Grabie (województwo opolskie)

Grabie (dodatkowa nazwa w j. niem. Heinrichsfelde) – wieś fryderycjańska w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Łubniany, 20 km w kierunku północno-wschodnim od Opola. Miejscowość zajmuje 150 hm² (ha)^[4] i mieszka w niej 156 ludzi (stan na 2002 rok)^[5].

Grabie

wieś
Kościół rzymskokatolicki w Grabiach
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	opolski
Gmina	Łubniany
Liczba ludności (2022)	124[1]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	46-024[2]
Tablice rejestracyjne	OPO
SIMC	0499040
Położenie na mapie gminy Łubniany Grabie
Położenie na mapie Polski Grabie
Położenie na mapie województwa opolskiego Grabie
Położenie na mapie powiatu opolskiego Grabie
50°47′56″N 18°05′25″E[3]

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.

Miejscowość jest położona na Równinie Opolskiej, na Obszarze Chronionego Krajobrazu „Lasy Stobrawsko-Turawskie”, w pobliżu Stobrawskiego Parku Krajobrazowego i Jeziora Turawskiego, między Borami Turawskimi od południowego wschodu a Dębowymi Górami od północnego zachodu. Najbliższe miasta to: Kluczbork, Olesno, Dobrodzień, Kolonowskie, Ozimek, Opole i Wołczyn.

Historia

Miejscowość została założona w 1783 r.^[a], dekretem króla Fryderyka II. Wielkiego (kolonizacja fryderycjańska), a jej nazwa została nadana na cześć brata króla, Henryka Pruskiego. W 1821 r. miejscowość była oznaczana jako „królewska kolonia” (niem. „kgl. Kolonie”)^[6]. W 1830 r. w miejscowości działała szkoła ewangelicka^[7]. 1 kwietnia 1938 r. do miejscowości włączono Kobylno^[8]. 15 marca 1947 r. miejscowości nadano nazwę Grabie^[9].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[10]:

• kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki fil. pw. św. Bartłomieja. Został on wybudowany w 1920 r. przez wspólnotę ewangelicko-augsburską; poświęcenia dokonano 21 stycznia 1924 r^[11]. Gdy w 1925 r. do miejscowości przybył ks. Heintz Reder, została w niej utworzona samodzielna parafia ewangelicka. Ks. Reder był jej proboszczem do 1939 r. Od zakończenia II wojny światowej kościół był filią parafii ewangelicko-augsburskiej pw. Zbawiciela w Kluczborku. W 2009 r., decyzją Rady Parafialnej parafii kluczborskiej, kościół został przekazany rzymskokatolickiej parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Jełowej^[12].

Inne obiekty:

• cmentarz zlokalizowany jest obok kościoła.

Liczba mieszkańców

Rok	1784	1821	1830	1861	1890	1910	1925	1933	1939	1960	1964[b]	1965	1994	2002
Liczba mieszkańców	103	129	173[c]	195	261[d]	252[e]	274	275[f]	610[g]	236[h]	209	257[i]	173[j]	156

(Źródła^{[7][13][8][4][5]})

Komunikacja

Przez miejscowość przechodzi 1 droga krajowa nr 45 (ulica Oleska) i 1 droga powiatowa nr 1743 (ulica Wiejska, prowadząca od drogi krajowej nr 45 przez Grabie, Kobylno i Niwę do dróg powiatowej nr 1741 i wojewódzkiej nr 463^[14][15]). Do miejscowości można też dojechać drogami polnymi od strony Jełowej (przedłużenia ulicy Młyńskiej). Najbliższe drogi rangi wojewódzkiej to: 461 (ok. 3 km – Jełowa), 463 (ok. 6 km – Ligota Turawska, ok. 7 km – Bierdzany) i 494 (ok. 8 km – Bierdzany).

Najbliższe stacje i przystanki kolejowe to: Jełowa (ok. 4 km), Kały (ok. 4 km) i Osowiec Śląski (ok. 5 km, nieczynna), znajdujące się przy liniach kolejowych nr 293 (Jełowa-Kluczbork) i 301 (Opole-Namysłów), po których kursują pociągi Przewozów Regionalnych Sp. z o.o., relacji Opole-Namysłów, Nysa-Kluczbork i Opole-Kluczbork. Najbliższe węzły kolejowe to: Jełowa, Opole Główne (ok. 21 km), Kluczbork (ok. 28 km) i Fosowskie (ok. 34 km).

W miejscowości znajduje się 1 przystanek autobusowy („Grabie, skrz.”), przy którym zatrzymują się autobusy: PKS-u Częstochowa w Częstochowie SA, PKS-u w Kluczborku Sp. z o.o., PKS-u w Lublińcu Sp. z o.o., Opolskiego PKS-u SA i PKS-u Wieluń Sp. z o.o., kursujące na trasach: Opole-Bierdzany, Opole-Jaworzno, Opole-Kluczbork, Opole-Olesno, Opole-Pajęczno, Opole-Praszka, Opole-Uszyce i Opole-Wieluń^[16].

Zobacz też

• Grabie
• Grabie Polskie

Uwagi

1. Taka data jest podana w książce Powiat opolski – szkice monograficzne, natomiast na stronie Urzędu Gminy Łubniany podany jest rok 1784.
2. Prawdopodobnie pomylona data i liczba ta odnosi się do roku 1946.
3. Liczba zamieszkanych domów: 24.
4. W tym 204 osoby (ok. 78,2%) podały język niemiecki jako macierzysty.
5. W tym 126 osób (50,0%) to kobiety. 236 osób (ok. 93,7%) posługiwało się językiem niemieckim, 171 osób (ok. 67,9%) było wyznania ewangelickiego. Liczba zamieszkanych domów: 43. Leksykon Polactwa w Niemczech podaje, że wedle spisu z 1910 r. w miejscowości mieszkało 16 Polaków.
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte 1871-1990 podaje dla tego roku liczbę 597.
7. Wraz z miejscowością Kobylno.
8. W tym 120 osób (ok. 50,8%) to kobiety; w wieku produkcyjnym 59,3%; z zajęć pozarolniczych utrzymywało się 65,7%. Liczba zamieszkanych budynków: 321.
9. W tym 132 osoby (ok. 51,4%) to kobiety.
10. Liczba zamieszkanych gospodarstw: 35.