32 Budziszyński Pułk Piechoty

32 Budziszyński pułk piechoty (32 pp) – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Ten artykuł dotyczy 32 pp ludowego Wojska Polskiego. Zobacz też: inne pułki piechoty noszące numer „32”.

32 pułk piechoty

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Nazwa wyróżniająca	Budziszyński[a]
Tradycje
Nadanie sztandaru	22 października 1944[b]
Kontynuacja	32 Pułk Zmechanizowany 8 Brygada Zmechanizowana
Dowódcy
Pierwszy	por. Aleksander Sarkisow
Organizacja
Numer	JW 1746[c][1]
Dyslokacja	Skierniewice[2] Rogowo
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	8 Drezdeńska Dywizja Piechoty[2]

Formowanie i zmiany organizacyjne

Pułk został sformowany w rejonie Siedlec na podstawie rozkazu nr 8 Naczelnego Dowództwa WP z 20 sierpnia 1944 w oparciu o sowiecki etat pułku strzeleckiego nr 04/501. Zaprzysiężenia dokonano 22 października 1944 r. w Mordach.

Wchodził w skład 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty z 2 Armii WP.

Skład etatowy
dowództwo i sztab

• 3 bataliony piechoty
• kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
• baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
• plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii

Razem

żołnierzy 2915 (w tym oficerów – 276, podoficerów 872, szeregowców – 1765).

Sprzęt

162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm

Działania bojowe

Od chwili sformowania do zakończenia wojny pułk walczył w składzie 8 Dywizji Piechoty. Po sforsowaniu Nysy walczył na południe od Rothenburga, a następnie o Niesky, pod Ödernitz i Kamenz. Pod Milkwitz, Quos i Oppitz pułk toczył krwawe walki obronne. Na północ od Lomske zorganizował obronę stałą. W ramach operacji praskiej walczył pod Mikulašowicami. Szlak bojowy zakończył 15 maja 1945 r. we wsi Libešyce, 4 km na północny wschód od łuku Łaby^[3]

Okres powojenny

20 maja 1945 dowódca pułku wysłał na samochodach grupę operacyjną, która miała jak najszybciej wystawić posterunek na moście na Odrze we Frankfurcie^[4]. sztab pułku rozlokował się w Cybince^[5].

Od 28 maja 1945 pułk ochraniał zachodnią granicę Polski od Polanowic do ujścia Nysy Łużyckiej do Odry. Sztab pułku mieścił się na Przedmieściu Krośnieńskim (koszary w Komorowie)^[6]. Jego 1 batalion na odcinku od Odry do Budoradza zorganizował strażnice w Kosarzynie, Żytowaniu i w okolicy Budoradza; 2 batalion od Budoradza do południowego skraju Gubina zorganizował jedną strażnicę i 3 batalion na odcinku od Gubina do Polanowic zorganizował strażnice na południe od Gubina, w Sękowicach i Polanowicach^[6].

Żołnierze pułku uczestniczyli w zwalczaniu samodzielnego batalionu operacyjnego NSZ „Zuch” kpt. Antoniego Żubryda^[7]. 23 czerwca 1946 w rejonie wsi Niebieszczany pułk rozbił antykomunistyczny oddział tego zgrupowania; do niewoli dostało się 21 partyzantów.

Miejsce stacjonowania jednostki

• Cybinka (maj 1945)
• Gubin-Komorów (czerwiec 1945)
• Gorlice (1945)
• Brzozów (1946)
• Sanok (1946)
• Skierniewice (do 1949)
• Rogowo

Żołnierze pułku

Z tym tematem związana jest kategoria: żołnierze 32 Budziszyńskiego Pułku Piechoty.

Dowódcy pułku

• p.o. por. Aleksander Sarkisow ps. Szaruga^[8]
• p.o. mjr Leonard Kuksynowicz (zastępca dowódcy ds. liniowych)^[9]
• mjr Feliks Kondracki (8 września 1944^[10] – 3 kwietnia 1945)
• ppłk Juliusz Hibner (3 kwietnia 1945 – 1946)
• ppłk Ludwik Bałos (1 IX 1947 – 21 I 1948 → szef wydziału w DOW Nr V)

Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu „Virtuti Militari” [11] Order Virtuti Militari ppłk Emil Cimura ppor. Mieczysław Czaplicki kpt. Józef Kuźma chor. Edmund Moskalew por. Mieczysław Michalski mjr Franciszek Szymendera[12]

Odznaczeni Krzyżem Grunwaldu III klasy[11] ppor. Feliks Ciborowski chor. Jan Górnicki mjr Juliusz Hibner szer. Władysław Korszun ppor. Wacław Krysiński strz. Czesław Skolasiński por. Mieczysław Stachura-Michalski por. Franciszek Szymendera

