Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Helmut Berger

austriacki aktor Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Helmut Berger
Remove ads

Helmut Berger ([ˈhɛlmuːt ˈbɛʁɡɐ]ⓘ), właściwie Helmut Steinberger[1]; ur. 29 maja 1944 w Bad Ischl, zm. 18 maja 2023 w Salzburgu[2]) – austriacki aktor i model. Grywał narcystyczne i seksualnie niejednoznaczne postacie. Był jedną z gwiazd europejskiego kina późnych lat 60. i 70., uważany jest za symbol seksu i ikonę popu tamtego okresu[3].

Szybkie fakty Imię i nazwisko, Data i miejsce urodzenia ...

Stał się rozpoznawalny dzięki współpracy z Luchino Viscontim, zwłaszcza z roli króla Ludwika II Bawarskiego w Ludwiku (1973)[4], za którą otrzymał specjalną nagrodę Davida di Donatello, oraz z roli Martina von Essenbecka w Zmierzchu bogów (1969), za którą był nominowany do Złotego Globu dla najbardziej obiecującego aktora[5].

Thumb
Helmut Berger (1973)
Remove ads

Wczesne lata

Urodził się w Bad Ischl[6] w Austrii w rodzinie hotelarskiej jako syn Hedwig i Franza Steinbergerów[7][8][9]. Pierwsze lata życia spędził głównie z matką, podczas gdy ojciec był w niewoli rosyjskiej[10]. Ojciec powrócił do domu, gdy Helmut miał trzy lata. W 1952 mając osiem lat przystąpił do pierwszej komunii świętej[11]. Swoje dzieciństwo i młodość spędził w Salzburgu, gdzie uczęszczał do szkoły franciszkańskiej Feldkirk College w Feldkirch[12]. Chciał kontynuować naukę w Max Reinhardt Seminar, jednak rodzice się temu sprzeciwili. Dorabiał jako kelner w restauracji „In-Restaurant” przy King’s Road w Chelsea i jednocześnie pobierał lekcje w klasie aktorskiej, a wkrótce pojawił się w mniejszych teatrach[13].

W wieku osiemnastu lat przeprowadził się do Londynu, gdzie został odkryty przez fotografa dla reklamy i fotografii mody[14]. Po ukończeniu studiów na wydziale dramatycznym na University of Perugia w Perugii[15], przeniósł się do Rzymu.

Remove ads

Kariera

Podsumowanie
Perspektywa

Współpraca z Luchino Viscontim

Karierę aktorską rozpoczął od statystowania we włoskich filmach, w tym Błędne gwiazdy Wielkiej Niedźwiedzicy (Vaghe stelle dell’Orsa), gdzie zauważył go Luchino Visconti[16]. U Viscontiego wystąpił po raz pierwszy w roli młodzieńca przy hotelu w noweli Czarownica spalona żywcem (La Strega bruciata viva) pochodzącej z filmu fabularnego Czarownice (Le streghe, 1967). Wielkie uznanie krytyki i widzów zdobył w przerażająco sugestywnie zagranej tragicznej i odrażającej zarazem kreacji Martina Von Essenbecka, infantylnego i sadystycznego młodzieńca-pedofila o niestabilnej osobowości i perwersyjnych upodobaniach seksualnych, który słaby charakter łączy ze skłonnością do okrucieństwa w dramacie Viscontiego Zmierzch bogów (La caduta degli dei, 1969)[17], za którą zdobył nominację do nagrody Złotego Globu. Do historii kina weszła scena gdy pod pseudonimem „Lola” naśladuje Marlenę Dietrich z filmu Błękitny anioł[18].

Kolejna jego rola biseksualnego Ludwika II, króla Bawarii w dramacie biograficznym Viscontiego Ludwik (Ludwig, 1973) została uhonorowana włoską nagrodą David di Donatello. Ostatnią rolą zagraną u Viscontiego była postać perwersyjnego i zepsutego, a jednocześnie subtelnego i wyrafinowanego Konrada w dramacie Portret rodzinny we wnętrzu (Gruppo di famiglia in un interno, 1974)[19][20].

Rozwój kariery

Pierwszą swoją rolę ekranową zagrał w dramacie Rogera Vadima Rondo (La Ronde, 1964) z Jane Fondą. Pozował jako fotomodel dla różnych magazynów, w tym „Vogue” (w lipcu 1970) z Marisą Berenson)[21], „Ciné-Revue” (Belgia; 1973)[22].

Po tytułowej roli w dramacie biograficznym Viscontiego Ludwik (1973), stał się jednym z najbardziej wziętych aktorów europejskich[23]. Z licznych propozycji przyjął rolę playboya Ericha w dramacie Larry’ego Peerce’a Środa popielcowa (Ash Wednesday, 1973) z Elizabeth Taylor i Henry’ego Fondą, co ugruntowało pozycję Bergera w międzynarodowych produkcjach[24]. Wziął udział w sesji zdjęciowej Andy’ego Warhola (1973)[25] i Helmuta Newtona (1984)[26]. W erotycznym dramacie wojennym Tinto Brassa Salon Kitty (1976)[27] z Ingrid Thulin o ekskluzywnym domu publicznym w Berlinie Salon Kitty został obsadzony w roli ambitnego nazistowskiego komendanta SS Helmuta Wallenberga. Miał zagrać w dramacie Jerzego Skolimowskiego Stacja końcowa (1976) u boku Piotra Fronczewskiego[28], ale film został nieukończony.

Grał potem zazwyczaj w filmach klasy B, w tym w ekranizacji powieści Oscara Wilde’a Portret Doriana Graya (Il dio chiamato Dorian, 1970)[29] jako tytułowy bohater.

