Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Drogi krajowe w Polsce
kategoria dróg publicznych oraz sieć dróg kołowych w Polsce Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Drogi krajowe w Polsce – główna sieć dróg kołowych w Polsce, stanowiąca zarazem najwyższą z kategorii dróg publicznych, umożliwiająca krajową i międzynarodową komunikację kołową pomiędzy dużymi miastami oraz ogólnodostępnymi przejściami granicznymi, rekomendowana do ruchu długodystansowego i tranzytowego. Obejmuje również autostrady i drogi ekspresowe.
Od 1 kwietnia 2002 system dróg krajowych w Polsce podlega Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). Wyjątkiem są drogi krajowe, zlokalizowane w granicach miast na prawach powiatu, którymi - z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych - zarządzają samorządy miejskie (prezydenci miast). Obecna numeracja ewidencyjna dróg krajowych obowiązuje – z drobnymi zmianami – od 9 maja 2001. Polskie drogi krajowe numeruje się białymi cyframi na czerwonym tle (znak E-15a). Drogowskazy na drogach krajowych (oprócz autostrad) mają zielone tło. Od 1 stycznia 2020 na terytorium Polski funkcjonuje 96 dróg krajowych, ponumerowanych od 1 do 68 oraz od 70 do 97. Najdłuższą z nich jest DK 8 (relacji Raczki – Kudowa-Zdrój) licząca 780 km[3], zaś najkrótszą – DK 96 mierząca 1,5 km. Przed 2014 r. najkrótszą drogą krajową była DK 85 o długości 4,774 km.
Drogi o przebiegu zbliżonym do południkowego mają co do zasady numery nieparzyste, a drogi o przebiegu równoleżnikowym – parzyste. Najważniejsze szlaki tranzytowe otrzymują najniższe numery (np. drogi nr 1 i nr 2, krzyżujące się w centrum kraju). Autostrady i drogi ekspresowe budowane są równolegle do najważniejszych dróg krajowych, a dotychczasowy numer drogi krajowej otrzymuje autostrada lub droga ekspresowa (poprzedzony literą A lub S), natomiast pierwotna droga krajowa:
- zachowuje kategorię drogi krajowej, lecz otrzymuje nowy numer ewidencyjny zwiększony o 90 w stosunku do wcześniejszego numeru ewidencyjnego
- otrzymuje nową kategorię – drogi wojewódzkiej, drogi powiatowej lub drogi gminnej i nowy numer ewidencyjny właściwy dla tej kategorii.
Drogom krajowym w Polsce nadaje się jedną z czterech możliwych klas: A (autostrada), S (droga ekspresowa), GP (droga główna ruchu przyspieszonego) lub G (droga główna).
Według stanu na 31 grudnia 2024 sieć dróg krajowych w Polsce wynosiła 19 341,8 km, z czego 17 821,6 km były zarządzane przez GDDKiA[1].
Remove ads
Historia dróg krajowych
Podsumowanie
Perspektywa
Na przestrzeni lat drogi krajowe posiadały różne określenia oraz zmianom ulegała wielkość sieci.
15 stycznia 1921, na mocy Ustawy z 10 grudnia 1920 r. o budowie i utrzymaniu dróg publicznych, wprowadzono drogi państwowe[4]. Stanowiły one najważniejszą kategorię dróg publicznych, mającą znaczenie ogólnopaństwowe. Podzielone były na trzy kategorie:
- kategoria I – drogi łączące Warszawę z granicą państwa oraz kresami; całkowita długość (z odnogami): 4503 km,
- kategoria II – drogi o przebiegu północ–południe; całkowita długość (z odnogami): 2670 km,
- kategoria III – drogi o przebiegu wschód–zachód; całkowita długość (z odnogami): 3327 km.
Łączna długość ówczesnych dróg państwowych wynosiła 10 500 km.
