Endosomy

Endosomy – organelle komórkowe odpowiadające za sortowanie materiału pobranego na drodze endocytozy. Endosomy to błoniaste struktury cytoplazmatyczne o postaci zbiorników i cewek, biorące udział w endocytozie, segregacji i transporcie.

Wyróżnia się:

• endosomy wczesne:

w pobliżu błony komórkowej powstają przez zlanie się pęcherzyków endocytarnych oraz pęcherzyków transportujących makrocząsteczki (z aparatu Golgiego). Błona endosomów wczesnych może pączkować do ich wnętrza tworząc ciałka wielopęcherzykowe (endosomy późne)

• endosomy późne,

grupa pęcherzyków otoczona wspólną błoną znajdują się w głębi cytoplazmy. Powstają po ok. 20 min.

Wewnątrz endosomów znajdują się białka (wniknęły na drodze endocytozy) których losy zależą od ubikwitynacji (połączenia z małocząsteczkowym białkiem – ubikwityną):

• białka nieubikwitynowane podlegają recyrkulacji błon i pozostają w komórce (korzystają z tego drobnoustroje jak HIV, prątki gruźlicy i cząsteczki toksyn);
• białka ubikwitynowane 1 cząsteczką ubikwityny są kierowane do lizosomów i tam niszczone;
• białka ubikwitynowane 4 cząsteczkami ubikwityny kierowane są do proteasomów i tam niszczone.

Encyklopedie internetowe (część komórki):

• Britannica: science/endosome
• Catalana: 0102182, 0517555