Tlenek cynku (biel cynkowa), ZnO – związek chemiczny z grupy tlenków, połączenie tlenu z cynkiem na II stopniu utlenienia. Stosowany m.in. jako pigment do farb.
Szybkie fakty Nazewnictwo, farm. ...
Tlenek cynku
|
sproszkowany tlenek cynku |
|
struktura krystaliczna |
Nazewnictwo |
|
Nomenklatura systematyczna (IUPAC) |
tlenek cynku |
Inne nazwy i oznaczenia |
farm. |
Zincum oxydatum |
inne |
biel cynkowa (nazwa techniczna)[1], biel chińska, łac. oxidium zinci, nihil album |
|
Ogólne informacje |
Wzór sumaryczny |
ZnO |
Masa molowa |
81,41 g/mol |
Wygląd |
biały proszek[2] |
Identyfikacja |
Numer CAS |
1314-13-2 |
PubChem |
14806 |
DrugBank |
DB09321 |
|
InChI |
InChI=1S/O.Zn |
InChIKey |
XLOMVQKBTHCTTD-UHFFFAOYSA-N |
|
|
|
|
Podobne związki |
Inne aniony |
ZnS, ZnTe |
Inne kationy |
HgO |
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
|
Zamknij
Związek ten jest otrzymywany w wyniku prażenia rudy cynkowej: siarczku cynku (ZnS) lub węglanu cynku (ZnCO
3) w obecności powietrza. Stosowany jest jako dodatek do farb i lakierów, w kosmetyce i ceramice oraz jako wypełniacz i stabilizator gumy, kauczuku i tworzyw sztucznych, do produkcji mas izolacyjnych, zasypek, środków do impregnacji drewna. Pierwotnie, jako pigment, został wprowadzony w 1779 roku, od 1834 roku jako „biel chińska” stosowany w gwaszu, w farbach olejnych od ok. 1850 roku. W oleju biel cynkowa jest słabiej kryjąca niż biel ołowiowa, nie działa sykatywowo, w grubszych warstwach pęka. Obecnie sproszkowaną biel cynkową stosuje się powszechnie (obok innych proszków, jak: grafit, sadza angielska, argentorat, tkanol) w kryminalistyce, w badaniu daktyloskopijnym metodą mechaniczną (obok metody chemicznej i metody optyczno-fotograficznej). Tlenek cynku ma lekkie działanie antybakteryjne i przyspiesza gojenie ran. Z tego powodu jest używany jako składnik maści i zasypek leczących rozmaite choroby skóry. Jest też używany w stomatologii do tymczasowych wypełnień. Przy głębokich odwiertach stosuje się aktywny tlenek cynku RC, który z racji na rozbudowaną cząsteczkę, pozwala na skuteczną eliminację wydobywającego się siarkowodoru[6].