66. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie

66. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie odbył się w dniach 11-21 lutego 2016 roku. Imprezę otworzył pokaz amerykańskiego filmu Ave, Cezar! w reżyserii braci Coen^[1][2]. W konkursie głównym zaprezentowano 18 filmów pochodzących z 14 różnych krajów.

66. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie

George i Amal Clooney na otwarciu 66. Berlinale.
Data	11−21 lutego 2016
Miejsce	Berlin
Nawigacja
65. (2015) 67. (2017)

Jury pod przewodnictwem amerykańskiej aktorki Meryl Streep przyznało nagrodę główną festiwalu, Złotego Niedźwiedzia, włoskiemu filmowi dokumentalnemu Fuocoammare. Ogień na morzu w reżyserii Gianfranco Rosiego. Drugą nagrodę w konkursie głównym, Srebrnego Niedźwiedzia – Grand Prix Jury, przyznano bośniackiemu obrazowi Śmierć w Sarajewie w reżyserii Danisa Tanovicia^[3][4][5].

Honorowego Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości odebrał niemiecki operator filmowy Michael Ballhaus^[6]. W ramach festiwalu zaprezentowano retrospektywę poświęconą trzydziestoleciu ustanowienia Nagrody Teddy, przyznawanej najlepszym filmom o tematyce LGBT w obrębie różnych sekcji festiwalowych^[7].

Członkowie jury

Przewodnicząca jury konkursu głównego Meryl Streep.

Konkurs główny

• Meryl Streep, amerykańska aktorka − przewodnicząca jury^[8][9]
• Lars Eidinger, niemiecki aktor
• Nick James, brytyjski krytyk filmowy
• Brigitte Lacombe, francuska fotografka
• Clive Owen, brytyjski aktor
• Alba Rohrwacher, włoska aktorka
• Małgorzata Szumowska, polska reżyserka

Konkurs debiutów reżyserskich

• Michel Franco, meksykański reżyser
• Enrico Lo Verso, włoski aktor
• Ursula Meier, szwajcarska reżyserka

Konkurs filmów krótkometrażowych

• Katerina Gregos, grecka kuratorka sztuki
• Sheikha Hoor Al-Qasimi, emiracka dyrektorka Sharjah Art Foundation
• Avi Mograbi, izraelski reżyser

Selekcja oficjalna

Otwarcie i zamknięcie festiwalu

	Tytuł	Reżyseria	Kraj produkcji
Otwierający	Ave, Cezar!	Joel i Ethan Coen	Stany Zjednoczone
Zamykający	Fuocoammare. Ogień na morzu	Gianfranco Rosi	Włochy

Konkurs główny

Następujące filmy zostały wyselekcjonowane do udziału w konkursie głównym o Złotego Niedźwiedzia i Srebrne Niedźwiedzie^[10][11][12]:

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
24 tygodnie	24 Wochen	Anne Zohra Berrached	Niemcy
Alone in Berlin	Alone in Berlin	Vincent Pérez	Wielka Brytania
Co przynosi przyszłość	L'avenir	Mia Hansen-Løve	Francja
Boris bez Béatrice	Boris sans Béatrice	Denis Côté	Kanada
Rzeka czasu	长江图 Chang jiang tu	Yang Chao	Chiny
Listy z wojny	Cartas da Guerra	Ivo Ferreira	Portugalia
Wejście smoka!	اژدها وارد می‌شود! Ejdeha Vared Mishavad	Mani Haghighi	Iran
Fuocoammare. Ogień na morzu	Fuocoammare	Gianfranco Rosi	Włochy
Geniusz	Genius	Michael Grandage	Wielka Brytania
Kołysanka do bolesnej tajemnicy	Hele sa Hiwagang Hapis	Lav Diaz	Filipiny
Hedi	نحبك هادي Inhebbek Hedi	Mohamed Ben Attia	Tunezja
Komuna	Kollektivet	Thomas Vinterberg	Dania
Nocny uciekinier	Midnight Special	Jeff Nichols	Stany Zjednoczone
Mając 17 lat	Quand on a 17 ans	André Téchiné	Francja
Śmierć w Sarajewie	Smrt u Sarajevu	Danis Tanović	Bośnia i Hercegowina
Soy Nero	Soy Nero	Rafi Pitts	Niemcy
Zero Days	Zero Days	Alex Gibney	Stany Zjednoczone
Zjednoczone stany miłości	Zjednoczone stany miłości	Tomasz Wasilewski	Polska

