Uprowadzenie byków z Cooley
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Uprowadzenie byków z Cooley ((irl.) Táin Bó Cúailnge [t̪ˠaːnʲ boː ˈkuəlʲɲə]) – legendarny wczesnośredniowieczny epos irlandzki pisany prozą, lecz zawierający wierszowane dialogi między poszczególnymi bohaterami utworu.
Táin wchodzi w skład cyklu ulsterskiego opowiadającego dzieje panowania jednego z irlandzkich królów – Conchobora oraz czyny bohaterów, wśród których wyróżnia się Cú Chulainn.
Najstarsze zachowane wersje Táin zawierają dwa manuskrypty zapisane w staroirlandzkim pochodzące z XII w. Pierwszy, zawierający najbardziej kompletną wersję eposu pochodzącą z IX w., nazywany jest Księga z Leinsteru. Drugi natomiast znany jako "Księga Burej Krowy" spisany w klasztorze w Clonmacnoise to kompilacja dwóch tekstów pochodzących z IX i XI w. Najmłodsza wersja utworu zawarta jest w rękopisie z XIV w., nazywanym "Żółtą Księgą z Lecan".
Epos zachowany został we fragmentach. Spisane wersje utworu mają wielu twórców, dlatego zawierają powtórzenia albo elementy często wzajemnie się wykluczające. Dochodzi do niekonsekwencji fabularnych, m.in. w toku opowieści pojawiają się bohaterowie, którzy zginęli w poprzednich jej częściach.