Zniekształcenia poznawcze
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zniekształcenia poznawcze – myśli połączone z negatywnymi emocjami, zawierające błędy w rozumieniu rzeczywistości. Zniekształcenia poznawcze są skutkiem nieprawidłowego wzorca myślenia. Często są one niezauważalne i jako takie występują powszechne. W psychopatologii obserwuje się większe nasilenie i trwałość zniekształceń rozumienia rzeczywistości. Wtedy są przyczyną pojawienia się i utrwalenia stanów psychopatologicznych, takich jak depresja i stany lękowe.
Nie mylić z: Błąd poznawczy. |
Zniekształcenia poznawcze powodują, że człowiek interpretuje rzeczywistość (tj. wydarzenia ze swojego życia) niedokładnie, wybiórczo, a nawet błędnie. Według modelu poznawczego Aarona Becka, negatywne spojrzenie na rzeczywistość jest czynnikiem powodującym objawy dysfunkcji emocjonalnych i gorsze samopoczucie. Spojrzenie to wynika z negatywnych wzorców myślenia, jakie ma człowiek, utrwalone na skutek trudnych doświadczeń w jego historii życia. Negatywne wzorce myślenia wzmacniają negatywne emocje i myśli. W trudnych okolicznościach te zniekształcone myśli mogą przyczynić się do ogólnego negatywnego spojrzenia na świat i depresyjnego lub lękowego stanu psychicznego. Według teorii wyuczonej bezradności i teorii Becka znaczenie lub interpretacja, jaką ludzie nadają swoim doświadczeniom, w istotny sposób wpływa na to, czy popadną w depresję. Od stopnia zniekształcania rzeczywistości zależy też, na ile stany depresyjne będą poważne, długotrwałe. Błędy odbioru rzeczywistości można zmienić poddając myśli krytycznej ocenie, samodzielnie lub z pomocą terapeuty, co jest to kluczowym elementem terapii poznawczo-behawioralnej).