Łabędy (gmina)

Łabędy – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954^[2] w woj. śląskim (śląsko-dąbrowskim), katowickim i stalinogrodzkim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą władz gminy były Łabędy, które od 1 stycznia 1954 stanowiły odrębną gminę miejską^[3] (od 31 grudnia 1964 dzielnica Gliwic^[4]).

Łabędy

gmina wiejska
1945-1954[1]
Herb
Państwo	Polska
Województwo	1945–46: śląskie[1] 1946–50: śląskie 1950-53: katowickie 1953-54: stalinogrodzkie
Powiat	gliwicki
Siedziba	Łabędy
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad 5
brak współrzędnych

Śluza Łabędy na Kanale Gliwickim w Łabędach

Gmina zbiorowa Łabędy powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945^[5]) w powiecie gliwickim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski^[6][7]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego^[7][8], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)^[9][10].

Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 6 gromad: Łabędy, Czechowice, Dzierżno, Gliwice Stare (później Stare Gliwice), Ligota Łabędzka i Rzeczyce^[11]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie^[12], a 9 marca 1953 kolejno na stalinogrodzkie^[13]. 1 kwietnia 1951 część obszaru gminy Łabędy (gromadę Stare Gliwice) przyłączono do Gliwic^[14].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 5 gromad: Czechowice, Dzierżno, Ligota Kradziejowska, Łabędy i Rzeczyce^[15]. 1 stycznia 1954 z gminy wyłączono jej siedzibę Łabędy, którym nadano prawa miejskie^[3]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[16].

Osobny artykuł: Brzezinka (gromada w powiecie gliwickim).

Osobny artykuł: Czechowice (gromada).

Osobny artykuł: Dzierżno (gromada).

Osobny artykuł: Rzeczyce (gromada).

Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą reaktywującą gminy^[17]. Obecnie Ligota Łabędzka i Rzeczyce należą do gminy Rudziniec, Czechowice i Łabędy są dzielnicami Gliwic, a Dzierżno jest dzielnicą Pyskowic.