Górzanie

Górzanie (t. Górorze, Gorzanie, Górzony) – grupa etnograficzna^[1] ludności polskiej zamieszkująca obszar Górnego Śląska, dokładniej Górnośląski Okręg Przemysłowy^[2], na Wyżynie Śląskiej^[3], okolice miast: Bytom, Gliwice, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Tarnowskie Góry, Piekary Śląskie^[4].

Górzanie

Górorze, Górzony

Miejsce zamieszkania	Polska (Śląsk Czarny)
Język	polski, śląski, gwary gliwickie
Grupa	Ślązacy

Górzanie pierwotnie stanowili rolniczą grupę etnograficzną. Wyróżniono kilka mniejszych skupisk ludności z cechami właściwym kulturze rolników, jednakże z nawarstwieniem cech powstałych pod wpływem odmiennych warunków życia i pracy^[5].

Pierwszą grupę stanowi ludność zamieszkująca wielkie osiedla przemysłowo-miejskie, ciągnące się ustawicznie od Wzgórz Mikołowskich po Tarnowskie Góry, od Gliwic po Przemszę i po Mysłowice. Ludowa kultura materialna Zagłębia Górnośląskiego została prawie zupełnie zniwelowana poprzez wpływy miejskie. Charakterystyczne przejawy tej kultury są zauważalne jeszcze u Górzan trudniących się rolnictwem. Zamieszkują oni tereny poza właściwym Zagłębiem, przede wszystkim w powiecie gliwickim i tarnogórskim. Niewielka część tej ludności dojeżdża do pracy w Zagłębiu, będąc pewnym ogniwem łączącym wsie rodzinne i obszary przemysłowe^[5].

Górzanie nosili strój rozbarski zwany też strojem rozbarsko-bytomskim^[6].

Górzanie to głównie mieszkańcy obszarów kopalnianych, które w dawnej mowie śląskiej zwykło określać się górami^[6]. Etnografowie wywodzą właśnie nazwę grupy od kopalń zwanych dawniej górami^[5].

Dorota Simonides przedstawiła, że nazwa górnicy wywodzi się od Górzan zamieszkujących obszary przy kopalniach^[7].