Carcassonne (gra)

Carcassonne – strategiczna gra planszowa dla 2–6 graczy zaprojektowana przez Klausa-Jürgena Wrede.

Carcassonne

Autor	Klaus-Jürgen Wrede
Wydawca	Hans im Glück MINDOK Z-Man Games 999 Games Lautapelit.fi Фантасмагория Κάισσα メビウスゲームズ Devir Giochi Uniti Rio Grande Games Hobby World Brain Games u. a.
Liczba graczy	2 do 6
Zalecenia wiekowe	8
Czas przygotowania	krótkie
Czas gry	30–90 minut
Złożoność reguł	średnia
Elementy strategii	średnia
Wymagane umiejętności	strategiczne myślenie
Losowość	średnia
Strona internetowa

Gra została wydana w 2000 przez Hans im Glück w Niemczech i Rio Grande Games w Stanach Zjednoczonych. Polska wersja językowa powstała na podstawie wersji czeskiej dzięki Bard Centrum Gier z Krakowa. W 2001 Carcassonne została nagrodzona w Niemczech tytułem gry roku (Spiel des Jahres).

Nazwa gry pochodzi od miasta leżącego w południowej Francji, gdzie zachowały się średniowieczne fortyfikacje.

Uwaga: niektóre egzemplarze gry posiadają przesunięcia w kafelkach, wynikające z błędów w druku / cięciu

Rozgrywka

W Carcassonne nie ma klasycznej planszy. Zamiast tego gracze kolejno losują i wykładają na stół kwadratowe karty (zwane kafelkami) z fragmentem terenu, dokładając je do już wyłożonych. Kafelki terenu przedstawiają fragmenty łąk, dróg, miast oraz mogą zawierać klasztory. Zwycięzcą w grze zostaje posiadacz największej liczby punktów, zdobywanych w chwili ukończenia fragmentów terenu. Punkty zdobywa ten z graczy, który na danym fragmencie miał swojego piona.

Grę można rozszerzać przez dodatki, istnieją też samodzielne gry oparte na zasadach Carcassonne.

Zawartość pudełka

Zestaw kart planszy w oryginalnym pudełku wraz z dodatkiem Rzeka

Pionki (ang. followers).

• 72 karty planszy (kafle terenu)
• 40 pionków w 5 kolorach
• tor punktacji
• instrukcja
• w wersji angielskiej zestaw podstawowy zawiera też dodatek Rzeka.

Dodatki do gry

Gracze w trakcie rozgrywki z dodatkiem Kupcy i budowniczowie

Główne dodatki

#	nazwa	zgodność		rok wydania	zawartość
		1. edycja (2000)	2. edycja (2014)		płytki terenu	żetony	pionki	akcesoria
#1	pol. Carcassonne: Karczmy i katedry niem. Carcassonne: Wirtshäuser und Kathedralen ang. Carcassonne: Inns and Cathedrals			2002 / 2015	18 nowych płytek terenu	–	8 pionków dla 6. gracza (szarych w 1. edycji, różowych w 2. edycji) 1 pionek opata (tylko w 2. edycji) 6 dużych pionków (po jednym dla każdego z graczy)	6 płytek punktacji 50/100 pkt
#2	pol. Carcassonne: Kupcy i budowniczowie niem. Carcassonne: Händler und Baumeister ang. Carcassonne: Traders and Builders			2003 / 2015	24 nowe płytki terenu	20 żetonów towarów	6 pionków świń (po jednym dla każdego z graczy) 6 pionków budowniczych (po jednym dla każdego z graczy)	worek na płytki terenu
#3	pol. Carcassonne: Księżniczka i smok niem. Carcassonne: Burgfräulein und Drache ang. Carcassonne: The Princess and the Dragon			2005 / 2016	30 nowych płytek terenu	–	1 pionek smoka 1 pionek wróżki	–
#4	pol. Carcassonne: Wieża niem. Carcassonne: Der Turm ang. Carcassonne: The Tower			2006 / 2016	18 nowych płytek terenu	–	30 pionków pięter wieży	wieża do przechowywania płytek terenu
#5	pol. Carcassonne: Opactwo i burmistrz niem. Carcassonne: Abtei und Bürgermeister ang. Carcassonne: Abbey and the Mayor			2007 / 2016	12 nowych płytek terenu 6 płytek opactw	–	6 pionków burmistrzów (po jednym dla każdego z graczy) 6 pionków wozów (po jednym dla każdego z graczy) 6 pionków stodół (po jednym dla każdego z graczy)	–
#6	pol. Carcassonne: Hrabia, król i rzeka niem. Carcassonne: Graf, König und Konsorten ang. Carcassonne: Count, King and Robber			2007[a] / 2017	12 płytek miasta (w 1. edycji) / 2 duże (2×3) płytki miasta (w 2. edycji) 12 płytek rzeki 5 płytek siedzib kultu[b] 5 nowych płytek terenu 1 płytka króla 1 płytka barona rabusiów	–	1 pionek hrabiego	–
#7	pol. Carcassonne: Katapulta niem. Carcassonne: Das Katapult ang. Carcassonne: The Catapult			2008	12 nowych płytek terenu	24 żetony katapulty	–	katapulta miara
–	pol. Carcassonne: Koło fortuny niem. Carcassonne: Das Schicksalsrad ang. Carcassonne: The Wheel of Fortune			2008	1 płytka (4×4) z kołem fortuny[c]	–	1 pionek dużej świni	–
#8	pol. Carcassonne: Mosty, zamki i bazary niem. Carcassonne: Brücken, Burgen und Basare ang. Carcassonne: Bridges, Castles and Bazaars			2010 / 2017	12 nowych płytek terenu	12 żetonów zamków	12 pionków mostów	–
#9	pol. Carcassonne: Owce i wzgórza niem. Carcassonne: Schafe und Hügel ang. Carcassonne: Hills and Sheep			2014 / 2018	18 nowych płytek terenu	16 żetonów owiec 2 żetony wilków	6 pionków pasterzy (po jednym dla każdego z graczy)	1 worek na żetony owiec i wilków
#10	pol. Carcassonne: Cyrk objazdowy niem. Carcassonne: Manege frei! ang. Carcassonne: Under the Big Top			2018	20 nowych płytek terenu	16 żetonów zwierząt	6 pionków dyrektorów cyrku (po jednym dla każdego z graczy) 1 pionek namiotu cyrkowego	–

