Łodzianka

Łodzianka – polska, socjalistyczna pieśń hymniczna, autorstwa Bolesława Lubicza-Zahorskiego^[1], powstała w Łodzi, w 1909^[2], na bazie tekstu Warszawianki 1905 Wacława Święcickiego i wykorzystująca jej melodię.

Łodzianka

Autor	Bolesław Zahorski
Typ utworu	pieśń
Data powstania	1909
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Toruń
Język	polski
Data wydania	1920
Wydawca	Wydawnictwo P. P. S.

Historia

Wydana w Śpiewniku robotniczym PPS w 1920 roku pod pseudonimem „Zygmunt Ból”^[1]. Pieśń składa się z trzech zwrotek i trzech, odmiennej treści, refrenów. W jej tekście utrwalone zostały wydarzenia ze stycznia 1905, gdy po strajkach, zapoczątkowanych w fabrykach Scheiblera, Geyera i Poznańskiego, z pracy odeszło około dziesięciu tysięcy robotników. Kolejne strajki łódzkich włókniarzy miały miejsce w dniach 22-24 czerwca 1905 – te jednak przerodziły się w zamieszki, podczas których zginęło lub rannych zostało około dwóch tysięcy manifestantów^[3].

W 1949, pod dyrekcją Tadeusza Paciorkiewicza, powstały trzy interpretacje Łodzianki. W kompozycjach a cappella wykonały ją wówczas chóry mieszane: dwugłosowy^[4], trzygłosowy^[5] i czterogłosowy^[6].

Tekst

Na podstawie informacji z bazy danych Ośrodka Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki”^[7]

Śmiało podnieśmy krwawe sztandary,
Jasną zielenią opaszmy skroń.
Otośmy pełni siły i wiary
Na bój śmiertelny chwycili broń.
O, bo to walka o wolność ludu,
Sztandar nasz krwawy – braci krew,
Droga przed nami z cierni i trudu.
Uczucia w piersi – zemsta i gniew.

Naprzód, o Łodzi, w krwawej powodzi
Poległych braci pomścić już czas,
Czas, by stanęli starzy i młodzi,
Walczyć za wolność czas, wielki czas!

Dziś, gdy nas gnębią różne Szajbiery,
Gdy majster każdy – szpicel i cham,
Gdy ufni w pomoc rządu Gajery
Pędzą łaknących pracy od bram,
Gdy z Kaznakowem Poznański w zgodzie,
Gdy razem chłoszczą: nędza i bat,
Gdy za idee w głodzie i chłodzie
Umiera ojciec, siostra i brat. –

Naprzód, o Łodzi, w krwawej powodzi
Zerwijmy pęta z gnębionych mas.
Stańmy do walki, starzy i młodzi:
Czas pomścić braci poległych, czas!

Gdy setki naszych mężnych szermierzy
Poszło na Sybir do carskich turm,
Niech wstaną nowi dziś bohaterzy,
Rozdzwonią ciszę odgłosem surm.
Za szereg braci poległych w borze,
Za groby, które zbezcześcił wróg,
Zemstę przysiężmy – stańmy jak morze
I zmiećmy przemoc z dziejowych dróg!

Naprzód, o Łodzi, w krwawej powodzi
Poległych braci pomścijmy wraz,
Stańmy do walki, starzy i młodzi:
Bo przyszła chwila. Już nastał czas!