Rostworowscy herbu Nałęcz
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Rostworowscy (czasem też Roztworowscy[potrzebny przypis]) herbu Nałęcz – polska rodzina szlachecka i ziemiańska.
Ród Rostworowskich – gałąź średniowiecznego klanu Nałęczów – wywodzi się z wsi Rostworowo pod Poznaniem, skąd w późniejszym okresie jego przedstawiciele przenieśli się na inne ziemie Rzeczypospolitej, przede wszystkim do Małopolski, na Lubelszczyznę, Podlasie, Mazowsze, Litwę oraz Ruś. Już Bartosz Paprocki pisał w Herbach rycerstwa polskiego (1584) o Rostworowskich herbu Nałęcz jako „domie [...] w Wielkiej Polszcze starodawnym”[1].
Wysoką pozycję rodu zaczął budować kasztelan przemęcki Jakub (zm. 1631), którego żona była bratanicą i wychowanicą Łukasza Opalińskiego[2]. Do III rozbioru, czterech[3] Rostworowskich zasiadło w Senacie, co było jednym z powodów, dla których od końca XVIII w. znaczna część przedstawicieli tego rodu używała tytułu hrabiowskiego (wśród innych przyczyn była znaczna zamożność oraz arystokratyczny status wynikający z koligacji). Próby formalnego zatwierdzenia tego tytułu w Austrii, podjęte przez kasztelanica zakroczymskiego Andrzeja Rostworowskiego w r. 1828, nie powiodły się, mimo że w dyplomie hrabiowskim przyznanym potomkom Jakuba Komorowskiego, jego córka, a żona Andrzeja, została uwzględniona jako „po mężu hrabina Rostworowska”[4]. Bez względu na ten fakt, Rostworowscy używali tytułu hrabiowskiego, jak również byli w ten sposób tytułowani (również w oficjalnych dokumentach) aż do XX w. W istocie pozostali "hrabiami kopertowymi"[5], a ich tytułowanie niekiedy przyjmowało kuriozalne formy balansujące na granicy fałszerstwa źródeł historycznych[6].
Od XVIII w. Rostworowscy weszli w związki małżeńskie z takimi rodzinami jak np. Czartoryscy, Czetwertyńscy, Potoccy, Małachowscy, Dzieduszyccy, Platerowie (zarówno Broel-Platerowie jak i Plater-Zyberkowie), Krasiccy, Sołtykowie, Popielowie, Lanckorońscy, Komorowscy, Łubieńscy, Hutten-Czapscy, Moszyńscy, Mycielscy, Mielżyńscy, Lubienieccy, Sobańscy, Dzierżykraj Morawscy, Przewłoccy, Żółtowscy, natomiast po kądzieli skoligacili się m.in. z Habsburgami, Radziwiłłami i Sapiehami.
Dewizą tego rodu jest łacińska sentencja: „Nil conscire sibi” (pol.: „nie mieć sobie nic do zarzucenia”)[7].
Rostworowscy byli ostatnimi właścicielami miasta Tykocin[8].