Minidodatki

nazwa	zgodność		rok wydania	zawartość
	1. edycja (2000)	2. edycja (2014)		płytki terenu	żetony	pionki	akcesoria
pol. Rzeka niem. Der Fluss ang. River			2001 / 2014[d]	12 nowych płytek terenu	–	–	–
pol. Król niem. König und Späher ang. King			2003[e] / 2017[f]	5 nowych płytek terenu 1 płytka króla 1 płytka barona rabusiów	–	–	–
pol. Katarzy / Oblężenie / Oblężnicy niem. Die Katharer / Siege / Die Belagerer ang. Cathars / Cult, Siege & Creativity / The Besiegers			2004[g] / 2008[h] / 2013[i]	4[j] lub 6[k] nowych płytek terenu	–	–	–
pol. Hrabia niem. Der Graf von Carcassonne ang. The Count of Carcassonne			2004[e] / 2017[f]	12 płytek miasta (w 1. edycji) / 2 duże (2×3) płytki miasta (w 2. edycji)	–	1 pionek hrabiego	–
pol. Rzeka II niem. Der Fluss II ang. The River II			2005[e][l] / 2017[f]	12 nowych płytek terenu	–	–	–
dodatek do pisma Games Quarterly #11			2006	12 nowych płytek terenu	–	–	–
ang. Cult, Siege and Creativity			2008	10 nowych płytek terenu[m] 2 puste płytki terenu	–	–	–
pol. Tunel niem. Der Tunnel ang. The Tunnel			2009	12 nowych płytek terenu	12 żetonów tunelu (w 6 kolorach)	–	–
pol. Kręgi w zbożu I niem. Die Kornkreise I ang. Crop Circles I			2010	6 nowych płytek terenu	–	–	–
niem. Die Pest ang. The Plague			2010	6 nowych płytek terenu	18 żetonów pcheł 6 żetonów ognisk zarazy	–	–
niem. Das Fest ang. The Festival			2011[n] / 2016[o]	10 nowych płytek terenu	–	–	–
niem. Die Schule ang. The School			2011	2 nowe płytki terenu	–	1 pionek nauczyciela	worek na płytki i pionki
pol. Świta niem. Das Phantom ang. Die Phantom	[p]		2011	–	–	6 przezroczystych pionków (po jednym dla każdego z graczy)	pudełko na pionki
pol. Maszyny Latające niem. Die Fluggeräte ang. The Flier			2012 / 2017[q]	9 nowych płytek terenu	–	–	kostka
pol. Kurierzy niem. Die Depeschen ang. The Messages			2012 / 2017[q]	8 płytek depesz 1 nowa płytka terenu	–	6 żeńskich pionków (po jednym dla każdego z graczy)	–
pol. Promy niem. Die Fähren ang. The Ferries			2012 / 2017[q]	9 nowych płytek terenu	–	8 pionków promów	–
pol. Kopalnie złota niem. Die Goldminen ang. The Goldmines			2012 / 2017[q]	9 nowych płytek terenu	–	16 pionków sztabek złota	–
pol. Mag i Wiedźma niem. Magier und Hexe ang. Mage and Witch			2012 / 2017[q]	9 nowych płytek terenu	–	1 pionek maga 1 pionek wiedźmy	–
pol. Bandyci niem. Die Räuber ang. The Robbers			2012 / 2017[q]	9 nowych płytek terenu	–	6 pionków bandytów (po jednym dla każdego z graczy)	–
pol. Kręgi w zbożu II niem. Die Kornkreise II ang. Crop Circles II			2012 / 2017[q]	6 nowych płytek terenu[r]	–	–	–
niem. Die Windrosen ang. Wind Roses			2012	6 nowych płytek terenu	–	–	–
niem. Die Häuser ang. Little Buildings			2012	–	18 żetonów budynków	–	–
pol. Niemieckie klasztory niem. Die deutschen Klöster ang. Monasteries in Germany			2014 / 2018	6 nowych płytek terenu	–	–	–
pol. Holenderskie i belgijskie klasztory niem. Holländischen Klöster ang. Monasteries in the Netherlands & Belgium			2014 / 2018	6 nowych płytek terenu	–	–	–
pol. Połówki niem. Holländischen Klöster ang. Monasteries in the Netherlands & Belgium			2014[s] / 2020	24 nowe płytki terenu (trójkątnych)	–	–	–
Darmstadt Promo			2014	3 nowe płytki terenu	–	–	–
pol. Opat niem. Der Abt ang. The Abbott		[t]	2014	–	–	5 pionków opatów	–
Spiel Promos			2014–2019	6 nowych płytek terenu[u]	–	–	–
pol. Niemieckie zamki niem. Burgen in Deutschland ang. Castles in Germany			2015 / 2019	6 nowych (2×1) płytek terenu	–	–	–
pol. Labirynt niem. Das Labyrinth ang. The Labyrinths			2016	2 nowe płytki terenu[v]	–	–	–
pol. Niemieckie katedry niem. Kathedralen in Deutschland ang. Cathedrals in Germany			2016	6 nowych płytek terenu	–	–	–
pol. Japońskie świątynie niem. Japanische Sehenswürdigkeiten ang. Japanese Buildings			2016	6 nowych płytek terenu	–	–	–
pol. Strażnice niem. Die Wachtürme ang. The Watchtowers			2016	12 nowych płytek terenu	–	–	–
niem. Märkte zu Leipzig ang. The Markets of Leipzig			2017	4 nowe (2×1) płytki terenu	–	–	–
niem. Die Obstbäume ang. The Fruit-Bearing Trees			2018	6 nowych płytek terenu	–	24 żetony owoców	–
dodatek do pisma Spiel Doch! 02/2018			2018	2 nowe płytki terenu	–	–	–
niem. Die Bader ang. The Barber-Surgeons			2018	6 nowych płytek terenu	–	–	–
niem. Die Zöllner ang. The Tollkeepers			2019	10 nowych płytek terenu	–	6 żetonów budek celniczych	–

