Europ

Europ (Eu, łac. europium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec, srebrzystobiały metal^[5]. Nazwa pochodzi od nazwy kontynentu – Europy. W technice jądrowej uważany za truciznę reaktorową, z uwagi na duży przekrój czynny na pochłanianie neutronów^[5].

Europ

samar ← europ → gadolin
– ↑ Eu ↓ Am 63 Eu
Wygląd
srebrzystobiały
Widmo emisyjne europu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	europ, Eu, 63
Grupa, okres, blok	–, 6, f
Stopień utlenienia	II, III
Właściwości metaliczne	lantanowiec
Właściwości tlenków	średnio zasadowe
Masa atomowa	151,96 ± 0,01[a][1]
Stan skupienia	stały
Gęstość	5244 kg/m³
Temperatura topnienia	822 °C[2]
Temperatura wrzenia	1596 °C[2]
Numer CAS	7440-53-1
PubChem	23981
Właściwości atomowe Promień • atomowy 185 (obl. 231) pm Konfiguracja elektronowa [Xe]4f76s2 Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 25, 8, 2 (wizualizacja powłok) Elektroujemność • w skali Paulinga • w skali Allreda 1,20 1,01 Potencjały jonizacyjne I 547,1 kJ/mol II 1085 kJ/mol III 2404 kJ/mol
Właściwości fizyczne Ciepło parowania 143,5 kJ/mol Ciepło topnienia 9,21 kJ/mol Ciśnienie pary nasyconej 144 Pa (1345 K) Konduktywność 1,12×106 S/m Ciepło właściwe 180 J/(kg·K) Przewodność cieplna 13,9 W/(m·K) Układ krystalograficzny regularny przestrzennie centrowany Twardość • w skali Mohsa 1,5 Objętość molowa 28,97×10−6 m³/mol
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 150Eu {syn.} 36,9 lat w.e. 2,261 150Sm 151Eu 47,8% 5×1018 lat α[3] 1,964 147Pm 152Eu {syn.} 13,516 lat w.e. β− 1,874 1,819 152Sm 152Gd 153Eu 52,2% stabilny izotop z 90 neutronami
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-10-04] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H250, EUH014 Zwroty P P222, P231, P422 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[4] 0 0 1 W
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Występowanie

Bryłka europu (ok. 300 g). Żółty kolor jest związany z utlenieniem powierzchni.

Europ występuje w skorupie ziemskiej w ilości 2,1 ppm. Odkryty (1892) i wyizolowany (w 1901, w postaci tlenku) przez Demarçaya^[5]. Najważniejszymi minerałami europu są:

• monacyt (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr)PO₄, zwany także piaskiem monacytowym;
• bastnezyt (Ce,La,Nd,Y,Pr)CO₃F, dużo rzadszy niż monacyt.

Uwagi

1. Podana wartość stanowi przybliżoną standardową względną masę atomową (ang. abridged standard atomic weight) publikowaną wraz ze standardową względną masą atomową, która wynosi 151,964 ± 0,001. Znane są próbki geologiczne, w których pierwiastek ten ma skład izotopowy odbiegający od występującego w większości źródeł naturalnych. Masa atomowa pierwiastka w tych próbkach może więc różnić się od podanej w stopniu większym niż wskazana niepewność. Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.