Wikipedysta:CFCF/brudnopis/Stwardnienie rozsiane
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Stwardnienie rozsiane (łac. "sclerosis multiplex", SM; ang. "multiple sclerosis", MS), jest chorobą zapalną, w której dochodzi do uszkodzenia otoczek mielinowych komórek nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym. Uszkodzenie to zaburza komunikację między elementami układu nerwowego, co daje o sobie znać różnymi przesłankami i objawami,[1][2] włączając problemy fizyczne, poznawcze,[2] a czasem także psychiatryczne.[3] Stwardnienie rozsiane może przybrać różne formy; nowe objawy mogą występować w odizolowanych atakach (ataki są nawracające) lub przybierać na sile w miarę upływu czasu (forma progresywna).[4] Objawy mogą całkowicie ustąpić między poszczególnymi atakami, jednak w miarę postępowania choroby może dojść do trwałych uszkodzeń neurologicznych.[4]
Demielinizacja w stwardnieniu rozsianym. Barwienie immunohistochemiczne na CD68 ujawnia makrofagi (brązowe) w miejscu zmiany (oryginalne powiększenie 1:100). | |
Klasyfikacje | |
DiseasesDB | |
---|---|
OMIM | |
MedlinePlus | |
MeSH |
Choć przyczyny SM nie są znane, podejrzewa się, że istniejącym mechanizmem choroby jest uszkodzenie układu immunologicznego lub niewydolność komórek wytwarzających mielinę.[5] Za przyczyny podaje się m.in. czynniki genetyczne i środowiskowe, np. zakażenie.[2][6] SM diagnozuje się na postawie przesłanek i objawów zgłaszanych przez pacjenta oraz wyników przeprowadzonych badań.
Nie istnieje lek na SM. Terapia ma na celu polepszenie funkcjonowania po ataku i zapobieganie nowym atakom.[2] Leki stosowane w terapii SM, nawet jeśli są dość skuteczne, mogą mieć niepożądane skutki i być źle tolerowane przez pacjentów. Wielu z nich stosuje terapie alternatywne mimo braku dowodów na ich skuteczność. Długoterminowa skuteczność leczenia jest trudna do przewidzenia. Leczenie ma zazwyczaj większą skuteczność wśród kobiet, osób u których choroba objawiła się we wcześnie, osób z remisyjną postacią choroby oraz tych, które początkowo nie doświadczyły wielu ataków.[7] Oczekiwana dalsza długość trwania życia osób ze stwardnieniem rozsianym jest niższa o 5 do 10 lat w porównaniu z resztą populacji.[1]
Zgodnie ze stanem na 2008 r. liczba osób z SM na całym świecie wynosiła od 2 a 2,5 milionów osób, jednak choroba w różnym stopniu dotyka poszczególne populacje.[8] SM zazwyczaj dotyka osób między 20 a 50 rokiem życia, przy czym kobiety są dwukrotnie bardziej narażone niż mężczyźni.[9] Nazwa choroby sclerosis multiplex odnosi się do blizn (sclerae – lepiej znane jako płytki lub zmiany patologiczne) występujących zwłaszcza w substancji białej mózgu i rdzenia kręgowego.[10] SM po raz pierwszy opisał Jean-Martin Charcot w 1868 r.[10] Obecnie trwają prace nad wieloma formami terapii i sposobów diagnozowania choroby.