Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Chania

miasto w Grecji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Chaniamap
Remove ads

Chania (gr. Χανιά, tur. Hanya, wł. Canea) – miasto w południowej Grecji, na północno-zachodnim wybrzeżu Krety, w administracji zdecentralizowanej Kreta, w regionie Kreta, w jednostce regionalnej Chania. Siedziba gminy Chania. Zlokalizowane na wybrzeżu Morza Śródziemnego (Morza Kreteńskiego), nad Zatoką Chania. W 2011 r. liczyło 53 910 mieszkańców[1] (drugie pod tym względem miasto wyspy). W latach 1898–1971 główny ośrodek administracyjny Krety.

Szybkie fakty Państwo, Administracja zdecentralizowana ...

Miasto zostało założone przez Wenecjan na miejscu starożytnego, istniejącego tu już ok. 3400 p.n.e., minojskiego osiedla Kydonia. Obecnie Chania słynie z atrakcyjnej nabrzeżnej dzielnicy portowej i charakterystycznej zabudowy z czasów weneckich.

W okolicach miasta znajduje się śródziemnomorska baza sił zbrojnych USA oraz port lotniczy im. Daskalojannisa (na półwyspie Akrotiri).

Remove ads

Historia

  • IV tysiąclecie p.n.e. – założenie minojskiej osady Kydonia przez mitycznego Kydona, syna Akalle i boga Hermesa
  • 69 p.n.e. – zdobycie przez Rzymian miasta znanego też odtąd jako Cydonia
  • XIII wiek – zdobycie i rozbudowa przez Wenecjan miasta przemianowanego na La Canea
  • 1537 – zakończenie budowy muru obronnego dla zabezpieczenia przed atakami tureckimi
  • 1645 – zdobycie miasta przez Turków
  • 1851 – Chania staje się centrum administracyjnym tureckiej Krety
  • 1898 – po wyzwoleniu spod rządów osmańskich ogłoszenie stolicą autonomicznego państwa kreteńskiego
  • 1913 – wraz z całą wyspą miasto wchodzi w skład państwa greckiego
  • 1941 – podczas bitwy o Kretę miasto doznało zniszczeń wskutek bombardowania przez Niemców
  • 1971 – Chania utraciła status centrum administracyjnego Krety na rzecz Heraklionu.
Remove ads

Zabytki i obiekty turystyczne

Thumb
Tzw. meczet Janczarów w porcie
Thumb
Hala targowa
Thumb
XVI-wieczna[2] latarnia morska, zwana „egipską”
  • Port wenecki – z XIV wieku; pod koniec XV w. na jego terenie zbudowano 23 arsenały – sąsiadujące hale z kamienia, z ołowianym pokryciem, wykorzystywane do budowy i przechowywania galer zimą (dotąd zachowało się ich 9); zachowany jest również meczet Janczarów z 1645 r.
  • Stare miasto – zespół zabudowań z czasów panowania weneckiego i tureckiego (XIII-XVI wiek) rozciągający się na południe od portu i otoczony fragmentami muru miejskiego wzniesionego przez Wenecjan. Zniszczone w wyniku niemieckich nalotów podczas II wojny światowej, odrestaurowywane ze środków Unii Europejskiej
  • Kościół św. Mikołaja (Ajos Nikolaos) we wschodniej części starówki; za okupacji tureckiej zamieniony w meczet, z którego pozostał minaret; po ponownym poświęceniu dobudowano w 1912 r. towarzyszącą dzwonnicę
  • Loggia wenecka – zbudowana w stylu renesansowym; aktualnie zachowane jedynie mury zewnętrzne wraz z sentencją pomiędzy oknami środkowego piętra: Nulli parvus est census qui magnus est animus (Nie będzie nisko ceniony ten, kto bogaty duchem)
  • Hala targowa (plac Wenizelosa) – wybudowana w 1923 r., wzorowana na hali marsylskiej i uważana za jedną z najpiękniejszych w Grecji (można tam zakupić niemal wszystkie produkty miejscowe)
  • Muzeum Archeologiczne (ulica Chalidon 21) – znajduje się w dawnym gotyckim kościele klasztornym św. Franciszka/San Francesco. Ekspozycja muzealna obejmuje prezentowane chronologicznie zabytki od późnego neolitu do czasów rzymskich
  • Muzeum Historyczne (ul. Sfakianaki 20) – wystawia zabytki i pamiątki z epok późniejszych, zwłaszcza poświęcone walkom wyzwoleńczym spod okupacji tureckiej oraz postaci E. Wenizelosa – najwybitniejszego obywatela miasta
  • Muzeum Folkloru – położone na południe od Muzeum Archeologicznego; wystawia kreteńską sztukę ludową z okresu od XVIII do XX wieku
  • Muzeum Morskie – w tzw. bastionie Firka zachodnich weneckich obwarowań portowych; przedstawia eksponaty związane z historią żeglugi (obrazy, dokumenty, modele i elementy wyposażenia) od 1821 r. do dziś
  • Park miejski – na obrzeżach miasta, z kawiarnią i kinem plenerowym (w zagrodach na terenie parku żyją dzikie kreteńskie kozy kri-kri, czyli agrimi)
  • Na starym mieście w Chanii (pod adresem Tsouderon 40) funkcjonuje Greckie Narodowe Muzeum Piłki Nożnej, w którym można obejrzeć wiele pamiątek piłkarskich (koszulek, piłek, proporczyków, biletów meczowych itp.), związanych przede wszystkim z reprezentacją Grecji. Znajduje się w nim m.in. wierna replika pucharu za tytuł mistrza Europy 2004 oraz oryginalna piłka z meczu finałowego tego turnieju. Wstęp do muzeum jest bezpłatny[3]
Remove ads

Sławne miejscowe postacie

  • Elefterios Wenizelos – jeden z największych mężów stanu nowożytnej Grecji, premier w latach 1910–1920 i 1924, 1928–1932 i 1933
  • Konstandinos Manos (1869–1913) – pisarz i polityk z przełomu XIX/XX wieku
  • Konstandinos Mitsotakis – polityk (krewny E. Wenizelosa), premier w latach 1990–1993, lider i późniejszy honorowy przewodniczący partii Nowa Demokracja
  • Christos Sardzetakis – prezydent państwa w latach 1985–1990
  • Mikis Theodorakis – znany kompozytor XX wieku, autor cenionej muzyki filmowej, zaangażowany w działalność społeczną i polityczną
  • Nana Muschuri – piosenkarka, europosłanka w latach 1994–1999

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads