Zabytki fryzyńskie
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zabytki fryzyńskie, Zabytki fryzyjskie, Fragmenty fryzyńskie lub Fragmenty fryzyjskie (łac. Monumenta Frisingensia)[uwaga 1] – najstarszy zachowany tekst w języku słowiańskim, pochodzący z VIII wieku, którego X-wieczny odpis odkryto w 1803 roku w bawarskiej Fryzyndzie[1]. Odpis ten, zapisany minuskułą karolińską w alfabecie łacińskim, przechowywany jest w monachijskiej Bayerische Staatsbibliothek[2].
Powstanie Zabytków fryzyńskich naukowcy wiążą z działalnością misjonarzy iroszkockich i frankijskich, którzy nawracali Słowian w Karyntii i Panonii od końca VII wieku[3]. Trzy teksty, które wchodzą w skład Fragmentów, został przetłumaczone przez anonimowego pisarza lub pisarzy z języka staro-wysoko-niemieckiego. Zawierają one dwa formularze spowiedzi powszechnej oraz zachętę (adhortację) do pokuty[4].
Zabytki fryzyńskie powstały około sto lat przed działalnością literacką Cyryla i Metodego, czyli powstaniem głagolicy[4]. Uważa się je za tekst o bardzo dużym znaczeniu, dlatego są częstym obiektem badań zarówno historyków, jak językoznawców i teoretyków literatury[5]. W literaturze naukowej są one oznaczane siglum Fryz. lub Fris., a kolejne trzy teksty Fryz. I, Fryz. II oraz Fryz. III[2].