Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych

Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych (ang. United States Department of Justice, DOJ) – resort rządu Stanów Zjednoczonych, którego zadaniem jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz przestrzegania prawa w Stanach Zjednoczonych^[1]. Na jego czele stoi prokurator generalny Stanów Zjednoczonych (ang. Attorney General), który jest członkiem gabinetu prezydenta^[2]. Od 2021 roku funkcję tę pełni Merrick Garland^[3].

Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych

United States Department of Justice

siedziba departamentu
Państwo	Stany Zjednoczone
Data utworzenia	1 lipca 1870
Siedziba	Robert F. Kennedy Building
Prokurator Generalny	Merrick Garland
Zastępca Prokuratora Generalnego	Lisa Monaco
Budżet	37,5 mld USD (2024)
Zatrudnienie	115 tys. (2024)
Położenie na mapie Dystryktu Kolumbii Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych
38°53′36″N 77°01′30″W
Strona internetowa

Resortowi podlegają liczne organy ścigania oraz agencje federalne, takie jak FBI czy DEA. Departament ma jurysdykcję nad publicznymi oraz w mniejszym stopniu również prywatnymi więzieniami. Reprezentuje także Stany Zjednoczone i rząd federalny w sprawach karnych i cywilnych, ale również w procesach związanych z bezpieczeństwem narodowym, prawem podatkowym, prawem handlowym, prawami obywatelskimi oraz ochroną środowiska i zasobów naturalnych. Resort sprawuje również kontrolę nad prokuratorami regionalnymi w każdym z 94 dystryktów sądowych w kraju^[4].

Kongres powołał DOJ do życia 1870 roku za prezydentury Ulyssesa Granta, a na jego czele stanął wtedy Ebenezer Hoar. Nie był jednak pierwszym prokuratorem generalnym (był nim Edmund Randolph), gdyż stanowisko to istniało już od 80 lat, ustanowione na mocy Judiciary Act z 1789 roku^[5].

Podległe agencje federalne

Departament Sprawiedliwości sprawuje pieczę nad szeregiem służb odpowiedzialnych za egzekwowanie prawa w określonym, zwykle bardzo wąskim zakresie. Formacje te stanowią swego rodzaju wyspecjalizowane jednostki policji, działające jednak w zupełnie odrębnych strukturach, niż konwencjonalne służby mundurowe. Dyrektorzy poszczególnych agencji odpowiadają bezpośrednio przed Prokuratorem Generalnym^[6].

• Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives (ATF) – Biuro ds. Alkoholu, Tytoniu, Broni Palnej oraz Materiałów Wybuchowych
• Drug Enforcement Administration (DEA) – Agencja do Walki z Narkotykami
• Federal Bureau of Investigation (FBI) – Federalne Biuro Śledcze
• Federal Bureau of Prisons (BOP) – Federalne Biuro Więziennictwa
• National Institute of Corrections (NIC) – Krajowy Instytut Resocjalizacji
• Office of the Inspector General (OIG) – Biuro Inspektora Generalnego
• United States Marshals Service (USMS).

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona (ang.) United States Department of Justice

Przypisy

1. Department of Justice | About DOJ | United States Department of Justice [online], www.justice.gov, 16 września 2014 [dostęp 2024-08-21] (ang.).
2. Office of the Attorney General | Office of the Attorney General [online], www.justice.gov, 2 marca 2014 [dostęp 2024-08-21] (ang.).
3. Biden to Name Merrick Garland as Attorney General - WSJ [online], web.archive.org, 19 kwietnia 2021 [dostęp 2024-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-19].
4. Justice Manual | Justice Manual | United States Department of Justice [online], www.justice.gov, 19 lutego 2015 [dostęp 2024-08-21] (ang.).
5. History of the Department of Justice | History of the Department of Justice [online], www.justice.gov, 9 lipca 2019 [dostęp 2024-08-21] (ang.).
6. Department of Justice | Grid/Map View | United States Department of Justice. www.justice.gov. [dostęp 2024-08-21].

Kontrola autorytatywna (ministerstwo sprawiedliwości):

• ISNI: 000000012197809X
• VIAF: 165043556
• ULAN: 500312777
• LCCN: n79038419
• GND: 2027818-4
• NDL: 00628135
• LIBRIS: khwzw1v320p2pn9
• NLA: 35566588
• BIBSYS: 10080971
• CiNii: DA00566282
• NUKAT: n2005050572
• J9U: 987007299046205171
• NSK: 000604321
• ΕΒΕ: 231782
• KRNLK: KAB202010949
• LIH: LNB:Ks7;=Bb

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/US-Department-of-Justice