Loading AI tools
ciasto Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strucla – wyrób ciastkarski[1]; rodzaj pieczywa cukierniczego nietrwałego[2], w postaci podłużnej słodkiej bułki drożdżowej z nadzieniem[3][4][5].
Strucle często wypiekane są z ciasta zwiniętego w rulon, jak rolada[6]. Spotyka się je również w formie zaplecionej, podobnie do chałki[7] w warkocz[8] (co ma odwoływać się do Dzieciątka Jezus zawiniętego w pieluszki[9]).
Strucla dawniej nazywana „struclem”[10] – obecnie ta forma jest uznawana za niepoprawną[11]. Regionalnie bywa nazywana też „strudlem”[12], co wg Wielkiego słownika języka polskiego PAN jest mylnym zastosowaniem tego słowa[3][11]. Według Wielkiego słownika języka polskiego PAN nazwy „strucla” i „strucel” wywodzą się z niem. Strutzel[4][3]. Encyklopedia staropolska Glogera (1900–1903) wskazywała na słowo Strietzel[8], słownik etymologiczny Brücknera (1927) wskazywał na Strutzel oraz Stritzel (sic!)[10].
W tradycyjnej kuchni niemieckiej na Święta Bożego Narodzenia przygotowywana jest charakterystyczna strucla z bakaliami pod nazwą Stollen . Niektórzy przyjmują, że już w 1329 Stollen został przygotowany na konkurs cukierniczy[13]. Strucla dała nazwę najstarszemu jarmarkowi bożonarodzeniowemu w Niemczech – drezdeńskiemu Striezelmarktowi (przywilej jego organizacji wydano w 1434)[9]. To popularne – zwyczajowo przygotowywane ręcznie na jarmark – ciasto, występuje pod nazwą Dresdner Stollen, Dresdner Christstollen a także Dresdner Weihnachtsstollen i jest produktem o zastrzeżonym przez Komisję Europejską chronionym oznaczeniu geograficznym (ChOG)[13].
W kuchni polskiej strucle nadziewa się owocami (np. jabłkami[12]) lub ich przetworami (marmoladą[12][14], powidłami[3][15] a nawet rodzynkami z cykatą[16])[1], masami makowymi[3][15][1][17][6], orzechowymi[1][18][19], kokosowymi[1], migdałowymi[15], twarogowymi[3][1][12] itp. Z wierzchu mogą być lukrowane[6][7], oblewane roztopioną czekoladą[20], posypane cykatą[20], orzechami[20], makiem[21], czarnuszką[21] lub zwieńczone kruszonką[20]. W dawnej literaturze spotyka się przepisy na strucle postne[17] – przygotowywane bez użycia jaj i masła, w których mleko zwyczajne zastąpione jest mlekiem migdałowym[21].
Wersja zawijana z masą makową jest ciastem świątecznym zarówno w okresie bożononarodzeniowym, jak i wielkanocnym. Jedne z najstarszych krajowych przedstawień strucli odnaleźć można na miniaturze w XVI-wiecznym pontyfikale Erazma Ciołka[8]. Strucle wspomina również Władysław Reymont w „Chłopach”[12][22]:
(…) wszędzie na gwałt pieczono chleby i one strucle świąteczne, oprawiano śledzie, wiercono w niepolewanych donicach mak do klusek. (…) A Jagna z zakasanymi po ramiona rękawami miesiła w dzieży ciasto i przy matczynej pomocy piekła strucle tak długachne, że widziały się jako te lechy[uwaga 1] w sadzie, na których pietruszkę zasiewają (…)
Na liście produktów tradycyjnych znajdują się strucle:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.