CSKA Moskwa (piłka nożna)

PFK CSKA Moskwa (ros. ПФК ЦСКА Москва) – rosyjski klub piłkarski z siedzibą w Moskwie, występujący w rozgrywkach Priemjer-Ligi.

Ten artykuł dotyczy sekcji klubu piłkarskiego. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

PFK CSKA Moskwa

ПФК ЦСКА Москва

Pełna nazwa	Акционерное общество «Профессиональный футбольный клуб Центральный спортивный клуб армии»
Przydomek	Кони (Konie) Армейцы (Żołnierze armii)
Barwy	czerwono-granatowe
Data założenia	27 sierpnia 1911 jako OLLS
Liga	Priemjer-Liga
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Adres	ul. 3-ja Piesczanaja, d. 2A, 125167 Moskwa
Stadion	WEB Arena
Właściciel	WEB.RF
Prezes	Jewgienij Ginier
Trener	Fabio Celestini
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Trzeci strój
Strona internetowa

Jest to jeden z najstarszych klubów w Rosji^[1]. Należy także do najbardziej utytułowanych zespołów piłkarskich tego kraju: ma na swoim koncie 7 mistrzostw ZSRR oraz sześć mistrzostw Rosji oraz jeden Puchar UEFA^[2].

Historia

• 1911–1923: OLLS Moskwa (ОЛЛС (Общество любителей лыжного спорта) Москва)
• 1923–1928: OPPW Moskwa (ОППВ (Опытно-показательная площадка Всевобуча) Москва)
• 1928–1940: CDKA Moskwa (ЦДКА (Спортивный клуб Центрального дома Красной армии) Москва)
• 1941: Krasnaja Armia Moskwa («Красная Армия» Москва)
• 1942–1951: CDKA Moskwa (ЦДКА (Спортивный клуб Центрального дома Красной армии) Москва)
• 1951–1957: CDSA Moskwa (ЦДСА (Спортивный клуб Центрального дома Советской армии) Москва)
• 1957–1960: CSK MO Moskwa (ЦСК МО (Центральный спортивный клуб Министерства обороны) Москва)
• Od 1960: CSKA Moskwa (ЦСКА (Центральный спортивный клуб армии) Москва)

Historia moskiewskiego CSKA zaczyna się w 1911 roku, kiedy to przy Towarzystwie Miłośników Sportów Narciarskich (Общество любителей лыжного спорта, OLLS) została organizowana sekcja piłki nożnej^[3]. W tym samym roku drużyna piłkarska startowała w Mistrzostwach Moskwy.

W 1921 roku pierwszy raz zwyciężyła w jesiennych mistrzostwach Moskwy. Sukces ten powtórzyła w wiosennych mistrzostwach Moskwy w 1922.

W 1923 roku wszystkie towarzystwa sportowe zostały przekształcone na ustrój komunistyczny. Na bazie OLLS został organizowany Próbno-Pokazowy Plac Nauczania Ogólnego (OPPW), który był podporządkowany Armii Czerwonej. Zostały przekształcone też mistrzostwa Moskwy, w których zmagali się 8 drużyn i nazywali się Mistrzostwa Moskwy w klasie A.

W 1928 roku wszystkie oddziały OPPW zostały przekształcone w klub Centralnego Domu Krasnej Armii (CDKA). W 1935 roku CDKA zdobył ostatnie mistrzostwo Moskwy.

W 1936 roku klub debiutował w Klasie A Mistrzostw ZSRR, w której zajął 4. miejsce.

W 1946 roku pierwszy raz klub zdobył Mistrzostwo ZSRR. Następnie do 1951 roku była najlepszą drużyną mistrzostw, z wyjątkiem 1949, kiedy została wicemistrzem ZSRR.

W 1951 roku klub zmienił nazwę na Centralny Dom Sowieckiej Armii (CDSA).

W 1952 roku na bazie CDSA była pierwszy raz organizowana olimpijska reprezentacja ZSRR. W 1/8 finału Igrzysk Olimpijskich w Helsinkach reprezentacja zremisowała pierwszy mecz, a w powtórnym ustąpiła 1–3 reprezentacji Jugosławii. Za takie wyniki przyszła kara od władz komunistycznych. Klub rozformowano a piłkarzy przeniesiono do innych klubów.

Po śmierci Józefa Stalina jesienią 1953 roku klub został reaktywowany i w sezonie 1954 ponownie startował w Klasie A.

W latach 1957−1960 zespół nazywał się Centralny Sportowy Klub Ministerstwa Obrony (CSK MO), a w 1960 przyjął obecną nazwę CSKA.

Dopiero w 1970 roku klub zdobył kolejne Mistrzostwo ZSRR.

