Pałac Selderów we Wrocławiu
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Selderów – dawny pałac miejski znajdujący się na rogu ulicy Kazimierza Wielkiego 45 i ulicy św. Doroty we Wrocławiu.
 nr rej. K/19 z 14.02.1959 oraz A/4023/61 z 25.01.1962[1] | |
 Pałac Selderów we Wrocławiu po remoncie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku |
budynek biurowy |
| Styl architektoniczny | |
| Powierzchnia użytkowa |
2400 m² |
| Ważniejsze przebudowy |
1730, k. XVIII w, 1863, 1939, 1960-1962, 2007-2013 |
| Kolejni właściciele |
von Selder |
| Obecny właściciel |
Dolnośląska Izba Lekarska |
Położenie na mapie Polski  | |
| 51,107444°N 17,030722°E | |
Pierwszy, trzykondygnacyjny, jednotraktowy narożny budynek na działce został wzniesiony w średniowieczu; jego gotyckie pozostałości znajdują się w części piwnicznej obecnego budynku. Na XVI wiecznych planach, głównie na planie Barthela Weihnera, z tego okresu, widoczny jest budynek z dachem kalenicowym zwróconym ku ulicy[uwaga 2]. Po 1708 roku posesje wraz z budynkiem zakupiła austriacka rodzina szlachecka von Selder: w 1726 roku należała do Marii Clary von Selder[2]. Około 1730 roku dokonano gruntownej przebudowy budynku[3] lub jego ponownego wzniesienia z wykorzystaniem wcześniejszych murów[4]. Powstały wówczas trzykondygnacyjny, trójskrzydłowy, dwutraktowy budynek, wzniesiony na planie litery "C" posiadał dodatkowo jednotraktową oficynę tylną oraz dwukondygnacyjne wschodnie skrzydło[5].
Pod koniec XVIII wieku, prawdopodobnie za sprawą ówczesnej właścicielki Marii Clary von Selder, rozbudowano skrzydło wschodnie oraz uformowano barokowy dwukondygnacyjny szczyt. W osi centralnej pięcioosiowej elewacji pałacu znajdował się boniowany portal. Część parterowa fasady była boniowana. Pierwszą kondygnację od parteru oddzielał gzyms. Nad nim, prostokątne okna na kolejnych dwóch kondygnacjach, oddzielały koryncko-kompozytowe pilastry w wielkim porządku, zdwojonymi po bokach osi środkowej i na narożniku północno-wschodnim. Pilastry podtrzymują wysunięty gzyms koronujący. W części środkowej umieszczony został szczyt ze spływami z lukarną pomiędzy parą lizen. Elewacja od strony ul. św. Doroty jest dziwięcioosiowa i podzielona została pasami tynku ze skromnym portalem[4][5].
W budynku, w części piwnicznej i parterowej zachowały się sklepienia kolebkowe z lunetami[4]. Do zachodniej części tylnej elewacji dobudowano wówczas czterobiegową klatkę schodową połączoną z otwartymi drewnianymi galeriami łączącymi dom frontowy z oficynami[5].
W 1863 podniesiono skrzydło boczne o jedną kondygnację[5][3], a w części parterowej od strony frontowej wykonano dwie duże witryny. W 1939 odnowiono elewację budynku.
Podczas działań wojennych w 1945 roku budynek nieznacznie uległ uszkodzeniu. W latach 1958–1960[6] lub 1960–1962[5] dokonano gruntownego remontu, głównie pomieszczeń wewnątrz budynku, przystosowując pałac do funkcji biurowej[5]. Autorami adaptacji i remontu budynku byli Edmund Małachowicz i Jerzy Misiewicz[6]. Wybudowano nową klatkę schodową likwidując galerie wokół dziedzińca[5]. W budynku swoją siedzibę ma Dolnośląska Izba Lekarska a pałac Selderów znany był jako Dom Lekarza. W latach 2007–2013 wykonano kolejny remont budynku; odnowiono elewację, zakryto dachem patio na dziedzińcu oraz odnowiono pomieszczenia, w których prócz dotychczasowego najemcy swoją siedzibę ma Sąd Lekarski i Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej[7]. Przebudowę kamienicy zaprojektowało biuro Mazur Arquitectos & Ingenieros Asociados. Podczas prac remontowych odkryto na tyłach budynku ponad 500 letni piec, brukowaną posadzkę łaźni i ogromną latrynę[8].
- W rejestrze zabytków pałac widnieje pod numerem 45 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024.
- Na rycinie Fryderyka Bernarda Wernera z połowy XVIII wieku uwieczniona kamienica posiada trzy kondygnacje oraz dwukondygnacyjny szczyt z trzema oknami (z dwoma na niższej kondygnacji) ze spływami po bokach i tympanonem wieńczącym. Olgierd Czerner, "Wrocław na dawnej rycinie". Ossolineum, Wrocław 1989, rys. 129
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