Pokazy pozakonkursowe

Następujące filmy zostały wyświetlone na festiwalu w ramach pokazów pozakonkursowych:

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
Chi-Raq	Chi-Raq	Spike Lee	Stany Zjednoczone
Ave, Cezar!	Hail, Caesar!	Joel i Ethan Coen	Stany Zjednoczone
Patriarcha	Mahana	Lee Tamahori	Nowa Zelandia
U pana Marsa bez zmian	Des nouvelles de la planète Mars	Dominik Moll	Francja
Saint Amour	Saint Amour	Benoît Delépine i Gustave Kervern	Francja

Sekcja „Berlinale Special”

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
Poważna gra	Den allvarsamma leken	Pernilla August	Szwecja
Creepy	クリーピー 偽りの隣人 Kurîpî: Itsuwari no rinjin	Kiyoshi Kurosawa	Japonia
Miles Davis i ja	Miles Ahead	Don Cheadle	Stany Zjednoczone
Muzyka obcych	The Music of Strangers: Yo-Yo Ma and the Silk Road Ensemble	Morgan Neville	Stany Zjednoczone
National Bird	National Bird	Sonia Kennebeck	Stany Zjednoczone
Cicha namiętność	A Quiet Passion	Terence Davies	Wielka Brytania
Pory roku w Quincy: Cztery portrety Johna Bergera	The Seasons in Quincy: Four Portraits of John Berger	Colin MacCabe, Christopher Roth, Bartek Dziadosz i Tilda Swinton	Wielka Brytania
Where to Invade Next	Where to Invade Next	Michael Moore	Stany Zjednoczone

Sekcja „Panorama”

Następujące filmy zostały zaprezentowane w ramach sekcji „Panorama” (wyróżnione tytuły to zdobywcy nagrody publiczności):

Filmy fabularne

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
Alojzy	Aloys	Tobias Nölle	Szwajcaria
Niekończący się czas	Antes o tempo não acabava	Sérgio Andrade i Fábio Baldo	Brazylia
Wiele hałasu o nic	Aquí no ha pasado nada	Alejandro Fernández Almendras	Chile
Pewnego razu	Auf Einmal	Aslı Özge	Niemcy
Ofiara	Goat	Andrew Neel	Stany Zjednoczone
Fukushima, moja miłość	Grüße aus Fukushima	Doris Dörrie	Niemcy
Czarny mróz	La helada negra	Maximiliano Schonfeld	Argentyna
Wzburzenie - Opowieść o dojrzewaniu	Indignation	James Schamus	Stany Zjednoczone
Ja, Olga Hepnarová	Já, Olga Hepnarová	Tomáš Weinreb i Petr Kazda	Czechy
Ranny anioł	Жаралы періште Jaraly perishte	Emir Bajgazin	Kazachstan
Jonathan	Jonathan	Piotr J. Lewandowski	Niemcy
Bachusowa pani	죽여주는 여자 Jug-yeo-ju-neun Yeo-ja	Lee Je-yong	Korea Południowa
Junction 48	Junction 48	Udi Aloni	Izrael
Kocur	Kater	Klaus Händl	Austria
Lantouri	لانتوری Lantouri	Reza Dormishian	Iran
Mali mężczyźni	Little Men	Ira Sachs	Stany Zjednoczone
Nie nazywaj mnie synem	Mãe só há uma	Anna Muylaert	Brazylia
Plan Maggie	Maggie's Plan	Rebecca Miller	Stany Zjednoczone
Nakom	Nakom	Kelly Daniela Norris i T.W. Pittman	Ghana
Kwiaty nienawiści	Nunca vas a estar solo	Álex Anwandter	Chile
Sąsiedzi z dołu	The Ones Below	David Farr	Wielka Brytania
Gdy kobiety śpią	女が眠る時 Onna ga nemurutoki	Wayne Wang	Japonia
Ostatni będą pierwszymi	Les premiers, les derniers	Bouli Lanners	Belgia
Resztki	Remainder	Omer Fast	Wielka Brytania
Dziesiąty mężczyzna	El rey del Once	Daniel Burman	Argentyna
Droga do Stambułu	La route d'Istanbul	Rachid Bouchareb	Algieria
Po drugiej stronie	S one strane	Zrinko Ogresta	Chorwacja
Pieskie dni	三伏天 San fu tian	Jordan Schiele	Chiny
Shelley	Shelley	Ali Abbasi	Dania
Pasterze i rzeźnicy	Shepherds and Butchers	Oliver Schmitz	Południowa Afryka
Zagłodź swojego psa	جوع كلبك Starve Your Dog	Hicham Lasri	Maroko
Pustynna burza	סופת חול Sufat Chol	Elite Zexer	Izrael
Paryż 05:59	Théo et Hugo dans le même bateau	Olivier Ducastel i Jacques Martineau	Francja
Gniewne psy	War on Everyone	John Michael McDonagh	Wielka Brytania

Filmy dokumentalne

Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Reżyseria	Kraj produkcji
Synowie Koryntu	Brüder der Nacht	Patric Chiha	Austria
Curumim	Curumim	Marcos Prado	Brazylia
Nie mrugaj – Robert Frank	Don't Blink – Robert Frank	Laura Israel	Stany Zjednoczone
Europa, która kocha	Europe, She Loves	Jan Gassmann	Szwajcaria
Hotel Dallas	Hotel Dallas	Livia Ungur i Sherng-Lee Huang	Rumunia
Otwarcie chińskich szaf	Inside the Chinese Closet	Sophia Luvarà	Holandia
Kiki	Kiki	Sara Jordenö	Szwecja
Kochankowie i dyktator	The Lovers & the Despot	Robert Cannan i Ross Adam	Wielka Brytania
Mapplethorpe: Spójrzcie na zdjęcia	Mapplethorpe: Look at the Pictures	Fenton Bailey i Randy Barbato	Stany Zjednoczone
Mariupol	Mariupolis	Mantas Kvedaravičius	Litwa
Kompleks Wschodu	Der Ost-Komplex	Jochen Hick	Niemcy
Strike a Pose. Tancerze Madonny	Strike a Pose	Ester Gould i Reijer Zwaan	Holandia
Wujek Howard	Uncle Howard	Aaron Brookner	Stany Zjednoczone
Kto mnie teraz pokocha?	Who's Gonna Love Me Now?	Barak Heymann i Tomer Heymann	Izrael
Weekendy	위켄즈 Wi-ken-jeu	Lee Dong-ha	Korea Południowa
Moja ziemia	Wu Tu	Fan Jian	Chiny
Zona Norte	Zona Norte	Monika Treut	Niemcy

Laureaci nagród

Gianfranco Rosi, laureat Złotego Niedźwiedzia za film Fuocoammare. Ogień na morzu.

Danis Tanović, laureat Srebrnego Niedźwiedzia – Grand Prix Jury.

Lav Diaz, zdobywca Nagrody im. Alfreda Bauera.

Mia Hansen-Løve, nagrodzona Srebrnym Niedźwiedziem dla najlepszego reżysera.

Trine Dyrholm, zdobywczyni Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszej aktorki.

Tomasz Wasilewski, wyróżniony Srebrnym Niedźwiedziem za najlepszy scenariusz.

Operator Mark Lee Ping-Bing, laureat Srebrnego Niedźwiedzia za wybitne osiągnięcie artystyczne.

Nagrodzony debiutant Mohamed Ben Attia.

Parokrotnie wyróżniony reżyser Bouli Lanners.

Kilkukrotnie nagrodzona reżyserka Doris Dörrie.

Michael Ballhaus, laureat Honorowego Złotego Niedźwiedzia.

Konkurs główny

Złoty Niedźwiedź

• Fuocoammare. Ogień na morzu, reż. Gianfranco Rosi

Srebrny Niedźwiedź – Nagroda Grand Prix Jury

• Śmierć w Sarajewie, reż. Danis Tanović

Nagroda im. Alfreda Bauera za innowacyjność

• Lav Diaz − Kołysanka do bolesnej tajemnicy

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego reżysera

• Mia Hansen-Løve − Co przynosi przyszłość

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszej aktorki

• Trine Dyrholm − Komuna

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora

• Majd Mastoura − Hedi

Srebrny Niedźwiedź za najlepszy scenariusz

• Tomasz Wasilewski − Zjednoczone stany miłości

Srebrny Niedźwiedź za wybitne osiągnięcie artystyczne

• Zdjęcia: Mark Lee Ping-Bing − Rzeka czasu

Konkurs debiutów reżyserskich

Nagroda GWFF za najlepszy debiut reżyserski

• Hedi, reż. Mohamed Ben Attia

Konkurs filmów krótkometrażowych

Złoty Niedźwiedź dla najlepszego filmu krótkometrażowego

• Ballada o żabie, reż. Leonor Teles

Srebrny Niedźwiedź – Nagroda Jury

• Powrót, reż. Mahdi Fleifel

Nagroda Audi dla filmu krótkometrażowego

• Zakaz kotwiczenia, reż. Chiang Wei Liang

Kandydat do Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego filmu krótkometrażowego

• Powrót, reż. Mahdi Fleifel

Sekcja „Generation”

Nagroda główna jury w sekcji „Generation Kplus”

• Film fabularny: Rara, reż. Pepa San Martín
• Wyróżnienie: Młodzi zapaśnicy, reż. Mete Gümürhan

Nagroda specjalna jury w sekcji „Generation Kplus”

• Film krótkometrażowy: Semele, reż. Myrsini Aristidou
  • Wyróżnienie: Aurelia i Pedro, reż. Omar Robles i José Permar

Nagroda główna jury w sekcji „Generation 14plus”

• Film fabularny: Rośliny, reż. Roberto Doveris
  • Wyróżnienie: Żalejka, reż. Eliza Petkowa

Nagroda specjalna jury w sekcji „Generation 14plus”

• Film krótkometrażowy: Noc w Tokoriki, reż. Roxana Stroe
  • Wyróżnienie: Ciało jest samotnym miejscem, reż. Ida Lindgren

Kryształowy Niedźwiedź – Nagroda główna jury dziecięcego w sekcji „Generation Kplus”

• Film fabularny: Pułapka, reż. Jayaraj Rajasekharan Nair
  • Wyróżnienie: Miss Impossible, reż. Emilie Deleuze
• Film krótkometrażowy: Pierwszy raz Fabrizia, reż. Mariano Biasin
  • Wyróżnienie: Ninnoc, reż. Niki Padidar

Kryształowy Niedźwiedź – Nagroda główna jury młodzieżowego w sekcji „Generation 14plus”

• Film fabularny: Marzenia, reż. Renārs Vimba
  • Wyróżnienie: Rośliny, reż. Roberto Doveris
• Film krótkometrażowy: Balkon, reż. Toby Fell-Holden
  • Wyróżnienie: Ciało jest samotnym miejscem, reż. Ida Lindgren

Nagrody gremiów niezależnych

Nagroda Jury Ekumenicznego

• Konkurs główny: Fuocoammare. Ogień na morzu, reż. Gianfranco Rosi
• Sekcja „Panorama”: Ostatni będą pierwszymi, reż. Bouli Lanners
• Sekcja „Forum”: Barakah i Barakah, reż. Mahmoud Sabbagh / Ci, którzy skaczą, reż. Abou Bakar Sidibé, Estephan Wagner i Moritz Siebert

Nagroda FIPRESCI

• Konkurs główny: Śmierć w Sarajewie, reż. Danis Tanović
• Sekcja „Panorama”: Alojzy, reż. Tobias Nölle
• Sekcja „Forum”: Tej rewolucji nie będzie w telewizji, reż. Rama Thiaw

Nagroda Stowarzyszenia Niemieckich Kin Studyjnych

• 24 tygodnie, reż. Anne Zohra Berrached

Nagroda CICAE (Międzynarodowej Konfederacji Kin Studyjnych)

• Sekcja „Panorama”: Fukushima, moja miłość, reż. Doris Dörrie
• Sekcja „Forum”: Nieprawi, reż. Adrian Sitaru

Nagroda Label Europa Cinemas dla najlepszego filmu europejskiego

• Ostatni będą pierwszymi, reż. Bouli Lanners
  • Wyróżnienie: Pewnego razu, reż. Aslı Özge / Po drugiej stronie, reż. Zrinko Ogresta

Nagroda Teddy dla najlepszego filmu o tematyce LGBT

• Film fabularny: Kocur, reż. Klaus Händl
• Film dokumentalny: Kiki, reż. Sara Jordenö
• Film krótkometrażowy: Moms on Fire, reż. Joanna Rytel
• Nagroda Specjalna Jury: Kwiaty nienawiści, reż. Álex Anwandter
• Nagroda Specjalna: Christine Vachon
• Nagroda publiczności: Paryż 05:59, reż. Olivier Ducastel i Jacques Martineau

Nagroda Caligariego za innowacyjność w sekcji „Forum”

• Ostatnie dni miasta, reż. Tamer El Said
  • Wyróżnienie: Tej rewolucji nie będzie w telewizji, reż. Rama Thiaw / Tempestad, reż. Tatiana Huezo

Nagroda Pokoju

• Służąca dla każdego, reż. Maher Abi Samra

Nagroda Amnesty International

• Konkurs główny: Fuocoammare. Ogień na morzu, reż. Gianfranco Rosi
• Sekcja „Generation”: Bezgwiezdne sny, reż. Mehrdad Oskouei

Nagroda im. Heinera Carowa w sekcji „Panorama”

• Fukushima, moja miłość, reż. Doris Dörrie

Nagroda Compass w sekcji „Perspective Deutsches Kino”

• Najlepszy ze światów, reż. Adrian Goiginger

Nagrody publiczności i czytelników

Nagroda publiczności w sekcji „Panorama”

• Film fabularny: Junction 48, reż. Udi Aloni
• Film dokumentalny: Kto mnie teraz pokocha?, reż. Barak Heymann i Tomer Heymann

Nagroda czytelników „Berliner Morgenpost”

• Fuocoammare. Ogień na morzu, reż. Gianfranco Rosi

Nagroda czytelników „Tagesspiegel”

• Nigdy nie jesteśmy sami, reż. Petr Václav

Nagroda czytelników „Männer” dla filmu o tematyce LGBT

• Nie nazywaj mnie synem, reż. Anna Muylaert

Nagrody honorowe i specjalne

Honorowy Złoty Niedźwiedź za całokształt twórczości

• Michael Ballhaus

Nagroda Berlinale Kamera za zasługi na rzecz festiwalu

• Ben Barenholtz
• Marlies Kirchner
• Tim Robbins^[13]