Bitwa pod Rain nad rzeką Lech

Bitwa pod Rain am Lech – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 14–15 kwietnia 1632 roku podczas wojny trzydziestoletniej.

Ten artykuł dotyczy bitwy w 1632 roku. Zobacz też: inne bitwy nad rzeką Lech.

Bitwa pod Rain

Wojna trzydziestoletnia
Bitwa nad rzeką Lech (rycina z XVII wieku)
Czas	14–15 kwietnia 1632
Miejsce	rzeka Lech w pobliżu miasta Rain
Terytorium	Bawaria
Wynik	zwycięstwo Szwecji
Strony konfliktu
Szwecja Święte Cesarstwo Rzymskie Liga Katolicka
Dowódcy
Gustaw II Adolf Johan von Tilly Johann von Aldringen Maksymilian I Bawarski
Siły
40 000[1] żołnierzy i 80 dział 25 000[2] żołnierzy i artyleria
Straty
2 000 zabitych 3 000 zabitych
Położenie na mapie Bawarii miejsce bitwy
Położenie na mapie Niemiec miejsce bitwy
48°40′39″N 10°54′45″E

W pobliżu miasta Rain położonego nad rzeką Lech, licząca 40 000^[1] żołnierzy i 80 dział armia szwedzka dowodzona przez króla Gustawa Adolfa, pokonała liczącą 25 000^[2] żołnierzy armię Ligi Katolickiej dowodzoną przez hrabiego Tilly.

Działania poprzedzające

Po zajęciu Norymbergi i Donauwörth wojska Gustawa II Adolfa skierowały się w kierunku Ingolstadt. Dysponujący znacznie słabszymi siłami marszałek Johan von Tilly postanowił nie dopuścić przeciwnika w pobliże miasta, rozmieszczając swe wojska w pobliżu przejścia przez rzekę Lech na wysokości miasteczka Rain. Zajęły one umocnioną pozycję w lasach na wschodnim, wyższym brzegu rzeki, pomiędzy Rain a Augsburgiem. Mająca strategiczne znaczenie obrona tych przepraw miała powstrzymać armię szwedzką przed wkroczeniem do Bawarii.

Po odparciu 27 marca ataku wojsk cesarskich na Donauwörth Gustaw Adolf przybył stamtąd 14 kwietnia z zamiarem sforsowania rzeki. Mógł liczyć na to, że złożone przeważnie z niedoświadczonych żołnierzy wojsko katolickie ulegnie panice. Zaraz po przybyciu na miejsce Szwedzi zaczęli sypać stanowiska pod cztery baterie i groble oraz dokonali wojskowej demonstracji dla zmylenia Tilly'ego i zakamuflowania miejsca rzeczywistej przeprawy. Równocześnie rozebrano domy w pobliskiej wsi i zbudowano elementy mostu pływającego z nawierzchnią ukrytą pod lustrem wody. Następnie strona szwedzka rozpoczęła nękający ostrzał artyleryjski.

Bitwa

Dnia następnego szwedzka artyleria w sile 72 dział postawiła zaporę ogniową, a pozostałe 8 dział oczyściło z oddziałów nieprzyjaciela przyczółek powyżej grobli. Pod osłoną dymów armatnich i palonej słomy złożono z przygotowanych w nocy elementów most pontonowy przerzucony przez rzekę na południe od nieprzyjacielskich pozycji. Rano na rozkaz feldmarszałka Wrangla przeprawiło się tam na drugą stronę rzeki 300 jeźdźców fińskich (hakapelitów), którzy korzystając z zaskoczenia nieprzyjaciela, przygotowali na opanowanym brzegu przyczółek w postaci ziemnych fortyfikacji i stanowisk dla artylerii^[3]. Dla jego zlikwidowania Tilly poprowadził do ataku oddziały zdemoralizowane stratami wskutek ostrzału i nawiązał walkę z wojskami szwedzkimi broniącymi przyczółka. W tym czasie szwedzka jazda dokonała brodami przepraw powyżej i poniżej mostu i uderzyła na skrzydła jego wojsk, zmuszając go do odwrotu. Wykorzystując to, reszta armii szwedzkiej przeprawiła się przez rzekę. Wkrótce potem król szwedzki zaatakował znajdujące się na pobliskim wzgórzu nieprzyjacielskie pozycje.

W toku dalszych walk kula armatnia strzaskała Tilly'emu kolano, wobec czego głównodowodzący został odesłany do Ingolstadt. Zastępujący go Johann von Aldringen wkrótce też zniesiony został z pola bitwy – nieprzytomny i z pękniętą czaszką. Dowództwo przejął po nim elektor Bawarii Maksymilian I, który widząc zagrożenie szwedzkie od południa i dla ratowania zdezorganizowanych wojsk, wydał rozkaz natychmiastowego odwrotu do Ingolstadt z porzuceniem większości sprzętu i dział na polu walki. Armia katolicka zdołała uniknąć zniszczenia jedynie dzięki burzy i silnym wiatrom, które uniemożliwiły ruchy wojsk szwedzkich w nocy jaka nastąpiła po bitwie.

Rana Tillyego okazała się na tyle groźna, że nie udało się go uratować i zmarł dnia 30 kwietnia 1632 r. Gustaw Adolf po nieudanej próbie zdobycia miasta z marszu wycofał się na północ.

Sforsowanie rzeki Lech uważane jest przez historyków wojskowości za popis wykorzystania artylerii szwedzkiej dowodzonej przez Lenarta Torstenssona.

Zobacz też

• I bitwa pod Breitenfeld
• bitwa pod Stadtlohn