Wikipedysta:Neuroscience/brudnopis2
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wushu - (chiń. upr. 武; chiń. trad. 武術; pinyin wǔshù wymowaⓘwymowa) chińskie sztuk walki.
Ta strona dotyczy ogółu chińskich sztuk walki. Zobacz też: film o tej samej nazwie. |
W Chinach sztuki walki nierozerwalnie są związane z historią wojskowości i są przynajmniej tak stare, jak najstarsze źródła historyczne. Kultura wojenna była obecna zarówno wśród wyższych klas społecznych, traktowana jako "sztuka", w której wypada się szkolić (łucznictwo i prowadzenie rydwanów), oraz wśród klas niższych, traktowana jako "umiejętność praktyczna", bowiem w starożytności siły zbrojne rekrutowano spośród chłopów. Kultura wojenna była też obecna w sporcie (zapasy) i w rozrywce (taniec rytualny z układem choreograficznym wzorowanym na walce). Zaś wraz z rozwojem wojska zawodowego techniki walki dość szybko urosły do rangi "sztuki wojennej", rozwijanej i nauczanej w sposób kompleksowy w akademiach wojskowych, z przemyślanym programem treningowym, fachową literaturą i egzaminami.
Współczesne rozumienie chińskich sztuk walki ukształtowało się i upowszechniło na początku XX wieku w czasach Republiki Chińskiej. Wówczas powstała wizja chińskich sztuk walki jako dziedzictwa kulturowego i nośnika kultury fizycznej, dziedziny wymagającej pielęgnacji i zawodowego przygotowania trenerów. Wówczas też utrwalił się podział na "zewnętrzne" i "wewnętrzne" style walki, zaś powszechnie znanymi stało się wiele z stylów praktykowanych dotychczas potajemnie bądź w jedynie na ograniczonym terenie, czego przykładem może być taiji (tai chi).
Później jednak, po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL), z powodów ideologicznych (maoizm) Komunistyczna Partia Chin początkowo zakazała uprawiania sztuk walki, a następnie doprowadziła do wykluczenia ze sztuk walki aspektu bojowego i uczynienia z nich pokazowej, atletyczno-gimnastycznej dyscypliny sportowej. W latach 80. XX wieku, wraz z reformami Deng Xiaopinga zrywającymi z maoizmem, do pokazów dołączono także konkurencję walk pełnokontaktowych. Tak utworzone sportowe wushu jest obecnie szeroko promowane i staje się coraz bardziej popularne także na zachodzie.
W czasach maoizmu, tradycyjne sztuki walki, jako lokalne bądź rodzinne style walki nieobarczone "unowocześnianiem", były nauczane w sposób prywatny, w ograniczonym gronie. Obecnie zaś w ChRL zezwolono mieszkańcom na prowadzenie swobodnej działalności gospodarczej, w tym i prywatnych szkół sztuk walki realizujących autorski program treningowy. Niemniej jednak tradycyjne sztuki walki nie są już w ChRL tak popularne, jak państwowy program wushu, realizowany po przez instytucje rządowe, uczelnie wychowania fizycznego, kursy akademickie na uczelniach nie-sportowych, szkoły średnie, czy nawet odtworzony przez władze w latach 80. XX wieku klasztor Shaolin.
Tradycję chińskich sztuk walki na zachodzie natomiast podtrzymywały te rodziny, w których sztuki walki trenowano od pokoleń, a które w okresie maoizmu nie zamieszkiwały ChRL. Członkowie tych rodzin po prostu tworzyli prywatne szkoły sztuk walki, głównie w Hongkongu, bądź na Tajwanie. Tradycję tych stylów walki podtrzymują również uczniowie tych rodzin, którzy następnie sami zakładali szkoły sztuk walki - reprezentujące te style - w różnych częściach świata. Jedynym popularnym stylem "wewnętrznym" jest wspomniane wcześniej taiji, natomiast do popularnych, tradycyjnych stylów "zewnętrznych" należą należą Choy Lee Fut (cailifoquan), Wing Chun, Hung Gar. Szkoły takich stylów często stosują popularne w mediach określenie "kung-fu" aby odróżnić się od opracowanego przy udziale władz ChRL współczesnego wushu.