Apostrof

Apostrof (gr. ἀπόστροφος apóstrophos)^[1][2] – znak pisarski w kształcie przecinka, umieszczany we frakcji górnej:  ’ . W ortografii polskiej służy do oznaczenia, że litera (najczęściej samogłoska) występująca przed nim jest niewymawiana. Np. w przypadku nazwiska Morse [mɔːs] ostatnia litera e nie jest wymawiana; w celu jego odmiany należy użyć apostrofu: alfabet Morse’a. Służy też często jako oznaczenie zwarcia krtaniowego w transkrypcji różnych języków (np. arabskiego). Ponadto jest stosowany jako znak zamykający cudzysłów definicyjny lub zagnieżdżony.

Nie mylić z: apostrofą.

’

W normatywnej ortografii języka polskiego apostrofu nie używa się przy odmianie skrótowców – przykładowo, pisownia DJ’a jest niezgodna z normą pisowni; w poprawnym zapisie używa się łącznika: DJ-a^[3][4].

Znaki apostrofu poprawne typograficznie

’

'

Poprawny z punktu widzenia typografii apostrof to  ’  (Unikod: U+2019). We współczesnych krojach pisma jego kształt jest generalnie identyczny ze znakiem przecinka, natomiast w niektórych krojach historycznych może być lekko ściśnięty w pionie. Za pomocą klawiatury można wpisać poprawny typograficznie apostrof pod Windows przez kombinację klawiszy Alt+0146, pod systemem operacyjnym Mac OS X przy polskim układzie klawiatury Alt+[. Niektóre aplikacje pozwalają na wpisanie apostrofu, wprowadzając cyfry dziesiętne Unikodu np. Alt+8217, inne – z użyciem kodu szesnastkowego przez wpisanie 2019, a następnie naciśnięcie jednocześnie Alt+X, gdy kursor wciąż stoi bezpośrednio za wpisaną liczbą.

Znak zastępczy  '  to prosta, pionowa kreseczka we frakcji górnej, kodowana jako U+0027. Znak ten jest bezpośrednio dostępny z klawiatury zgodnej z PC – klawisz wspólny z cudzysłowem prostym  " .

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
’	U+2019	’ lub ’ lub ’	RIGHT SINGLE QUOTATION MARK	Poprawny typograficznie apostrof i typograficzny zamykający cudzysłów brytyjski
'	U+0027	' lub ' lub '	APOSTROPHE	Zastępczy znak apostrofu i pojedynczego cudzysłowu

Znaki zastępcze apostrofu niepoprawne typograficznie

´

`

‘

′

Akcent silny, ostry, akut:  ´  (U+00B4) jest często używanym znakiem zastępczym, ponieważ w wielu krojach czcionek znaki te są bardzo zbliżone.

Również inne znaki z racji podobieństwa stwarzają niebezpieczeństwo pomyłki:

• akcent słaby, ciężki, grawis:  `  (U+0060);
• typograficzny pojedynczy cudzysłów otwierający stosowany np. w typografii brytyjskiej:  ‘  (U+2018);
• innym podobnym znakiem używanym w matematyce jest prim:  ′  (U+2032).

Zestawienie znaków podobnych do apostrofu

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
´	U+00B4	´ lub ´ lub ´	ACUTE ACCENT	Akcent silny (kreska nad literą), inaczej akcent ostry
`	U+0060	` lub `	GRAVE ACCENT	Akcent słaby (grawis)
‘	U+2018	‘ lub ‘ lub ‘	LEFT SINGLE QUOTATION MARK	Typograficzny otwierający cudzysłów brytyjski, otwierający cudzysłów definicyjny
′	U+2032	′ lub ′ lub ′	PRIME	Prim, klin, znak stopy, znak minuty
΄	U+0384	΄ lub ΄	GREEK TONOS	Grecki tonos