W sensacyjnym dramacie wojennym Veljko Bulajicia Wielki transport (Veliki transport, 1983) wystąpił w roli pułkownika Glassendorfa. Przez jedenaście odcinków opery mydlanej ABC Dynastia (1983–1984) grał rolę playboya pół krwi Austriaka i pół krwi Brazylijczyka Petera De Vilbisa, który wdaje się w romans z córką potężnego magnata naftowego Fallon Carrington (Pamela Sue Martin)[30]. W ostatniej odsłonie losów słynnej mafijnej rodziny Corleone – Ojciec chrzestny III (The Godfather: Part III, 1990) w reż. Francisa Forda Coppoli zagrał postać Fredericka Keinsziga, nazywanego „bankierem Boga”, głównego księgowego banku watykańskiego w Szwajcarii, który wraz z Don Licio Lucchesi i arcybiskupem Gildayem próbuje oszukać rodzinę Corleone. Później wystąpił w teledysku do piosenki Madonny „Erotica” (1992), a także pojawił się w książce Madonny Sex (1992)[31].

W dramacie Ludwig 1881 (1993) po raz drugi zagrał Ludwika II, króla Bawarii. Wziął udział w komedii Die 120 Tage von Bottrop (1997), będącej ekscentrycznym hołdem dla dni niemieckiej twórczości filmowej Rainera Wernera Fassbindera. Przez drugą połowę lat 90. koncentrował się głównie na produkcjach europejskich, grając w filmach reżyserowanych przez Christopha Schlingensiefa i Yvesa Boisseta. W 1997 Quentin Tarantino umieścił w swoim filmie Jackie Brown archiwalne materiały filmowe z dreszczowca policyjnego Wściekły pies (La belva col mitra, 1977), gdzie Berger wcielił się w postać pozbawionego skrupułów bandyty nazwiskiem Nanni Vitali, który po ucieczce z więzienia planuje wielki skok[32], i podziękował Bergerowi w napisach końcowych za jego występ.

W 2000 ukazała się jego autobiografia zatytułowana po prostu „Ja, autobiografia” (Ich, die Autobiografie)[33]. W 2012 Schwarzkopf & Schwarzkopf Verlag opublikował książkę o jego życiu pt. Helmut Berger - A Life in Pictures, zawierającą wiele niepublikowanych wcześniej zdjęć z jego życia i filmów oraz eseje w języku niemieckim, angielskim, włoskim i francuskim. Książka została dobrze przyjęta przez prasę.

W 2007 otrzymał honorową nagrodę specjalną Teddy na festiwalu filmowym w Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie. W dreszczowcu Iron Cross (2009) zagrał Shragera / Voglera, starzejącą się postać uważaną za starego dowódcę SS odpowiedzialnego za mordowanie Żydów podczas II wojny światowej. Wziął udział w teledysku Neny, zatytułowanym „Besser gehts nicht” (2013)[34], promującym jej album Du bist gut[35][36]. We francusko-belgijskim dramacie biograficznym Saint Laurent (2014) pojawił się jako Yves Saint Laurent w 1989.

Po kilku atakach zapalenia płuc Berger ogłosił rezygnację z aktorstwa w listopadzie 2019 i stwierdził, że pozostałe lata chce spędzić z dala od publiczności[37].

Remove ads

Życie prywatne

Podsumowanie
Perspektywa

Berger jawnie mówił o swoich skłonnościach biseksualnych[38]. W marcu 1976 po śmierci Viscontiego Berger przeżył głęboki kryzys osobisty i finansowy. W pierwszą rocznicę śmierci Viscontiego, 17 marca 1977 uciekał się nawet do prób samobójczych[39], uzależnił się od narkotyków, a także miał problemy z nadużywaniem alkoholu[40].

Był częstym gościem wielu talk shows, gdzie udzielał wywiadów na tematy takie jak jego związek z Marisą Berenson (1973)[41], z którą rzekomo chciał się żenić[42], w lipcu 1970 byli razem na okładce magazynu „Vogue”[43]. Opowiadał o erotycznych przygodach z Biancą i Mickiem Jaggerem[44][45], aktorem Tabem Hunterem, Nathalie Delon, Elizabeth Taylor[46], Ursulą Andress (1975)[41], Jerry Hall[47], aktorką Marisa Mell (1976-78)[48], brazylijskim piosenkarzem i aktorem Edy Starem i innymi gwiazdami rocka lat 70. i 80. Do jego kochanków należał także Rudolf Nuriejew, o czym pisze w swojej autobiografii, i Miguel Bosé[49].

19 listopada 1994 poślubił włoską scenarzystkę Francescę Guidato, jednak doszło do separacji[50]. W 2004 Berger przeniósł się z Rzymu do Salzburga, gdzie zamieszkał z matką aż do jej śmierci w 2009. Zaprzeczył jednak o pogłoskach o trudnej sytuacji finansowej. Ogłosił także, że przestał zażywać narkotyki.

Od lipca do września 2015, przez zaledwie dziewięć tygodni, był w związku małżeńskim z o 37 lat młodszym projektantem Florianem Wessem[51][52], dopuszczając się bigamii i będąc wciąż w związku ze swoją żoną[53]. Ich małżeństwo zakończyło się publicznym skandalem, gdy ujawniono, iż Berger w filmie dokumentalnym Helmut Berger, Actor (2015) zarejestrował scenę masturbacji[54][55][56].

Śmierć

Zmarł 18 maja 2023 w Salzburgu w wieku 78 lat[57].

Filmografia

Filmy

Filmy TV

  • 1993: Boomtown jako Richard Schwarzer
  • 1997: Teo jako Signor Mastrovito
  • 2005: Damals warst Du still jako Fabian Plessen

Seriale TV

Remove ads

Nagrody i nominacje

Więcej informacji Rok, Nagroda ...
Remove ads

Publikacje

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads