojęcia religijnego. Zobacz też: film Alaina Resnais. |
Troska Boga dokonuje się bezpośrednio, np. poprzez cud albo szczególny charyzmat, bądź też pośrednio, czyli za pośrednictwem świętych, aniołów, okoliczności lub innych żyjących ludzi, co jest wyrazem pragnienia Boga by dać ludziom możliwość samodzielnego i twórczego działania[1]. Wiara w Opatrzność zakłada postawę praktycznego zaufania ze strony człowieka, a w ten sposób uwalnia go od fatalistycznego myślenia oraz nadaktywności, wspierając przede wszystkim cnotę nadziei[2].
Od początku dziejów tradycyjnej teologii katolickiej, prawosławnej czy protestanckiej wiara z Opatrzność napotykała dwa problemy związane z (1) pogodzeniem nauki o trosce Boga z istnieniem zła i cierpienia w świecie oraz (2) ustaleniem zakresu działania woli Bożej i wolnej woli człowieka. Pierwszy problem wiąże się z teodyceą jako odrębną gałęzią teologii, zaś drugi rozciąga się na charytologię, antropologię biblijną oraz szereg innych aspektów myśli chrześcijańskiej. Częstym wątkiem teologicznym była także próba rozstrzygnięcia zasadności tzw. modlitwy prośby (zwanej też modlitwą błagalną) w kontekście działania Opatrzności, która „wszystkim kieruje” (Mdr 14,3) oraz „wie dobrze, czego potrzebujecie, zanim Go poprosicie” (Mt 6,8).
Doktryna o Opatrzności, obecna w wielu wersetach Pisma Świętego (np. Ps 37,5; Prz 16,1.3.9.33; Koh 11,5; Jdt 8,14; Mt 6,25-34) oraz historiach biblijnych (zob. Rdz 40-45,28), zajmuje istotne miejsce w całokształcie tradycji katolickiej. Tematem tym dogłębnie zajmowali się najwięksi teologowie oraz nauczyciele duchowości Kościoła, np. Augustyn z Hippony, Tomasz z Akwinu, Franciszek Salezy, Alfons Maria Liguori albo Maksymilian Maria Kolbe. Jedno z żeńskich zgromadzeń zakonnych w Kościele katolickim nosi nazwę Siostry Opatrzności Bożej. Nauka o Opatrzności jest też fundamentalna dla katolickich aktów zawierzenia oraz pobożności ukierunkowanej na zaufanie (np. Jezu, ty się tym zajmij Dolindo Ruotolo).