Igor Akinfeev - klubowa legenda

W sezonie 1984 zajął ostatnie 18. miejsce i pożegnał się z Wyższą Ligą. Dwa kolejne lata klub spędził w Pierwszej Lidze, potem sezon w Wyższej Lidze, i następne dwa sezony w Pierwszej Lidze.

W 1990 klub powrócił do Wyższej Ligi i został wicemistrzem ZSRR, a w 1991 roku zdobył historyczne ostatnie Mistrzostwo ZSRR.

W 1992 roku CSKA startował w Mistrzostwach Rosji w Wyższej Lidze, jednak długi czas nie mógł zdobyć mistrzostwa Rosji.

W lutym 2001 roku piłkarski klub CSKA został przejęty przez obecnych właścicieli, Blue Castle Enterprises Ltd oraz OAO AWO-Kapitał. Część akcji należy do tzw. dużego CSKA. Nowi właściciele od razu zaczęli inwestować zarówno w skład, jak i bazę treningową. W 2002 roku głównym trenerem CSKA został Walerij Gazzajew, z imieniem którego są związane późniejsze sukcesy klubu – pierwszy Puchar Rosji w tym samym roku i pierwsze mistrzostwo kraju rok później.

W marcu 2004 roku został ogłoszony kontrakt sponsorski z koncernem naftowym Sibnieft, którego głównym udziałowcem był Roman Abramowicz, opiewający na 54 miliony USD rozłożone na 3 lata. Wkrótce klub doszedł do największego sukcesu w swojej historii, w maju 2005 roku pokonując w finale Pucharu UEFA Sporting CP na stadionie Jose Alvalade w Lizbonie 3–1 i przechodząc do historii jako pierwszy rosyjski klub, który zdobył europejski puchar piłkarski.

Drużyna CSKA przed meczem Ligi Mistrzów (2015)

Sukcesom na arenie europejskiej towarzyszyła też dominacją w kraju – w latach 2005−2006 drużyna dwukrotnie zdobyła zarówno mistrzostwo, jak i puchar krajowy. Kontrakt z Sibnieftem został rozwiązany pod koniec 2005 roku po tym jak koncern ten został przejęty przez Gazprom. Obecnie głównym sponsorem klubu jest spółka publiczna "Rosseti".

Sukcesy

Krajowe

Zdobyte trofea w rozgrywkach Związku Radzieckiego (stan na: 1991 – rozpad ZSRR)
Rozgrywki	Osiągnięcie	Razy	Sezon(y)
Mistrzostwo	I miejsce	7	1946, 1947, 1948, 1950, 1951, 1970, 1991
	II miejsce	4	1938, 1945, 1949, 1990
	III miejsce	6	1939, 1955, 1956, 1958, 1964, 1965
Puchar	zdobywca	5	1945, 1948, 1951, 1955, 1991
	finalista	3	1944, 1967, 1992
II liga	I miejsce	2	1986, 1989
	II miejsce	1	1985
	III miejsce	1	1988

Zdobyte trofea w rozgrywkach Rosji (stan na: 2025-06-20)
Rozgrywki	Osiągnięcie	Razy	Sezon(y)
Mistrzostwo	I miejsce	6	2003, 2005, 2006, 2013, 2014, 2016
	II miejsce	9	1998, 2002, 2004, 2008, 2010, 2015, 2017, 2018, 2023
	III miejsce	4	1999, 2007, 2012, 2025
Puchar	zdobywca	9	2002, 2005, 2006, 2008, 2009, 2011, 2013, 2023, 2025
	finalista	4	1993, 1994, 2000, 2016
Superpuchar	zdobywca	7	2004, 2006, 2007, 2009, 2013, 2014, 2018
	finalista	5	2003, 2010, 2011, 2016, 2023

Międzynarodowe

Osobny artykuł: CSKA Moskwa (piłka nożna) w europejskich pucharach.

Zdobyte trofea w rozgrywkach międzynarodowych (stan na: 2018)
Rozgrywki	Osiągnięcie	Razy	Sezon(y)
Liga Mistrzów (Puchar Europy)	zdobywca	–
	finalista	–
	ćwierćfinalista	2	1992/93, 2009/10
Liga Europy (Puchar UEFA)	zdobywca	1	2004/05
	finalista	–
Puchar Zdobywców	zdobywca	–
	finalista	–
	ćwierćfinalista	2	1991/92, 1994/95
Superpuchar UEFA	zdobywca	–
	finalista	1	2005

Inne

• Trofeo Villa de Gijon:
  • zdobywca (1): 1994
• Copa del Sol:
  • zdobywca (1): 2010
• La Manga Cup:
  • zdobywca (1): 2013
• Puchar Pierwogo Kanału w piłce nożnej:
  • zdobywca (1): 2007
• Nagroda Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu ZSRR:
  • zdobywca (1): 1952

WEB Arena

Stadion

Do 2013 roku klub grał swoje mecze domowe na Łużnikach, a w latach 2013–16 na stadionie w Chimkach koło Moskwy. Obecnie klub posiada własny stadion o nazwie WEB Arena.

