Święta Katarzyna Aleksandryjska

Święta Katarzyna Aleksandryjska – obraz olejny namalowany przez Rafaela ok. 1507^[1] lub w 1508 roku^[2]. Od 1839 roku obraz znajduje się w zbiorach National Gallery w Londynie^[3].

Święta Katarzyna Aleksandryjska

Autor	Rafael
Data powstania	ok. 1507 lub 1508
Medium	olej na desce[1]
Wymiary	71 × 54,5 cm[2]
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Londyn
Lokalizacja	National Gallery

Obraz przedstawia św. Katarzynę Aleksandryjską. Zgodnie z przyjętą ikonografią święta została ukazana z kołem zębatym, którym według legendy miała być torturowana przez cesarza Maksencjusza za przejście na chrześcijaństwo^[4]. Na obrazie zabrakło jednak innych atrybutów jej męczeństwa: miecza, gałązki palmowej, księgi, korony^[2][5]. Święta Katarzyna sprawia wrażenie pogrążonej w ekstazie^[2]. składa na sercu dłoń, kieruje swój wzrok ku niebu, na jej ustach jest dostrzegalne zaskoczenie^[5]. Jej układ rąk odznacza się pewną zmysłowością^[2]. Święta jest ukazana na tle spokojnego wiejskiego krajobrazu, od którego wyraźnie się odcina^[2][5]. Spowite mgiełką złote światło reprezentuje nadprzyrodzoną moc bądź boską obecność^[2][5]. Gama barw ogranicza się do czerwieni, żółci, błękitu, zieleni i brązu. Francuski historyk sztuki André Chastel(inne języki) stwierdził, że na obrazie Rafael ukazał doznanie radości obcowania z Bogiem^[5].

Na obrazie dostrzegalne są wpływy Perugina, Leonarda da Vinci i Michała Anioła oraz malarstwa północnoeuropejskiego^[6]. Ujęcie sylwetki na kształt figura serpentinata przypomina sposób ukazania postaci na rzeźbie Święty Mateusz(inne języki) Michała Anioła i obrazie Leda z łabędziem Leonarda da Vinci. Na partiach opracowania draperii, nasycenia barw i klarowności konturu można dostrzec wpływy Perugina. Sposób namalowania roślin przypomina twórczość malarzy z Europy Północnej^[5].

Niewiele wiadomo o historii obrazu. Nieznany jest zleceniodawca dzieła, zdaniem historyk sztuki Luby Ristujcziny była to osoba prywatna. Prawdopodobnie ok. XVI wieku obraz należał do humanisty Pietra Aretina, o czym może świadczyć jego list skierowany do mediolańskiego bankiera Giovanniego Agostina d’Addy. Potwierdzonym jest, że w późniejszych latach obraz należał do Scypiona Borghese, a następnie za sprawą Alexandra Daya trafiło do Wielkiej Brytanii^[1].

W paryskim Luwrze znajduje się szkic do obrazu^[1].