Festiwal Piosenki Neapolitańskiej

Festiwal Piosenki Neapolitańskiej (wł. Festival della Canzone Napoletana; w skrócie Festival di Napoli) – jeden z najstarszych w Europie festiwali piosenki, poświęcony pieśni neapolitańskiej, organizowany w Neapolu w latach 1952–1970, kilkakrotnie nieoficjalnie wznawiany w latach późniejszych.

Festiwal Piosenki Neapolitańskiej

Festival della Canzone Napoletana

Lata aktywności	1952–1970
Państwo	Włochy
Region	Kampania
Miejscowość	Neapol
Obiekt	Teatro Mediterraneo di Napoli(inne języki)
Założyciel	Rai – Radiotelevisione italiana
Tematyka	muzyka pop
Strona internetowa

Tło

Poprzednikiem Festiwalu Piosenki Neapolitańskiej był Festival Napoletano, zorganizowany w San Remo w kwietniu 1932 roku z inicjatywy grupy poetów i muzyków neapolitańskich, której przewodniczyli Ernesto Murolo(inne języki) i Ernesto Tagliaferri(inne języki); pierwszy z nich został dyrektorem muzycznym, a drugi poprowadził orkiestrę. Celem imprezy był przegląd piosenek wykonywanych przez najbardziej znanych artystów tamtych czasów. Festival Napoletano nie przypominał konkursów piosenkarskich organizowanych w latach 50.; prezentowane w jego ramach piosenki nie były premierowe (co jest regułą festiwali do dziś), ale były już one wcześniej spopularyzowane na lokalnych przeglądach muzycznych. Spośród 23 zaprezentowanych piosenek 10 było autorstwa spółki Murolo-Tagliaferri: „Adduormete cu’ mme”, „Ammore canta”, „E ddoie catene”, „Int’a n’ora Dio lavora”, „Napule”, „Napule ca se ne va”, „’Nbraccio a mme”, „’O cunto ’e Mariarosa”, „Paraviso e fuoco eterno” i „Voce ’e chitarre”. Obok nich znalazły się również znane klasyczne pieśni neapolitańskie jak „’O sole mio” czy „Torna a Surriento”. Piosenki wykonywali zarówno soliści jak i chóry (z udziałem aktorów i tancerek na scenie)^[1].

Historia

Sukces Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo w 1951 roku wywołał oddźwięk na południu Włoch. W 1952 roku z inicjatywy Rai – Radiotelevisione italiana zorganizowany został pierwszy przegląd piosenki neapolitańskiej, dzięki któremu aż do jego ostatniej edycji (w 1970 roku) popularność zyskało wiele pieśni neapolitańskich. Jako oficjalne miejsce festiwalu wybrano Teatro Mediterraneo di Napoli(inne języki), chociaż niektóre jego edycje odbywały się też inne teatrach, jak Politeama czy Delle Palme. Wiele piosenek wylansowanych na festiwalu odniosło, po przetłumaczeniu, sukces na całym świecie (między innymi: „Desiderio ’e sole”, „Sciummo”, „Guaglione”,„Indifferentemente”, „Tu si ’na cosa grande”); inne stały się punktem wyjścia do realizacji szeregu filmów („Lazzarella”, „Napule sole mio”, „Cerasella”, „Tuppe tuppe mariscià”) lub komedii muzycznych („Ciente catene”, „A mamma”, „Malinconico autunno”, „Che chiagne a ffa”). Zasadą Festiwalu Piosenki Neapolitańskiej, która towarzyszyła mu przez cały okres jego trwania (z wyjątkiem piątej edycji w 1957 roku), było podwójne wykonanie każdej piosenki biorącej udział w konkursie, aby publiczność miała możliwość wyboru między dwiema interpretacjami. Festiwal zyskał prestiż dzięki uczestnictwu w nim tak znaczących artystów jak: Ornella Vanoni, Domenico Modugno, Claudio Villa, Renato Rascel, Nilla Pizzi, Johnny Dorelli, Carla Boni, Gino Latilla, Achille Togliani, Luciano Virgili(inne języki), Luciano Tajoli, Jula De Palma, Iva Zanicchi, Teddy Reno, Betty Curtis, Flo Sandon’s, Giorgio Consolini, Teo Teocoli(inne języki), Oreste Lionello(inne języki), Wilma De Angelis(inne języki), Wilma Goich(inne języki), Carmen Villani(inne języki), Don Backy, Tony Dallara, Sergio Bruni, Mario Trevi, Mario Abbate(inne języki), Franco Ricci(inne języki). Absolutnym rekordzistą osiemnastu edycji Festiwalu Piosenki Neapolitańskiej jest Aurelio Fierro, który wygrał 5 razy; wśród kobiet po 2 zwycięstwa zanotowały Maria Paris(inne języki) i Mirna Doris. Rekord ilości występów należy do Nunzio Gallo (15 razy), a spośród piosenkarzy nie neapolitańskich – do Achille Toglianiego (6 razy)^[2].

Zwycięzcy

Rok	Wykonawca	Utwór
1952	Nilla Pizzi, Franco Ricci(inne języki)	„Desiderio ’e sole”
1953	Festiwal nie odbył się
1954	Achille Togliani, Tullio Pane	„Suonno d'ammore”
1955	Maria Paris(inne języki), Gino Latilla i Carla Boni	„E stelle ’e Napule”
1956	Aurelio Fierro, Grazia Gresi(inne języki)	„Guaglione”
1957	Marisa Del Frate	„Malinconico autunno”
1958	Aurelio Fierro, Nunzio Gallo	„Vurria”
1959	Teddy Reno, Fausto Cigliano(inne języki)	„Sarrà chi sa?”
1960	Flo Sandon’s, Ruggero Cori(inne języki)	„Serenata ’a Margellina”
1961	Betty Curtis, Aurelio Fierro	„Tu si’ ’a malincunia”
1962	Gloria Christian(inne języki), Sergio Bruni	„Marechiaro Marechiaro”
1963	Claudio Villa, Maria Paris(inne języki)	„Jammo jà”
1964	Domenico Modugno, Ornella Vanoni	„Tu sì ’na cosa grande”
1965	Tony Astarita, Aurelio Fierro	„Serenata all’acqua ’e mare”
1966	Robertino Loreti, Sergio Bruni	„Bella”
1967	I Balordi(inne języki), Nino Taranto(inne języki)	„O matusa”
1968	Tony Astarita, Mirna Doris	„Core spezzato”
1969	Aurelio Fierro, Mirna Doris	„Preghiera ’a ’na mamma”
1970	Gianni Nazzaro(inne języki), Peppino di Capri & New Rockers[2]	„Me chiamme ammore”