Praworządność
przestrzeganie prawa / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Zasada praworządności?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Praworządność – w szerokim, opisowym sensie jest to przestrzeganie prawa. Praworządne jest państwo czy społeczeństwo, w którym normy prawne są powszechnie przestrzegane[1]. Sposób rządzenia oparty na poszanowaniu prawa określa się również jako nomokrację[2]. W węższym, normatywnym sensie, jako zasada praworządności legalizm, czy zasada legalizmu, oznacza zasadę działania instytucji publicznych, zgodnie z którą instytucje te mogą działać wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych im przez normy prawne (praworządność formalna). Wyróżnia się również praworządność materialną, zgodnie z którą oprócz ram prawnych, organ powinien działać również zgodnie z szerszym systemem aksjologicznym i celami danego społeczeństwa (szczególnie spełniać wymogi sprawiedliwości)[3]. Legalizmu nie należy mylić z legalnością, czyli stwierdzeniem, czy określona czynność została dokonana zgodnie z obowiązującym prawem. Legalizm jest ogólną zasadą, a legalność stwierdzeniem pewnego stanu prawnego.
Ten artykuł dotyczy Ustrojowej zasady praworządności. Zobacz też: Postawy legalistycznej i zasady legalizmu w postępowaniu karnym. |
Istnieje wiele definicji zasady praworządności/rządów prawa (rule of law) dążących do zespolenia koncepcji wyrosłych z różnych tradycji, w tym właściwej dla kontynentalnych systemów prawa idei państwa prawnego (Rechtsstaat)[4].