Wczesne przekłady Nowego Testamentu
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wczesne przekłady Nowego Testamentu – przekłady Nowego Testamentu powstałe w I tysiącleciu. Wśród nich najwyżej cenione są przekłady starożytne. Odgrywają niemałą rolę we współczesnej krytyce tekstu Nowego Testamentu. Przekłady te dotarły do rąk badaczy również w odpisach i także ulegały zmianom, jednak dalsza historia ich tekstu była niezależna od tekstu greckiego i dlatego są pomocne w odtworzeniu tekstu greckiego. Trzy z nich – syryjski, łaciński, koptyjski – pochodzą z końca II wieku i są starsze niż zachowane pełne rękopisy greckiego tekstu Nowego Testamentu. Powstały przed pierwszymi recenzjami greckiego Nowego Testamentu i dlatego są najwyżej oceniane. Są one obowiązkowo cytowane we wszelkich krytycznych wydaniach tekstu greckiego. Przekłady powstałe po roku 300 (ormiański, gruziński, etiopski) są już uzależnione od recenzji, niemniej są też ważne i z reguły są cytowane w aparacie krytycznym. Przekład gocki i słowiański rzadko są cytowane w wydaniach krytycznych. Pomijane są te spośród przekładów I tysiąclecia, które nie zostały przełożone bezpośrednio z greckiego oryginału, lecz w oparciu o inny przekład (w oparciu o Wulgatę, Peszittę i inne).
Przekłady z drugiej połowy I tysiąclecia mają mniejsze znaczenie od przekładów starożytnych dla odtworzenia pierwotnego tekstu Nowego Testamentu, ponieważ później powstały. Niemniej brane są pod uwagę, zawsze może się zdarzyć, że którąś z lekcji Pisma przekażą lepiej niż przekłady starożytne. Krytyków tekstu interesuje przede wszystkim to, którą z rodzin tekstu greckiego wspierają. Dlatego nie można ich lekceważyć przy odtwarzaniu historii tekstu Nowego Testamentu. Spośród przekładów I tysiąclecia całkowicie zaginęły przekłady na język perski i kaukasko-albański.
W 27. wydaniu greckiego Nowego Testamentu Nestle-Alanda (NA27) w aparacie krytycznym cytowane są przekłady na następujące języki: łaciński (starołacińskie i Wulgata), syryjski, dialekty koptyjskie (saidzki, bohairski, achmimicki, subachmimicki, środkowoegipskie, środkowoegipski fajumski, protobohairski), ormiański, gruziński, gocki, etiopski, staro-cerkiewno-słowiański. Pominięto przekłady na język arabski, nubijski, sogdyjski, staroangielski, staro-dolno-niemiecki, staro-wysoko-niemiecki, starofrancuski.