HMS M3

HMS M3 – brytyjski duży okręt podwodny z lat 20. XX wieku, należący do typu M, zaprojektowanego specjalnie do przenoszenia silnego uzbrojenia artyleryjskiego. W latach 1927−1928 przystosowany do przenoszenia 100 min morskich, został ostatecznie wycofany z linii w 1932 roku.

HMS M3

Klasa	okręt podwodny
Typ	M
Historia
Stocznia	Armstrong Whitworth, Newcastle upon Tyne
Położenie stępki	4 grudnia 1916
Wodowanie	14 października 1918
Royal Navy
Wejście do służby	9 lipca 1920
Wycofanie ze służby	16 lutego 1932
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	1670 ts 2006 ts
Długość	92,3 m
Szerokość	7,55 m
Zanurzenie	4,84 m
Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 2400 shp 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1600 shp
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	15 węzłów 9 węzłów
Uzbrojenie
4 km Lewis kal. 7,62 4 wyrzutnie torped kal. 533 mm do 100 min morskich
Załoga	55−60 oficerów i marynarzy

Historia

W początkowym okresie I wojny światowej w brytyjskiej Admiralicji powstawały różne koncepcje prowadzenia działań przez okręty podwodne. Jedną z nich, wysuniętą i promowaną przez Pierwszego Lorda Morskiego, admirała Johna Fishera, było uzbrojenie jednostek oceanicznych w działo okrętowe dużego kalibru, które miało być skuteczniejsze i tańsze w zwalczaniu nieprzyjacielskiej żeglugi. Już po odejściu lorda Fishera z zajmowanego stanowiska powstał projekt takiego okrętu i, po uzyskaniu akceptacji, został skierowany do realizacji. Dwie pierwsze z czterech zamówionych jednostek miała zbudować stocznia koncernu Vickersa w Barrow-in-Furness, dwie kolejne Armstrong Whitworth w Elswick.

Stępkę pod przyszły HMS M3 położono 4 grudnia 1916 roku, wodowanie odbyło się 14 października 1918 roku, okręt wszedł do służby w Royal Navy 9 lipca 1920 roku. Podobnie jak bliźniacze M1 i M2, działał w ramach Floty Atlantyckiej. W latach 1927−1928 został przebudowany w stoczni w Chatham na podwodny stawiacz min. Konwersja ta spowodowana była po części ustaleniami traktatu waszyngtońskiego, zezwalającego na przenoszenie przez okręty podwodne dział o maksymalnym kalibrze 203 mm. Po zdemontowaniu armat na pokładzie zamontowano nadbudówkę, mieszczącą tory minowe dla maksymalnie 100 min morskich.

Pierwszą próbę stawiania min w zanurzeniu przeprowadzono w grudniu 1929 roku. Została uznana za całkowicie udaną, zaś doświadczenia zebrane podczas krótkiej eksploatacji M3 w nowej roli były wykorzystane przy projektowaniu serii podwodnych stawiaczy min typu Porpoise/Grampus(inne języki). Jednak, z powodu złych właściwości morskich, spowodowanych zmianą rozkładu mas i stawiającą duży opór wodzie nadbudówką, M3 został już w 1930 roku uznany za niezdolny do służby liniowej i ostatecznie skreślony z listy okrętów Royal Navy 16 lutego 1932 roku. W roku następnym sprzedano go firmie rozbiórkowej Cashmore z Newport.

Bibliografia

• Wojciech Holicki: Pechowa dwójka. „Militaria XX Wieku”, 3 (7)/2008. ISSN 1896-9208.
• RobertR. Hutchinson RobertR., Jane’s Submarines: War Beneath the Waves. From 1776 to the Present Day, London: HarperCollins, 2001, ISBN 0-00-710558-4, OCLC 53783010. Brak numerów stron w książce