Święty Jan Ewangelista (obraz El Greca z 1579)

Święty Jan Ewangelista – obraz olejny hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco. Dzieło zdobi ołtarz Klasztoru św. Dominika z Silos (el Antiguo) w Toledo.

Święty Jan Ewangelista

Autor	El Greco
Data powstania	1577–1579
Medium	olej na płótnie
Wymiary	212 × 78 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Toledo
Lokalizacja	Klasztor św. Dominika z Silos (el Antiguo)

Wizerunek Jana Ewangelisty znajdował się po prawej stronie głównego obrazu ołtarzowego Wniebowzięcia Marii. Postać świętego jest przeciwieństwem anachoretycznej postaci Jana Chrzciciela i jeszcze bliżej przybliża widzowi nową wizję wizerunków świętych. Jan Ewangelista owinięty w szeroką szatę wyglądem przypomina dostojnego myśliciela. Wysokie czoło przeorane zmarszczkami podkreśla jego intelektualny charakter jaki El Greco nada wszystkim jego późniejszych wizerunkom apostołów. Prawa, smukła dłoń i palce znajdują się na wysokości ust apostoła, w geście przypominającym osobę powtarzającą szeptem słowa. Druga dłoń podtrzymuje książkę a układ palców jest nietypowy, charakterystyczny dla ludzi Wschodu: wskazujący palec jest odchylony, inne palce skupione zachodzą jedne na drugie. Taki układ palców El Greco powtórzy później kilkakrotnie m.in. w Portrecie szlachcica czy w portrecie Świętego Franciszka (wersja z Prado).

Szkic przygotowawczy do obrazu, El Greco, 1577, Biblioteka Narodowa w Madrycie

Bibliografia

• Antonina Vallentin: El Greco. Warszawa: PIW, 1958. Brak numerów stron w książce
• Michael Scholz-Hänsel: El Greco. Köln/Warszawa: Taschen, 2005. ISBN 83-89192-90-X. Brak numerów stron w książce