Po II wojnie światowej sieć dróg państwowych uległa zmianie. W 1952 r. nadano nowe oznaczenia[5], które z późniejszymi zmianami[6] obowiązywały do 14 lutego 1986. Numeracja dróg państwowych była częściowo usystematyzowana – drogi o niższych numerach (10–19) rozpoczynały swój przebieg w Warszawie lub jej okolicach[7]:
- droga nr 10 (E81): Warszawa – Płońsk – Mława – Olsztynek – Ostróda – Elbląg – Gdańsk
- droga nr 11: Warszawa – Legionowo – Pułtusk – Ostrołęka – Łomża – Augustów – Suwałki – granica państwa
- droga nr 12 (E12): Warszawa – Radzymin – Wyszków – Ostrów Mazowiecka – Zambrów – Białystok – Bobrowniki
- droga nr 13 (E8): Warszawa – Zakręt – Mińsk Mazowiecki – Siedlce – Międzyrzec Podlaski – Biała Podlaska – Terespol – granica państwa (przejście graniczne)
- droga nr 14 (E81): Zakręt – Garwolin – Kurów – Lublin – Piaski – Krasnystaw – Zamość – Tomaszów Lubelski – Hrebenne – granica państwa
- droga nr 15: Warszawa – Janki – Grójec – Radom – Skarżysko-Kamienna – Kielce – Jędrzejów – Kraków – Myślenice – Rabka – Nowy Targ – Zakopane
- droga nr 16 (E82): Warszawa – Janki – Mszczonów – Tomaszów Mazowiecki – Piotrków Trybunalski – Radomsko – Częstochowa – Będzin – Sosnowiec – Katowice – Mikołów – Żory – Cieszyn
- droga nr 17 (E8): Warszawa – Sochaczew – Łowicz – Kutno – Krośniewice – Koło – Konin – Września – Poznań – Pniewy – Skwierzyna
- droga nr 18 (E12): Łowicz – Głowno – Łódź – Pabianice – Zduńska Wola – Sieradz – Złoczew – Kępno – Oleśnica – Wrocław – Ząbkowice Śląskie – Kłodzko – Kudowa-Zdrój – granica państwa (przejście graniczne)
- droga nr 19: Płońsk – Sierpc – Lipno – Toruń – Bydgoszcz – Nakło nad Notecią – Piła – Wałcz – Stargard Szczeciński – Szczecin
W 1968[8] na drogach państwowych pokrywających się z trasami europejskimi zaprzestano stosowania oznakowania krajowej numeracji trasy[9].
1 października 1985 pojęcie „drogi państwowe” zastąpiono pojęciem „drogi krajowe”[10], a w grudniu 1985 r. opracowano reformę sieci drogowej[11]. Niektóre z wprowadzonych 14 lutego 1986 numerów dróg krajowych mają do dziś niezmieniony przebieg. 1 stycznia 1999[12] zaczął obowiązywać podział na numery jedno-, dwu-, trzy- i pięciocyfrowe. Najwyższy z nich dotyczył drogi krajowej nr 48143 Frampol – Gorajec – Szczebrzeszyn[12][13] (obecnie droga nr 74). W 2000 r. ponownie dokonano reformy sieci drogowej – opracowano nowy przebieg dróg krajowych, z których trasy mające oznaczenia jedno- i dwucyfrowe zachowały kategorię[14], zaś trzycyfrowe przeklasyfikowano na drogi wojewódzkie[14] oraz zniesiono pięciocyfrowe.
W sierpniu 2024 roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wysłała do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenie o przetargu na zaprojektowanie i zbudowanie nowej drogi krajowej, która ma połączyć drogę ekspresową S6 z planowaną elektrownią jądrową Lubiatowo-Kopalino[15]. Trasa ma być na całej długości jednojezdniowa oraz mieć parametry klasy GP[15].
Remove ads
Klasyfikacja
Do dróg krajowych zgodnie z Ustawą o drogach publicznych zalicza się[16]:
- autostrady i drogi ekspresowe oraz drogi leżące w ich ciągach do czasu wybudowania autostrad i dróg ekspresowych;
- drogi międzynarodowe;
- drogi stanowiące inne połączenia zapewniające spójność sieci dróg krajowych;
- drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych obsługujących ruch osobowy i towarowy bez ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu pojazdów) lub wyłącznie ruch towarowy bez ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu pojazdów);
- drogi alternatywne dla autostrad płatnych;
- drogi stanowiące ciągi obwodnicowe dużych aglomeracji miejskich.
Remove ads
Wykaz dróg krajowych
Podsumowanie
Perspektywa
Podany niżej wykaz dróg jest zgodny z Zarządzeniem Nr 6 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 1 kwietnia 2025 r. w sprawie nadania numerów drogom krajowym:
… – brak ciągłości drogi
Remove ads
Zobacz też
Uwagi
- Nie dotyczy autostrad i dróg ekspresowych.
- Długość wyłącznie autostrad dwujezdniowych.
- Długość wyłącznie dróg ekspresowych dwujezdniowych.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads
