Akces

Akces (łac. accessus) – dawniej procedura stosowana podczas wyboru papieża na konklawe. Jeśli w pisemnym głosowaniu (scrutinium) żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej większości 2/3 (ewentualnie jeśli kardynałowie chcieli uczynić dokonany już wybór jednomyślnym), dopuszczano zmianę preferencji wyborczych przez głosujących kardynałów poprzez „przejście” (accessus) na innego kandydata, niż głosowali (najczęściej na tego, który uzyskał najwięcej głosów). Wyniki takiego kandydata ze scrutinium i akcesu się sumowało. Do XVII wieku akces przeprowadzano ustnie, poprzez publiczną deklarację kardynała „accedo domino Cardinali ....”, jednak w 1621 Grzegorz XV w konsystucji Æterni Patris Filius zarządził, że procedura akcesu także powinna być pisemna.

Charakter tej procedury wiązał się z koniecznością podpisywania kartek do głosowania, tak, aby można było zweryfikować, czy elektor nie "przechodzi" na tego samego kandydata, na którego głosował podczas scrutinium.

Ponadto, procedura ta stwarzała ryzyko, że aż dwóch kandydatów jednocześnie otrzyma 2/3 głosów niezbędnych do wyboru na papieża. Zgodnie z konstytucją Æterni Patris Filius w takim wypadku papieżem zostawał ten kandydat, który otrzymał łącznie większą liczbę głosów, a jeśli obaj otrzymali łącznie tyle samo głosów, żaden z nich nie zostawał papieżem i tura podlegała unieważnieniu. W praktyce, o ile wiadomo, nigdy do takiej sytuacji nie doszło.

Po raz ostatni do wyboru papieża przez akces doszło na konklawe 1846 przy wyborze Piusa IX. Papież Pius X w 1904 roku zakazał stosowania tej procedury. Również obecne regulacje zawarte w konstytucji Jana Pawła II "Universi Dominici Gregis" z 1996 roku nie przewidują jej stosowania, gdyż jest niemożliwa do pogodzenia z zasadą tajności głosowania.

Akces

Bibliografia

Zobacz też

Wikiwand - on