Odznaczeni Krzyżem Walecznych^[13]

ppor. Adach Marian

strz. Andron Józef

kpr. Babiak Bronisław

sierż. Bakal Marian

ppłk. Bałoś Ludwik

ppor. Baranów Aleksy

chor. Baranowski Czesław

chor. Bartoszek Stefan

por. Besen Edward

plut. Bigunajtis Zygmunt

st. sierż. Borkowski Jan

chor. Caune Andrzej

st. sierż. Cieśliński Wacław

plut. Cymerman Stanisław

kpt. Cywicki Władysław

kpr. Czerko Jan

por. Czykiniew Mikołaj

ppor. Dmochowski Zdzisław

plut. Dobosz Antoni

kan. Dragun Antoni

strz. Dudzik Czesław

plut. Dulemba Stefan

kpr. Duża Piotr

ppor. Dworniczek Dominik

ppor. Dziurzyński Mieczysław

strz. Feodorczyk Edward

kpr. Głębocki Wacław

kpr. Gnatowski Kazimierz

kpr. Gomółka Henryk

kpr. Gontarz Celestyn

sierż. Góral Aleksander

chor. Gradowski Jerzy

bomb. Grała Władysław

kpr. Grochowski Wacław

ppor. Grudkowski Sergiusz

sierż. Guellard Stefan

plut. Hajdkiewicz Władysław

ppor. Hercuń Franciszek

ppor. Hochberg Michał

kpt. Holak Michał

chor. Indyk Tadeusz

plut. Jakubiak Wacław

st. sierż. Jandziński Tadeusz

st. sierż. Jankowski Jan

st. sierż. Jaworski Eugeniusz

ppor. Jodź Wiktor

strz. Kalisz Wacław

ogn. Kapela Jan

ppor. Kawa Franciszek

plut. Klimowicz Marian

ppor. Kłos Stanisław

por. Knisziah Wiktor

kpr. Kobyłka Jan

kpr. Konopski Eugeniusz

kpr. Kosek Edward

plut. Kowalczyk Stanisław

strz. Kawalski Wacław

por. Kozaczewskl Adolf

ppor. Krajza Wincenty

ppor. Krawczuk Franciszek

chor. Krzywański Ryszard

ppor. Kudriawcew Aleksander

ppor. Kunica Bolesław

strz. Kuprewicz Jan

plut. Kurek Henryk

sierż. Lewrynowicz Czesław

kpr. Leniek Stanisław

ppor. Lenków Wasyl

ppor. Lubicki Andrzej

strz. Lupka Stanisław

por. Łabędź Stanisław

strz. Łubankow Konstanty

por. Łazarczyk Bolesław

strz. Łopacki Józef

sierż. Łukasiewicz Józef

chor. Łukasiewicz Czesław

st. strz. Maciejewski Witold

strz. Maciejewski Władysław

por. Mardeusz Zdzisław

ppor. Mazurek Józef

por. Michalski Bronisław

plut. Mikołajun Wacław

ppor. Mikucki Konstanty

plut. Miniarz Romuald

st. sierż. Minuczyc Wilhelm

sierż. Murawski Bronisław

kan. Nagniewski Zygmunt

chor. Nesteruk Konstanty

bomb. Nikonczuk Czesław

kpt. Nowakowski Konstanty

ppor. Ostrowski Władysław

st. strz. Palejko Leonard

słerż. Pfeifer Tadeusz

plut. Pieczetowski Jan

kpt. Pięta Stanisław

strz. Pietkiewicz Napoleon

bomb. Pietrulewicz Edward

kpr. Piotrowski Czesław

ppor. Piotrowski Tadeusz

strz. Ponczkowski Bronisław

strz. Poźniak Henryk

plut. Pytyw Bronisław

st. sierż. Radomyski Stanisław

kpr. Radzicz Zdzisław

chor. Rechtowski Julian

sierż. Rołson Marian

kpr. Rostek Eugeniusz

kpr. Rusiniak Henryk

kpr. Sabaj Albin

kpr. Salach Władysław

sierż. Sawicki Stefan

sierż. Sikorski Franciszek

plut. Siuder Henryk

strz. Skolasiński Czesław

kpr. Skwarski Stanisław

strz. Sobczak Czesław

ppor. Sobiecki Mieczysław

ppor. Sokołowski Stanisław

plut. Solczak Edward

kpr. Stelmach Bronisław

kpr. Stelmach Józef

ppor. Subocz Antoni

kpt. Szczerban Jan

por. Szayna Przemysław

kpr. Sznabel Franciszek

kpt. Szymendera Franciszek

kpt. Śpiewak Kazimierz

strz. Tarkowski Zdzisław

kpr. Tłumacz Stefan

ppor. Tołkowicz Stanisław

st. ogn. Tomaszewski Jan

sierż. Trandziuk Józef

kpr. Wasilczuk Tadeusz

strz. Wiecak Jan

ppor. Wierzbicki Michał

strz. Wikel Stanisław

sierż. Wilczyński Jan

por. Witkowski Mieczysław

kpr. Woliński Jan

chor. Wrotkowski Kajetan

sierż. Wutka Eliasz

sierż. Wysocki Czesław

por. Zajadlak Wiktor

ppor. Zdrojewski Jerzy

sierż. Zwierzyński Jan

kpr. Żukowski Wincenty

Uwagi

1. Rozkaz Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 295 z 28.08.1945 → Rzepski 1970 ↓, s. 416
2. Sztandar ufundowany przez społeczeństwo Mordów.
3. Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946