Generał Józef Haller (2022)

Generał Józef Haller (SG-301) – polska jednostka patrolowa projektu OPV 70 zbudowana w latach 2022–2023 dla Morskiego Oddziału Straży Granicznej. Jednostka rozpoczęła służbę w 2023 roku i przeznaczona jest do patrolowania i ochrony morskiej granicy państwa, ochrony zewnętrznych granic Unii Europejskiej oraz usuwania zanieczyszczeń z powierzchni wody.

Generał Józef Haller (SG-301)

Klasa	jednostka patrolowa
Projekt	OPV 70
Historia
Stocznia	Marine Projects(inne języki), Socarenam(inne języki)
Początek budowy	czerwiec 2021
Wodowanie	29 czerwca 2022
Straż Graniczna
Nazwa	„Generał Józef Haller”
Wejście do służby	12 października 2023
Los okrętu	w służbie
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	1140 ton
Długość	69,9 m
Szerokość	11,5 m
Zanurzenie	4,5 m
Napęd
spalinowo-elektryczny
Prędkość	19 węzłów
Zasięg	2600 Mm przy prędkości 9 węzłów
Załoga	35 osób w tym 20 załogi stałej

Zamówienie i budowa

W 2019 roku Straż Graniczna rozpoczęła postępowanie przetargowe mające na celu dostarczenie pojedynczego pełnomorskiego patrolowca mającego zastąpić w służbie jedną z dotychczas eksploatowanych przez formację jednostek patrolowych projektu SKS-40: „Kaper-1” oraz „Kaper-2”. Oba patrolowce początkowo miały być przeznaczone dla urzędów morskich, jednak ostatecznie przekazano je Straży Granicznej. Służbę rozpoczęły w latach 1991–1992. Obie jednostki są dosyć wiekowe i dysponują ograniczoną dzielnością morską oraz możliwościami^[1].

Pierwszy przetarg anulowano w listopadzie 2019 roku przez przekroczenie zakładanego budżetu przez jedynego oferenta – PGZ Stocznię Wojenną. Drugi przetarg uruchomiono jeszcze w grudniu. Ostatecznie do podpisania umowy na kwotę 111 milionów złotych doszło w październiku 2020 roku. Zwycięzcą postępowania została francuska stocznia Socarenam(inne języki). Zgodnie z podziałem prac, kadłub jednostki zbudowano w gdańskiej stoczni Marine Projects(inne języki), po czym został przeholowany do francuskiej stoczni w Calais^[2]. Budowa w 90% została sfinansowana ze środków Unii Europejskiej^[3].

Prace nad SG-301 rozpoczęto w czerwcu 2021 roku. Rok później – 29 czerwca 2022 roku w Gdańsku zwodowano kadłub patrolowca^[2]. We wrześniu 2023 roku patrolowiec przypłynął do Polski, po czym rozpoczęły się odbiory techniczne^[3].

Służba

Uroczyste wcielenie do służby odbyło się 12 października 2023 roku przy nabrzeżu Kaszubskiego Dywizjonu Straży Granicznej w Gdańsku-Westerplatte. Jednostka otrzymała nazwę „Generał Józef Haller”, po Józefie Hallerze, generale Wojska Polskiego, oraz numer burtowy SG-301^[4].

„Generał Józef Haller” przeznaczony jest do patrolowania i ochrony morskiej granicy państwa, ochrony zewnętrznych granic Unii Europejskiej oraz usuwania zanieczyszczeń z powierzchni wody. Głównym rejonem działań jest Morze Bałtyckie oraz Śródziemne. Jest to największa do tej pory jednostka eksploatowana przez Morski Oddział Straży Granicznej (MOSG)^[5].

Konstrukcja

Kadłub SG-301 długi jest na 69,9 metra i szeroki na 11,5 metra przy wyporności 1140 ton. Zanurzenie wynosi 4,5 metra. Napęd patrolowca stanowi układ spalinowo–elektryczny z systemem oczyszczania spalin. Silniki elektryczne napędzają dwa pędniki azymutalne. Dodatkowo na dziobie zamontowano stery strumieniowe, poprawiające manewrowość jednostki. Skonfigurowana w ten sposób siłownia pozwala osiągnąć prędkość maksymalną wynoszącą 19 węzłów. Zasięg SG-301 określono na 2600 Mm przy prędkości 9 węzłów. Załoga stała SG-301 liczy 20 osób, jednak w zależności od profilu misji może zostać zwiększona do 35 osób. Przy pełnym obsadzeniu załogi autonomiczność wynosi 12 dni^[5][6].

W części rufowej znajdują się dwa kontenery dwudziestostopowe dla 250 rozbitków, których może przyjąć jednostka na 24 godziny. Również w części rufowej ulokowano żuraw do obsługi urządzeń do likwidacji skażeń. SG-301 dysponuje również dwiema łodziami sztywnoburtowymi: jedną interwencyjno-ratowniczą oraz drugą interwencyjno-abordażową. Na śródokręciu umiejscowiono drugi mniejszy żuraw hydrauliczny. Oprócz tego „Generał Józef Haller” dysponuje dwiema armatkami wodnymi oraz lądowiskiem dla bezzałogowego statku powietrznego w części dziobowej^[5][6].