Diecezja nitrzańska

Diecezja nitrzańska (łac. Dioecesis Nitriensis, słow. Nitrianska diecéza) – katolicka diecezja słowacka położona w zachodniej części kraju. Siedziba biskupa znajduje się w katedrze św. Emmerama w Nitrze.

Diecezja nitrzańska

Nitrianska diecéza

Katedra w Nitrze
Państwo	Słowacja
Siedziba	Nitra P.P. 46A, 950 50 Nitra
Data powołania	880
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	bratysławska
Katedra diecezjalna	Katedra św. Emmerama w Nitrze
Biskup diecezjalny	bp Viliam Judák
Biskup pomocniczy	bp Peter Beňo
Dane statystyczne (2009)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	578 712 82,5
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	352 278 74
Liczba osób zakonnych	zakonnicy – 121 siostry zakonne – 406
Liczba dekanatów	17
Liczba parafii	196
Powierzchnia	5932 km²
Położenie na mapie kraju nitrzańskiego Nitra
Położenie na mapie Słowacji Nitra
48°19′07″N 18°05′13″E
Strona internetowa

herb diecezji

Diecezja nitrzańska (zaznaczona kolorem ciemnozielonym)

Historia

Jest to najstarsza diecezja na terenie Słowacji. Początki chrześcijaństwa na tym terenie są związane z działalnością w IX w. św. Cyryla i św. Metodego, którzy działali na obszarze ówczesnego Państwa wielkomorawskiego. Diecezja została oficjalnie erygowana w 1034 przez króla węgierskiego Stefana I Wielkiego^[1]. Biskupstwo to podlegało pod metropolię ostrzyhomską^[2].

W 1918 diecezja nitrzanska znalazła się w granicach młodej Republiki Czechosłowacji. Pomimo tego nadal należała do metropolii ostrzyhomskiej. 13 stycznia 1939 w wyniku zmiany granic parafie Czerne i Skalite przyłączono do archidiecezji katowickiej.

W 1977 stała się sufraganią metropolii bratysławskiej. Ostatnia zmiana miała miejsce 14 lutego 2008 papież Benedykt XVI przyłączył do diecezji 9 dekanatów diecezji bratysławsko-trnawskiej^[3], natomiast część diecezji przeszła do nowej diecezji żylińskiej.

Biskupi

Osobny artykuł: Biskupi Nitry.

• ordynariusz – bp Viliam Judák (od 2005)
• biskup pomocniczy – bp Peter Beňo (od 2021)

Podział administracyjny

Diecezja nitrzańska składa się z 17 dekanatów^[4]:

• I: Bánovce nad Bebravou
• II: Bošany
• III: Hronský Beňadik
• IV: Lužianky
• V: Močenok
• VI: Nemšová
• VII: Nitra
• VIII: Nitrianske Rudno
• IX: Nové Zámky
• X: Radošina
• XI: Šurany
• XII: Štúrovo
• XIII: Topoľčany
• XIV: Trenczyn
• XV: Vráble
• XVI: Zlaté Moravce
• XVII: Želiezovce

Patroni

• św. Emmeram – biskup
• św. Andrzej Świerad – pustelnik.
• św. Gorazd – biskup panońsko-morawski, metropolita na Morawach (IX/X w.), uczeń św. Metodego.
• św. Bystryk(inne języki) – biskup nitrzański w XI w.
• św. Benedykt (męczennik) – eremita