Budowa kątowa

Budowa kątowa związków chemicznych – kątowy układ wiązań występujący w niektórych związkach chemicznych, spowodowany występowaniem wolnych par elektronowych w głównym atomie (np. H
2O, gdzie tlen jest głównym atomem, a tylko 2 elektrony, z 6 elektronów walencyjnych, tworzą wiązania z wodorem). Ponieważ siła z jaką odpychają się pary elektronowe jest większa od siły atomów przy atomie głównym, kąt walencyjny między dwoma atomami jest nieco mniejszy niż 109° 28' dla idealnego tetraedru (np. w przypadku H
2O ma on 104° 45').

VSEPR a budowa kątowa

Budowa kątowa cząsteczki wody

Podczas obliczania wzorem VSEPR hybrydyzacji orbitali związków takich jak H₂O i OF₂, wynik równania będzie wynosił 4, co wskazuje na hybrydyzację sp³ - tetraedr (czworościan foremny). W rzeczywistości dwa z orbitali zapełnione są przez wolne pary elektronowe.

Do obliczeń używamy następującego wzoru - Lp = σPW + WPE = LH (więcej na ten temat w dziale VSEPR). Oto przykładowe obliczenia:

Związek	σPW	WPE	σPW + WPE =	LH	Hybrydyzacja
woda (H2O)	2	0,5(6 - 2 · 1) = 2	2 + 2 =	4	sp3
siarkowodór (H2S)	2	0,5(6 - 2 · 1) = 2	2 + 2 =	4	sp3
kwas chlorowy(I) (HClO)	2	0,5(6 - 2 · 1) = 2	2 + 2 =	4	sp3
difluorek tlenu (OF2)	2	0,5(6 - 2 · 1) = 2	2 + 2 =	4	sp3

Przykładowe związki o budowie kątowej: siarkowodór (H₂S), woda (H₂O), difluorek tlenu (OF₂), kwas chlorowy(I) (HClO), tlenek siarki(IV) (SO₂), tlenek azotu(IV) (NO₂), tlenek chloru(IV) (ClO₂).