Oficjalne dodatki print and play

nazwa	zgodność		rok wydania	zawartość
	1. edycja (2000)	2. edycja (2014)		płytki terenu	żetony	pionki	akcesoria
ang. Easter in Carcassonne			2014	22 nowe płytki terenu	–	–	–
ang. The City Gates			2015	24 nowe płytki terenu	–	–	–
niem. Die Wahrsagerin ang. The Fortune Teller			2016	8 nowych płytek terenu	–	–	–
niem. Die Landvermesser ang. The Land Surveyors			2020	–	–	12 płytek zadań	–

Mistrzostwa Świata

Pierwsze oficjalne Mistrzostwa Świata w grze Carcassonne rozegrano podczas targów gier planszowych w mieście Essen (Niemcy) w 2006 roku oraz wszystkie kolejne^[1][2].

Miejsca na podium:

Rok	Mistrz Świata	2. miejsce	3. miejsce	Uczestników
2006	Ralph Querfurth	Michael Wischounig	David Korejtko	16
2007	Sebastian Trunz	Chen Wei-Chi	Janne Jaula	20
2008	Ralph Querfurth	Martin Mojžiš	Sebastian Trunz	20
2009	Ralph Querfurth	Daniel Geromboux	Matej Tabak	20
2010	Ralph Querfurth	Martin Mojžiš	Matej Tabak	22
2011	Els Bulten	Shinnosuke Komukai	Robert Mützner	24
2012	Martin Mojžiš	Stefan Leopoldseder	Matej Tabak	26
2013	Pantelis Litsardopoulos	Martin Mojžiš	Aleksejs Peguševs	36
2014	Takafumi Mochiduki	Pantelis Litsardopoulos	Matej Tabak	34
2015	Pantelis Litsardopoulos	Takafumi Mochizuki	Els Bulten	32
2016	Vladimir Kovalev	Pantelis Litsardopoulos	Vannes Vansina	36
2017	Tomasz Preuss	Pantelis Litsardopoulos	Davide Sandrin	38
2018	Genro Fujimoto	Marian Curcan	Kolja Stratmann	34
2019	Marian Curcan	Ying Chien Chien	Timofei Gretsenko	36
2021	Maciej Polak	Melvin Gavinho Quaresma	Tomasz Preuss	42
2022	Arpad Gere	Min-Wen Chen	brak danych	36

Samodzielne gry oparte na zasadach Carcassonne

• Carcassonne: Hunters and Gatherers (2002) (Łowcy i zbieracze) – Gra toczy się tysiąc lat przed wybudowaniem wspaniałego zamku Carcassonne. Jest bardzo podobna, ale zawiera kilka zmian.
• The Ark of the Covenant (2003)
• Carcassonne: The Castle (2003) (Zamek)
• Carcassonne: The City (2004)
• Carcassonne: The Discovery (2005)
• Carcassonne: New Land (2007) (MayFlower) – Gra bardziej rozbudowana od zwykłego "Carcassonne". Wcielamy się we wczesnych Amerykańskich osadników i zasiedlamy "Nowy Ląd".
• Cardcassonne (2009) – wersja karciana Carcassonne dla 2-5 graczy stworzona przez Klausa-Jürgena Wrede we współpracy z Karlem-Heinzem Schmielem
• Die Kinder von Carcassonne (Dzieci z Carcassonne) – Gra z serii "Carcassonne" przeznaczona dla najmłodszych.
• Reise – Carcassonne de voyage da viaggio (Carcassonne wersja podróżna). Mniejsze karty i pionki, oraz woreczek do przenoszenia gry.
• Cardcassonne (2018)
• Carcassonne Safari (2018)

