Operacje korekty płci (ang. gender confirmation surgeries[1][2][3], dawniej sex reassignment surgery) – grupa zabiegów chirurgicznych, poprzez które zmienia się wygląd fizyczny i funkcje posiadanych przez osobę transpłciową cech płciowych, tak aby przypominały one te, które są społecznie przypisywane płci, z którą się utożsamiają. Jest to część leczenia w przypadku dysforii płciowej u osób transpłciowych.
Operacja korekty płci jest częścią szerszego procesu tranzycji płciowej.
Historia
W USA w 1917 roku dr Alan L. Hart, amerykański specjalista w dziedzinie gruźlicy, stał się jedną z pierwszych osób transpłciowych, które poddały się histerektomii i gonadektomii w celu złagodzenia dysforii płciowej[4]. W Berlinie w 1931 r. Dora Richter jako pierwsza znana transpłciowa kobieta poddała się zabiegowi waginoplastyki[4]. Następnie, w latach 1930–1931, w Dreźnie, poddała się jej Lili Elbe. Rozpoczęto od usunięcia jej oryginalnych narządów płciowych, a operację nadzorował dr Magnus Hirschfeld. Lili przeprowadziła jeszcze cztery kolejne operacje, które obejmowały orchidektomię, przeszczep jajnika, penektomię, a ostatecznie nieudaną transplantację macicy, której odrzucenie doprowadziło do jej śmierci[5]. W 1951 roku dr Harold Gillies, chirurg plastyczny działający w czasie II wojny światowej, podjął się opracowania pierwszej techniki operacji korekty płci z żeńskiej na męską, tworząc tym samym metodę, która stała się współczesnym standardem, czyli falloplastykę[6]. Następnie w 1999 roku opracowany został przez dr Lebovica i Lauba zabieg metoidioplastyki w celu chirurgicznej korekty płci z żeńskiej na męską[7]. Uważana za wariant falloplastyki, metoidioplastyka polega na stworzeniu penisa z istniejącej łechtaczki pacjenta. Pozwala to pacjentowi na uzyskanie czucia w żołędzi penisa[7].
W Polsce przeprowadzono operację korekty płci (na męską) po raz pierwszy w 1937 roku – operacji tej poddał się interpłciowy i uznany przy urodzeniu za kobietę Witold Smętek, oszczepnik, zawodnik klubu sportowego „Warszawianka”[8][9]. Pierwszą operację korekty płci z męskiej na żeńską w Polsce przeprowadzono w 1963 w Szpitalu Kolejowym w Międzylesiu pod Warszawą[10].
Przebieg operacji
U osób K/M (ang. FtM)
Operacyjna korekta płci z żeńskiej na męską polega na wykonaniu mastektomii, panhisterektomii oraz utworzeniu futerału na protezę prącia z płata mięśni brzucha. Drugą możliwością jest wytworzenie penisa z łechtaczki, która – pod wpływem zażywania testosteronu – rośnie, jednak wielkość takiego penisa będzie mała. Mosznę na silikonowe protezy jąder modeluje się z warg sromowych większych[2][11].
U osób M/K (ang. MtF)
Korekta płci z męskiej na żeńską wymaga przeprowadzenia orchidektomii i utworzenia pochwy, przy czym można poprzestać na wytworzeniu zewnętrznych narządów (wargi sromowe, łechtaczka) bez głębokiej pochwy (brak możliwości wprowadzenia członka) lub też utworzyć pochwę wystarczająco głęboką do odbycia stosunku[1][3][12][13][14].
Warunki przeprowadzenia operacji
Aby taka operacja mogła zostać wykonana, muszą być spełnione następujące przesłanki dotyczące osoby, na której ma zostać przeprowadzony zabieg[14]:
- ukończenie rozwoju psychoseksualnego (aczkolwiek w Niemczech taki zabieg przeprowadzono u osoby w wieku 16 lat (Kim Petras), a w USA terapię hormonalną praktykuje się już od 8. roku życia (w celu wstrzymania dojrzewania), a od 12. podawanie hormonów płci przeciwnej[15][16],
- przejście terapii hormonalnej,
- psychiczne przygotowanie pacjenta,
- prawne uregulowanie statusu pacjenta.
Wyniki operacji
Trans kobiety (M/K) były bardziej zadowolone z rezultatów operacji, jednak trans mężczyźni (K/M) równie dobrze przystosowali się do swojej roli płciowej[17]. Oczekiwania zostają spełnione w aspekcie emocjonalnym i społecznym, a w mniejszym stopniu seksualnym i fizycznym, chociaż 80% osób stwierdziło poprawę w zakresie seksualności[18]. Po operacji osoby K/M są bardziej zadowolone z życia seksualnego i łatwiej osiągają orgazm niż osoby M/K[18]. Większość osób po operacji odczuwa orgazmy inaczej. Stają się silniejsze i krótsze u osób K/M, a u osób M/K dłuższe i bardziej intensywne[18]. U ponad dwóch trzecich osób M/K dochodzi podczas podniecenia seksualnego do wydzielania płynu pochwowego pochodzącego z pozostawionych gruczołów opuszkowo-cewkowych[18].
Z powikłań operacji u transpłciowych mężczyzn (TS k/m) mogą często wystąpić (pogarszane terapią testosteronem) efekty niepożądane wynikające z użytych technik operacji mikrochirurgicznych, a także zwężenia i przetoki cewki moczowej[19]. U transpłciowych kobiet (TS m/k) mogą wystąpić przetoki rektoneowaginalne[19][20][21]. Różne powikłania występują dodatkowo w związku ze stosowaniem terapii hormonalnej[22]. Przy obecnym stanie medycyny, jednym z efektów ubocznych operacyjnej korekty płci jest kastracja.
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
