Rudka (województwo podkarpackie)
wieś w województwie podkarpackim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rudka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Sieniawa[5][3]. Leży nad strugą Lubienią dopływem Sanu. 88 W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.
| wieś | |
_(HB4).jpg) Kościół filialny (dawna cerkiew) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
648[1] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-530[2] |
| Tablice rejestracyjne |
RPZ |
| SIMC |
0611353[3] |
Położenie na mapie gminy Sieniawa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przeworskiego  | |
 50°13′30″N 22°38′10″E[4] | |
.jpg)
.jpg)
Wieś była wzmiankowana rejestrach podatkowych w 1674 roku jako Rudtka[uwaga 1][6], w której było 55 domów (w tym folwark z 9 domami, dzierżawiony przez Baranieckiego).
W 1894 roku wybrano zwierzchność gminną, której naczelnikiem został Wasyl Okruch, a w 216 domach było 1137 mieszkańców[7]. W I połowie XX wieku w Rudce były 154 domy.
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie jarosławskim województwa lwowskiego. W latach 1944–1947 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 14 Polaków[8]. W 1945 roku na Ukrainę wysiedlono 267 mieszkańców z 63 domów.
W czasie okupacji niemieckiej Michał Mazur i Helena Szelewa-Kurasiewicz udzielili pomocy Żydom, braciom Leisurowi i Rubenowi Braten. W 1986 roku Instytut Jad Waszem podjął decyzję o przyznaniu Michałowi Mazurowi i Helenie Szelewie-Kurasiewicz tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[9].
22 listopada 1890 roku reskryptem Rady szkolnej krajowej została zorganizowana szkoła publiczna etatowa w Rudce[10] (w latach 1890–1891 w rejestrach jako „niezreorganizowana”), która od 1891 roku była filialna, a następnie od 1892 roku 1-klasowa. Przydatnym źródłem archiwalnym do poznania historii szkolnictwa w Galicji są austriackie Szematyzmy Galicji i Lodomerii. Początkowo szkoła nie posiadała nauczyciela, a od 1891 roku pierwszym nauczycielem był Władysław Różycki. Od 1907 roku szkoła posiadała też nauczycieli pomocniczych, którymi byli: Maria Kowalczyk (1907–1908), Zofia Węgrzyn (1908–1912), Emilia Gąsiorowska (1912–1913), Domicella Fludzińska (1913–1914?).
Cerkiew greckokatolicka pw. Zaśnięcia NMP – drewniana świątynia wzniesiona w 1693 lub 1695 (data na portalu wejściowym) roku przez przybyłą ze wschodu ludność Bojkowską. Pod koniec XVIII wieku przebudowano jej część zachodnią. Cerkiew była świątynią filialną parafii w Sieniawie. Gdy podjęto decyzję o budowie nowej cerkwi murowanej, to wówczas drewniana została przesunięta w 1921 roku, na obecne miejsce. Gdy w 1924 roku oddano do użytku nową cerkiew, była użytkowana tylko sporadycznie, aż do 1947 roku[16].
W 1958 roku cerkiew była remontowana po uszkodzeniach z czasu II wojny światowej[17]. 8 lipca 1988 roku cerkiew została uszkodzona przez powalone drzewo podczas potężnego huraganu[18].
W latach 1990–1991 przeprowadzono wstępny remont, a w latach 2010–2013 przeprowadzono generalny remont[16].
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny - dawna cerkiew greckokatolicka w stylu bizantyjskim, z 1921 roku. Obecnie kościół filialny parafii Cieplice-Rudka.
W pobliżu zabytkowej cerkwi rośnie jeden z najgrubszych polskich dębów, to drzewo o obwodzie 890 cm i wysokości 23 m (w 2013)[19]. Stan zdrowotny jest zły, gdyż od podstawy ciągnie się spory ubytek kominowy, a korona dębu jest ścieśniona[20]. Obok wiekowego okazu rósł jeszcze jeden dąb, lecz posiadający znacznie mniejszy obwód – 595 cm oraz 25 m wysokości, ten dąb miał także bardzo wąską koronę[19], został samowolnie ścięty przez mieszkańców podobnie jak inne dęby w obrębie kościoła. W 1945 roku założono Nadleśnictwo Rudka, które w 1973 roku zostało włączone w skład Nadleśnictwa Sieniawa.
- W rejestrze pogłównego ziemi przemyskiej z 1674 roku zapisano - Rudtka: curia n[obi]lis Baraniecki, a persona sua, consortis et familia curiali in summa fl. ...........9/15. A personis subditorum utriusque sexus n[umer]o quadraginta sex in summa fl. ..........46/0.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