Gry komputerowe na zasadach Carcassonne

• JCloisterZone – implementacja w języku Java
• Carcassonne on the iPhone – na platformę iPhone (lub iPad)
• Carcassonne on the Android – na platformę Android
• Carcassonne na BrettspielWelt
• Toulouse – wytworzona przez Aso Brain Games, gra w przeglądarce internetowej
• Carcassonne – na platformę Xbox LIVE. Dostępna na konsoli Xbox 360 oraz telefonach Windows Phone.

Uwagi

1. minidodatek Król i Baron Rabusiów (ang. King and Scout) wydano w 2003 roku, minidodatek Hrabia Carcassonne (ang. The Count of Carcassonne) w 2004 roku, zaś Rzeka II (ang. River II) w 2005
2. płytki te wydano również jako dodatek do czasopisma Spielbox w 2008 roku
3. wydanie z 2008 roku zawierało 72 podstawowe płytki terenu (w tym 19 z oznaczeniem związanym z kołem fortuny) oraz 40 pionków (po 8 dla każdego z 5 graczy), dlatego Carcassonne: Koło fortuny bywa uznawane za samodzielną grę, a nie rozszerzenie wersji podstawowej
4. w 2. edycji niedostępny jako osobny minidodatek – dołączony do podstawowej części gry
5. w 2008 roku włączony do rozszerzenia Carcassonne: Hrabia, król i rzeka
6. w 2. edycji niedostępny jako osobny minidodatek – dołączony do rozszerzenia Carcassonne: Hrabia, król i rzeka
7. jako dodatek pod nazwą Die Katharer, dołączony do czasopisma Spielbox
8. wydane przez Rio Grande Games w nieco zmienionej szacie graficznej w ramach Cult, Siege & Creativity wraz z płytkami siedzib kultu (5 z rozszerzeniaCarcassonne: Hrabia, król i rzeka i jedną nową)
9. wydane przez Hans im Glück pod nazwą Die Belagerer
10. w wydaniach z 2004 i 2008 roku
11. w wydaniu z 2013 roku
12. w wydaniu Carcassonne: Big Box 5 (2014) z nieco odświeżoną szatą graficzną (umożliwiającą wykorzystanie z innymi dodatkami)
13. faktycznie tylko 1 nowa płytka terenu – pozostałe pojawiły się już w ramach minidodatku Die Katharer (4) oraz rozszerzenia Carcassonne: Hrabia, król i rzeka (5)
14. dodatek wydany z okazji jubileuszu 10-lecia gry, dostępny tylko z jubileuszowym wydaniem
15. dodatek wydany z okazji 15-lecia gry, zawiera te same płytki terenu w odświeżonej szacie graficznej
16. dodatek niezależny od edycji (nie zawiera nowych płytek terenu)
17. w 2. edycji niedostępny jako osobny minidodatek – dołączony do wydania Carcassonne: Big Box 6
18. de facto są to płytki dołączone do dodatków Maszyny Latające, Kurierzy, Promy, Kopalnie złota, Mag i Wiedźma i Bandyci, dodatek nigdy nie był w niezależnej sprzedaży
19. wydane niezależnie w dwóch częściach jako Halb so wild I (dodatek do czasopisma Spielbox) oraz Halb so wild II (dostępne na cundco.com)
20. niedostępny jako osobny minidodatek – dołączony do podstawowej części gry (wyłącznie 2. edycji)
21. promocyjne płytki terenu dystrybuowane podczas Międzynarodowego Tygodnia Gier (niem. Internationale Spieltage) w Essen, jedna nowa płytka terenu każdego roku
22. dwie nowe płytki terenu, po jednej dla każdej z edycji