Błąd indeksu

Błąd indeksu – błąd wynikający z błędnego położenia miejsca zera na limbusie koła pionowego.

Wszystkie teodolity i tachimetry mogą być obarczone błędem indeksu. Błąd ten jest możliwy do wyeliminowania poprzez pomiar w dwóch położeniach lunety lub – co pozwala zaoszczędzić czas – redukując kierunki o wartość błędu wyznaczonego na podstawie kąta zenitalnego pomierzonego wcześniej w dwóch położeniach lunety.

Wyznaczenie błędu

Jeżeli pomiar nie spełnia równania:

${\displaystyle KL+KP=400^{g},}$

to znaczy, że instrument jest obarczony błędem indeksu i, którego wartość można wyznaczyć z wzoru:

${\displaystyle i={\frac {KL+KP-400^{g}}{2}},}$

gdzie:

${\displaystyle KL}$ – odczyt na kole lewym,

${\displaystyle KP}$ – odczyt na kole prawym.

Ustawianie lunety pod zadanym kątem

Aby ustawić lunetę pod zadanym kątem, wolnym od błędu indeksu, należy skorzystać z wzoru:

${\displaystyle z={\frac {KL+(400^{g}-KP)}{2}}.}$

Ustawianie lunety w poziomie

Aby ustawić lunetę w poziomie należy znać błąd indeksu i zastosować równanie:

${\displaystyle 100^{g}=KL-i.}$