Rada Najwyższa Narodowa
centralna władza cywilna podczas insurekcji kościuszkowskiej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Rada Najwyższa Narodowa – centralna władza cywilna podczas insurekcji kościuszkowskiej. Ustanowiona przez najwyższego naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej Tadeusza Kościuszkę 10 maja 1794 w obozie pod Połańcem. Składała się z 8 radców i 32 zastępców i była kolegialnym organem wykonawczym decyzji naczelnika.
Ten artykuł dotyczy Rady Najwyższej Narodowej w 1794. Zobacz też: Rada Najwyższa Narodowa (1830). |
Podzielona została na osiem wydziałów, którymi kierowali radcy:
- Wydział Porządku – Alojzy Sulistrowski
- Zajmował się utrzymywaniem dróg i mostów, przewozem poczty, komunikacją.
- Wydział Bezpieczeństwa – Tomasz Wawrzecki (w rzeczywistości zastępca Michał Ambroży Kochanowski)
- Zajmował się śledzeniem szpiegów i przestępców, przeprowadzaniem rewizji i aresztowań, utrzymywaniem więzień.
- Wydział Sprawiedliwości – Franciszek Myszkowski (w rzeczywistości zastępca Józef Szymanowski)
- Nadzorował sądy, wykonywał egzekucję wyroków sądowych.
- Wydział Skarbu – ks. Hugo Kołłątaj
- Zajmował dobra zdrajców ojczyzny, zarządzał dobrami narodowymi, kontrolował mennicę.
- Wydział Żywności – Ignacy Wyssogota Zakrzewski
- Zaopatrywał armię powstańcza, dozorował młyny, piekarnie i browary, rozdawał żywność biedocie.
- Wydział Potrzeb Wojskowych – gen. mjr Stanisław Wielowiejski[1] (w rzeczywistości zastępca Tadeusz Matuszewicz)
- Przeprowadzał pobór do wojska, kontrolował manufaktury zbrojeniowe, kupował broń, mundury i amunicję, zakładał składy wojskowe, dostarczał koni do wojska.
- Wydział Interesów Zagranicznych – Ignacy Potocki
- Wysyłał posłów i agentów za granicę, prowadził rokowania z innymi państwami.
- Wydział Instrukcji Narodowej – Jan Dominik Jaśkiewicz (w rzeczywistości zastępca ks. Franciszek Ksawery Dmochowski, później Tadeusz Mostowski)
- Nadzorował szkoły, zajmował się propagandą powstańczą, inspirował gazety, agitacją w kościołach i na zgromadzeniach, administrował funduszem edukacyjnym.
Decyzje miano podejmować kolegialnie przy udziale minimum 5 osób.
Król Stanisław August Poniatowski 5 maja wyraził chęć wejścia do Rady zapewniając iż ojczyzny i narodu nie odstąpię, jednak Kościuszko nie miał zamiaru go dopuścić.
Oficjalnym organem prasowym Rady Najwyższej Narodowej był dziennik „Gazeta Rządowa”.