Społeczeństwo acefaliczne
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Społeczeństwo acefaliczne (inaczej: społeczeństwo najprostsze, z jęz. ang. acephalous society; fr. societe acephale) – spójna grupa o znacznym rozproszeniu, nieposiadająca stałych ośrodków decyzyjnych. Najczęściej spotykane wśród społeczeństw małych, w których istnieje bezpośredni kontakt jednostki z pozostałymi członkami grupy. Społeczeństwo acefaliczne przeciwstawia się ludom, które wykształciły scentralizowaną władzę (zob. wodzostwo).
J. J. Honigmann wyodrębnił dwa podstawowe typy jednostek plemiennych o acefalicznej organizacji:
- proste plemiona acefaliczne – odznaczające się brakiem jednego, centralnego autorytetu, opierające swoją organizację na rozpoznawanych związkach pokrewieństwa
- segmentarne plemiona acefaliczne nie posiadające cech instytucji władzy i opierające się swój system na unilinarnych grupach krewniaczych: lineażach i rodach (ich system genealogiczny wykracza poza społeczność lokalną).
Poszczególne grupy są niezależne politycznie, posiadają własne terytorium i mogą też posiadać formalną organizację polityczną oraz łączyć się z innymi grupami dla własnych korzyści (tj. wojny). Bardzo często członkowie takich społeczności muszą wybierać między lojalnością wobec swojej grupy lokalnej lub oddalonych od nich członków grupy krewniaczej.
Obie grupy acefalicznych społeczeństw charakteryzują się wykształceniem niepolitycznych form sprawnego działania i kontroli społecznej. W dużej mierze opierają się one na związkach pokrewieństwa. Nie posiadają stałego ośrodka integrującego grupę, dlatego wielkość tych społeczeństw zmienia się od różnych okoliczności, a granice organizmów politycznych mają zmienny charakter. Pojawiają się one dopiero, kiedy społeczeństwo chce zjednoczyć się wobec zagrożenia z zewnątrz lub też w przypadku konfliktu wewnętrznego za pomocą arbitrażu.