Oficjalne otwarcie nastąpiło 10 września 2016 roku podczas meczu 6. kolejki Priemjer-Ligi z Terekiem Grozny, a pierwszą bramkę zdobył w 27. minucie Lacina Traoré.

Obecny skład

Stan na 19 czerwca 2022

Nr	Poz.	Piłkarz
2	2 obrońcaOB	Mário Fernandes
3	2 obrońcaOB	Bruno Fuchs
6	3 pomocnikPO	Maksim Muchin
8	3 pomocnikPO	Jorge Carrascal
9	4 napastnikNA	Fiodor Czałow
11	4 napastnikNA	Chidera Ejuke
13	2 obrońcaOB	Maksim Yeleyev
14	2 obrońcaOB	Kiriłł Nababkin (wicekapitan)
17	3 pomocnikPO	Arnór Sigurðsson
18	4 napastnikNA	Lassana N’Diaye
19	3 pomocnikPO	Baktijar Zajnutdinow
20	3 pomocnikPO	Konstantin Kuczajew
21	4 napastnikNA	Adolfo Gaich
22	2 obrońcaOB	Milan Gajić
25	3 pomocnikPO	Kristijan Bistrović
28	4 napastnikNA	Jesús Medima
29	3 pomocnikPO	Jaka Bijol

Nr	Poz.	Piłkarz
35	1 bramkarzBR	Igor Akinfiejew (kapitan)
41	4 napastnikNA	Egor Ushakov
42	2 obrońcaOB	Gieorgij Szczennikow
45	1 bramkarzBR	Danila Bokov
46	4 napastnikNA	Vladislav Yakovlev
49	1 bramkarzBR	Vladislav Torop
52	2 obrońcaOB	Vadim Konyukhov
53	3 pomocnikPO	Zaur Tarba
62	2 obrońcaOB	Wadim Karpow
78	2 obrońcaOB	Igor Diwiejew
81	4 napastnikNA	Vitaly Zhironkin
91	2 obrońcaOB	Anton Zabołotny
97	4 napastnikNA	Mikhaił Zabotkin
98	3 pomocnikPO	Iwan Obljakow
99	4 napastnikNA	Illa Szkuryn
-	3 pomocnikPO	Gocha Gogrichiani

Zastrzeżone numery

• 12 – dla fanów klubu
• 16 – Serhija Perchuna

Walerij Gazzajew - trener, który zdobył z klubem Puchar UEFA 2005.

Trenerzy

Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy piłkarzy CSKA Moskwa.

• 1936 Pawieł Chałkiopow
• 1937 Michaił Ruszczynski
• 1938–1939 Konstantin Żybojedow
• 1940–1941 Siergiej Buchtiejew
• 1941 Piotr Jeżow
• 1943–1944 Jewgienij Nikiszyn
• 1944-1952 Boris Arkadjew
• 1954–1957 Grigorij Pinaiczew
• 1958-1959 Boris Arkadjew
• 1960 Grigorij Pinaiczew
• 1961–1962 Konstantin Bieskow
• 1963-1964 Wiaczesław Sołowjow
• 1964–1965 Walentin Nikołajew
• 1966-1967 Siergiej Szaposznikow
• 1967 Aleksiej Kalinin
• 1967–1969 Wsiewołod Bobrow
• 1970–1973 Walentin Nikołajew
• 1974 Władimir Agapow
• 1975 Anatolij Tarasow
• 1976–1977 Aleksiej Mamykin
• 1977–1978 Wsiewołod Bobrow
• 1979 Siergiej Szaposznikow
• 1980-1982 Oleg Bazylewicz
• 1982–1983 Albert Szestierniow
• 1984–1987 Jurij Morozow
• 1988 Siergiej Szaposznikow
• 1989–1992 Pawieł Sadyrin
• 1992–1993 Giennadij Kostyliew
• 1993−1994 Boris Kopiejkin
• 1994–1996 Aleksandr Tarchanow
• 1997–1998 Pawieł Sadyrin
• 1998−2000 Oleg Dołmatow
• 2000–2001 Pawieł Sadyrin
• 2001 Aleksandr Kuzniecow
• 2002–2003 Walerij Gazzajew
• 2004 Artur Jorge
• 2004–2008 Walerij Gazzajew
• 2009 Zico
• 2009 Juande Ramos
• 2009–2016 Leonid Słucki
• 2016-2021 Wiktar Hanczarenka
• 2021- Ivica Olić