Han Huandi

Han Huandi (chiń. upr. 汉桓帝; chiń. trad. 漢桓帝; ur. 132, zm. 168) – cesarz Chin w latach 146–168, dziesiąty ze wschodniej linii dynastii Han.

Han Huandi

汉桓帝

Imię chińskie pośmiertne Pismo uproszczone 汉桓帝 Pismo tradycyjne 漢桓帝 Hanyu pinyin Hàn Huándì Wade-Giles Han Huan-ti
Nazwisko rodowe chińskie Pismo uproszczone 刘 Pismo tradycyjne 劉 Hanyu pinyin Liú Wade-Giles Liu²
cesarz Chin
Okres	od 146 do 25 stycznia 168
Era panowania	Jiànhé (建和) 147–149 Hépíng (和平) 150 Yuánjiā (元嘉) 151–153 Yǒngxìng (永興) 153–154 Yǒngshòu (永壽) 155–158 Yánxī (延熹) 158–167 Yǒngkāng (永康) 167
Poprzednik	Han Zhidi
Następca	Han Lingdi
Dane biograficzne
Dynastia	Han
Data urodzenia	132
Data śmierci	25 stycznia 168
Ojciec	Liu Yi
Matka	Yan Ming
Żona	Liang Nüying
Żona	Deng Mengnü
Żona	Dou Miao

Życiorys

Urodził się jako syn Liu Yina i jego konkubiny Yan, pod imieniem Liu Zhi. Był prawnukiem cesarza Han Zhangdi, trzeciego cesarza wschodniej dynastii Han. Odziedziczył po ojcu tytuł markiza Liwu (chiń. 蠡吾侯), zaś w roku 146 został cesarzem, następcą Zhidi^[1].

4. Liu Kai
			2. Liu Yin
5. Xiaomu
						1. Huandi
6. ?
			3. Yan Ming
7. ?

Panowanie

W czasie objęcia tronu Huandi miał piętnaście lat, więc początkowo cesarzowa wdowa Liang Na sprawowała regencję. W roku 150 pełnoletni już cesarz Huan faktycznie przejął rządy, a Liang Na przeszła na emeryturę, nie rezygnując jednak całkowicie z kontroli nad sprawami politycznymi. Znaczne wpływy zyskał wówczas brat cesarzowej wdowy, znany z okrucieństwa i arogancji Liang Ji^[1].

Gdy cesarzowa wdowa zmarła w roku 159, cesarz Huan potajemnie zaaranżował aresztowanie Lianga z pomocą dworskiego eunucha Shan Chao. Liang Ji został zmuszony do oddania pieczęci, a później popełnił samobójstwo. Cała ich rodzina została zgładzona, aby zapobiec dalszej ingerencji w sprawy państwowe. Natomiast Shan Chao został wynagrodzony przez cesarza i otrzymał tytuł markiza^[1].

W roku 166 do Chin trafiła delegacja z Daqin, utożsamianego przez część historyków z Cesarstwem Rzymskim^[2][3][4]:

Ich władcy zawsze pragnęli wysłać poselstwo do Kraju Środka, ale Anxi życzyło sobie zatrzymać pośrednictwo pomiędzy Hanowskim jedwabiem dla siebie. I właśnie z tego powodu, odcięli oni ich od komunikacji. Trwało to do dziewiątego roku ery Yanxi, w trakcie panowania cesarza Huan, kiedy to król Daqin (大秦) Antun (安敦) wysłał poselstwo które przybyło z granicy Rinanu. Zaoferowało ono kość słoniową, rogi nosorożca i żółwie skorupy. Od tego czasu datuje się bezpośrednie kontakty z tym krajem.

Księga Późniejszych Hanów

Cesarz Huan miał trzy żony i trzy córki, lecz zmarł bez męskiego potomka. Tron przejął po nim pochodzący z cesarskiego rodu markiz Liu Hong jako cesarz Ling^[1].