20 złotych 1924 Monogram RP

20 złotych 1924 Monogram RP – moneta próbna okresu złotowego II Rzeczypospolitej, wybita według projektu T. Załuskiego, jak wzór złotej obiegowej monety dwudziestozłotowej^[1].

20 złotych 1924
Monogram RP

Państwo	Polska
Emitent	Mennica Państwowa
Typ monety	moneta próbna kolekcjonerska
Nominał	20 zł
Rocznik	1924
Emisja
Mennica	Mennica Państwowa
Nakład	120 szt. (brąz) 10 szt. (srebro)
Projektant	T. Załuski
Opis fizyczny
Masa	6,3–6,6 grama (brąz) 5,6 g (srebro)
Średnica	21 mm
Materiał	brąz, srebro
Rant	gładki
Stempel	zwykły

Na monecie nie ma umieszczonego znaku mennicy ani napisu „PRÓBA”^[2].

Rys historyczny

W jednym z aktów prawnych poprzedzających reformę Władysława Grabskiego, tj. w dekrecie Prezydenta RP z 20 stycznia 1924 r., przewidywano bicie 3100 złotych z jednego kilograma stopu złota próby 900 (⁹/₃₁ grama czystego kruszcu na 1 złoty), w nominałach: 10, 20, 50 i 100 złotych. 26 maja 1924 r. Minister Skarbu wydał rozporządzenie ustalające wzory 13 monet o nominałach od 1 grosza do 100 złotych, w tym planowanych wówczas do wprowadzenia czterech nominałów ze złota, dla których wybrano wspólny typ awersu autorstwa Antoniego Madeyskiego (określający również nominał) oraz wspólny rewers z klęczącym rycerzem autorstwa Tadeusza Beyera^[3][4].

Do emisji złotych monet według zatwierdzonego wzoru jednak nie doszło, a na początku 1925 r. rozpisano nowy konkurs na projekt złotych polskich monet obiegowych. Zwyciężczynią została Zofia Trzcińska-Kamińska, według projektu której bito później (od 1926 r.) złote bulionowe 10- i 20-złotówki z Bolesławem Chrobrym^[5].

W opracowaniach z lat osiemdziesiątych XX w. podawano informację, że monetę 20 złotych 1924 Monogram RP wybito jako wzór dla złotej monety obiegowej^[1].

Awers

Na tej stronie znajduje się godło – orzeł w koronie, po obu stronach orła – rok „19 24”, u góry dookoła otokowo napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, na dole: „• 20 ZŁ •”, dookoła otok z perełek^[2][6].

Rewers

Na tej stronie monety pośrodku wewnątrz wieńca z kłosów (z lewej) i liści dębu (z prawej) przewiązanego na dole wstążką, umieszczono monogram „RP”, dookoła otok z perełek. Na dole, po obu stronach przewiązania wieńca znajdują się małe litery – M (z lewej) i Z (z prawej)^[1][2].

Opis

Moneta została wybita z rantem gładkim na krążku o średnicy 21 mm w^[2]:

• brązie – nakład 120 sztuk, masa 6,3 –6,6 grama,
• srebrze – nakład 10 sztuk, masa 5,6 grama.

Pod koniec drugiego dziesięciolecia XXI w. ze znanych monet II Rzeczypospolitej dwudziestozłotówka próbna z monogramem RP jest^[7]:

• jedną z trzech próbnych monet 20-złotowych, obok:
  • 20 złotych 1925 Bolesław Chrobry,
  • 20 złotych 1925 Polonia,
• jedną z siedmiu monet będącymi efektem przygotowań Mennicy Państwowej do wprowadzenia złotych monet obiegowych przewidywanych przez reformę walutową Władysława Grabskiego, obok:
  • 10 złotych 1925 Profile kobiety i mężczyzny projektu Antoniego Madeyskiego,
  • 10 złotych 1925 Bolesław Chrobry projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej,
  • 20 złotych 1925 Polonia projektu Antoniego Madeyskiego,
  • 20 złotych 1925 Bolesław Chrobry projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej,
  • 50 złotych 1924 Klęczący rycerz projektu Tadeusza Breyera,
  • 100 złotych 1925 Mikołaj Kopernik projektu Stanisława Szukalskiego.

Odmiany

W drugim dziesięcioleciu XXI w. znana jest również odmiana w złocie o masie 6,24 grama, bita w nieznanym nakładzie^[8]. W katalogach publikowanych przed rokiem 1990 podawano informację, że wybito 10 sztuk monety w złocie^{[6][9][10][1]}.

Zobacz też

• monety próbne II Rzeczypospolitej
• 10 złotych 1925 Profile kobiety i mężczyzny
• 10 złotych 1925 Bolesław Chrobry
• 20 złotych 1925 Polonia
• 20 złotych 1925 Bolesław Chrobry
• 50 złotych 1924 Klęczący rycerz
• 100 złotych 1925 Mikołaj Kopernik
• 20 złotych