Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Giełda – miejsce, gdzie w ustalonym czasie dokonywane są transakcje kupna/sprzedaży określonych instrumentów[1]. Transakcje na giełdach zawierane są zgodnie z obowiązującym regulaminem, między członkami giełdy pośredniczącymi w zawieraniu transakcji.
Polska nazwa „giełda” pochodzi od dolnoniemieckiego słowa Gilde, ta ze staroskandynawskiego gildi oznaczająca zebranie, stowarzyszenie, następnie cech rzemieślniczy[2], etymologicznie używane również w rozumieniu pieniądza „guldeny”, płatności i przedsiębiorstwa[3]
W innych językach nazwy określające to pojęcie powstały od łacińskiej bursa, a stąd niemiecka Börse[4], a również np. rosyjska биржа.
Współczesne giełdy poddane są regulacji i kontroli ze strony państwa, które udziela koncesji na ich działanie i określa sposoby ich nadzorowania.
Statut i regulamin działania określają cel giełdy, prawa i obowiązki członków, organizacje władz, warunki i technikę zawierania transakcji, formy rozstrzygania sporów i reklamacji.
Prawny status giełd jest w poszczególnych krajach zróżnicowany. Można wyszczególnić dwa podstawowe rozwiązania dotyczące sposobu powstania giełdy:
Pierwszy sposób zezwala na utworzenie giełdy w oparciu o normy prawa handlowego. Banki, domy maklerskie, fundusze inwestycyjne i inne instytucje bezpośrednio zainteresowane, organizują rynek papierów wartościowych w formie spółki akcyjnej. Tak powstała giełda jest instytucją autonomiczną, na którą państwo nie ma bezpośredniego wpływu.
Drugi sposób powstania giełdy oparty jest na administracyjnym i odgórnym jej utworzeniu przez odpowiednie organy władzy państwowej. Państwo jest wtedy jedynym lub głównym właścicielem giełdy, a więc decyduje o wszystkich sprawach związanych z jej funkcjonowaniem.
Aby giełda mogła prawidłowo funkcjonować, musi spełniać podstawowe warunki:
Władze giełdy, zorganizowanej najczęściej w formie spółki akcyjnej, stanowią:
Wyposażenie materialne giełdy jest bardzo ważne z punktu widzenia sprawności jej działania. Chodzi tu przede wszystkim o główne pomieszczenie, w którym odbywają się sesje giełdowe. W centrum tego pomieszczenia, w zależności od wielkości giełdy, znajduje się jeden lub kilka „ringów”, tj. miejsc wydzielonych do zawierania transakcji. Obok głównego pomieszczenia znajdują się liczne pomieszczenia pomocnicze, służące władzom i administracji giełdy oraz obsłudze urządzeń i prasie.
Jest to rynek, na którym w określonym czasie i miejscu zawierane są transakcje kupna-sprzedaży towarów jednorodnych pod względem jakości. Przedmiotem handlu na giełdach towarowych są więc towary masowe o wspólnych cechach typowych, dające się ująć w standardy. Na giełdzie dokonuje się transakcji bez fizycznej obecności towarów, a jedynie na podstawie ich charakterystyki i standaryzacji określonej w kontrakcie. W giełdowych składach towarowych, producenci mogą zdeponować swój towar, który zostanie przebadany pod kątem jakości i otrzyma określony standard. Deponujący jako potwierdzenie przyjęcia towaru otrzymuje kwit składowy, tak zwany warrant, który jako papier wartościowy może być przedmiotem obrotu na giełdzie.
Cechami towarów giełdowych są:
Giełda instrumentów finansowych umożliwia zwiększenie kapitału podmiotom sprzedającym tam swoje akcje, jak i wyjście (sprzedaż akcji) dotychczasowym ich właścicielom[6]. Pod względem wartości zawieranych transakcji, obroty na giełdach instrumentów finansowych znacznie przewyższają obroty towarami i usługami. Podmiotami uczestniczącymi w giełdach instrumentów finansowych są przede wszystkim banki, władze monetarne państwa, a także przedsiębiorstwa i osoby fizyczne – reprezentowane przez maklerów i brokerów. Wśród giełd walorów najważniejszą rolę odgrywają giełdy papierów wartościowych oraz giełdy instrumentów pochodnych.
Przedmiotem kontraktu na międzynarodowych giełdach usług są przede wszystkim:
Ogół transakcji giełdowych dzielimy na:
W terminologii giełdowej inwestorzy, którzy oczekują wzrostu ceny papieru wartościowego lub kategorii papierów wartościowych (np. akcji) nazywani są „bykami”, a inwestorzy, którzy oczekują spadku ceny – „niedźwiedziami” (zob. strategia byka i niedźwiedzia)[7].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.